Ngã quỵ sau vài hơi vape

Tại Bệnh viện Bạch Mai, nam bệnh nhân H.N.H. (19 tuổi, Ninh Bình) được chuyển đến trong tình trạng phải gây mê, thở máy vì ngộ độc thuốc lá điện tử. Sau hơn một ngày, H. được cai máy thở nhưng thận bắt đầu suy nhanh.

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân cho biết cuối tuần vừa rồi khi đến nhà bạn chơi, thấy mọi người đều sử dụng vape nên cũng thử vài hơi. Chỉ ít phút sau, H. đột ngột ngã quỵ, co giật và được đưa đi cấp cứu trong tình trạng hôn mê, suy thận cấp.

Sau 3 ngày điều trị, H. đã tỉnh và giao tiếp được nhưng trí nhớ giảm sút rõ rệt, lo âu - stress ở mức rất cao. Dù trước đây từng chấn thương sọ não do tai nạn giao thông, H. chưa từng có cơn co giật. "Lần hút thuốc lá điện tử này đã kích thích não mạnh, gây co giật nặng", bác sĩ Nguyên đánh giá.

Hiện chưa xác định được loại chất gây độc vì bệnh nhân không mang theo thiết bị để xét nghiệm. Nhưng nguy cơ suy giảm chức năng thận sau ngộ độc vẫn đang hiện hữu.

Không chỉ thanh niên, người trưởng thành cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Chị H.M.T. (38 tuổi, Bắc Ninh) nhặt điếu vape để trên bàn khi chờ ở quán ăn và tò mò hút thử. Ngay lập tức chị ngã quỵ, bất tỉnh.

Dù tỉnh lại sau 1-2 giờ, chị vẫn đau đầu dữ dội, choáng váng, đau ngực. Tại Bệnh viện Bạch Mai, kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị nhiễm toan chuyển hóa nặng, dấu hiệu thường gặp trong ngộ độc ma túy tổng hợp hoặc chất kích thích mạnh.

Chụp MRI cho thấy tổn thương não đáng kể, có nguy cơ để lại di chứng lâu dài. Chị T. suy giảm trí nhớ trầm trọng, gần như không nhận ra người quen và khó tiếp nhận thông tin mới. Đáng nói, test ma túy nhanh hoàn toàn âm tính.

"Điều này không bất thường. Nhiều loại tinh dầu chứa nhóm ma túy mới như synthetic cannabinoid, chất kích thích họ amphetamine, cathinone… mà xét nghiệm thường quy không phát hiện được", bác sĩ Nguyên giải thích.

Không có thuốc giải độc, tổn thương có thể vĩnh viễn

Theo bác sĩ Nguyên, hiện không có thuốc giải độc đặc hiệu cho các hóa chất tổng hợp bị trộn vào thuốc lá điện tử. Điều trị chủ yếu dựa vào hỗ trợ hô hấp, tuần hoàn, giải độc không đặc hiệu, điều chỉnh rối loạn chuyển hóa và theo dõi tổn thương thần kinh.

"Tổn thương não và suy giảm nhận thức có thể kéo dài dai dẳng hoặc vĩnh viễn", bác sĩ cảnh báo.

Trung tâm Chống độc thời gian qua tiếp nhận rất nhiều ca ngộ độc vape. Không ít bệnh nhân khi xuất viện tỉnh táo nhưng sau đó vẫn giảm trí nhớ, giảm tập trung, rối loạn hành vi. Tuy nhiên, vì nhiều người không quay lại tái khám nên số liệu về di chứng dài hạn rất khó thống kê.

Theo chuyên gia này, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang trở thành "môi trường chứa chấp" các loại ma túy tổng hợp thế hệ mới, độc tính mạnh, dễ gây nghiện, thay đổi liên tục và khó phát hiện nhất hiện nay.

"Việt Nam cần cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Nếu chần chừ chỉ vài năm nữa, sản phẩm này sẽ lan nhanh trong giới trẻ, kéo theo hệ lụy nặng nề về sức khỏe cộng đồng", ông nhấn mạnh.

Hiện phần lớn vape được mua bán qua mạng hoặc cửa hàng tạp hóa nhỏ, khó kiểm soát. "Nếu không ngăn chặn từ bây giờ, những lỗ hổng này sẽ khiến mọi nỗ lực trở nên vô nghĩa", bác sĩ Nguyên cảnh báo.

Khuyến nghị đưa thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vào danh mục cấm của Luật Đầu tư

Các chuyên gia khuyến nghị nếu không đưa thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vào danh mục cấm của Luật Đầu tư sẽ tạo kẽ hở pháp lý, gia tăng nguy cơ những sản phẩm này quay lại thị trường, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ.