Theo các chuyên gia và hành khách, cần đơn giản hóa bớt thủ tục, cho phép làm vé ngay tại xe, đặc biệt là cần loại thẻ tích hợp cho cả xe buýt, buýt sông, xe đạp công cộng, buýt hai tầng, metro...

Muốn làm thẻ xe buýt nhưng ngại thủ tục

Một ngày vào giữa tháng 6-2023, ghi nhận trên xe buýt số 30 (chợ Tân Hương - ĐH Quốc tế) chỉ thấy lác đác sinh viên, nhân viên văn phòng dùng thẻ thanh toán tự động. Phần lớn khách vẫn móc tiền lẻ để trả như một thói quen.

Tương tự, trên tuyến xe buýt số 20 (Bến Thành - Nhà Bè), số lượng khách dùng thẻ cũng rất ít. Khi nhân viên xe hướng dẫn sử dụng, nhiều người lắc đầu vì ngại phải làm thủ tục đăng ký, và chưa hiểu rõ chức năng của thẻ.

Giải thích lý do không dùng thẻ, ông Nguyễn Ngọc Phấn (63 tuổi) cho hay không rành thủ tục, biết phải đăng ký làm thẻ ở đâu.

Nhiều khách đi xe buýt cũng cho biết rất ngại thủ tục rườm rà, mất thời gian khi làm thẻ, chưa kể gặp khó trong việc tạo tài khoản vé và sử dụng vé. "Cần đơn giản các thủ tục tạo tài khoản vé. Chẳng hạn, nên có thùng đựng phiếu đăng ký làm vé ngay trên xe buýt, hành khách có thể đăng ký tạo tài khoản vé một cách dễ dàng hơn", anh Minh - một hành khách đi trên tuyến này - nói.

Trong khi đó, bạn Trương Thị Thảo, sinh viên ĐH Kinh tế TP.HCM, cho biết từ đầu năm 2022 đến nay đã bắt đầu dùng thẻ thanh toán khi đi lại trên những tuyến buýt số 1, 50, 52, 30... thay vì phải đau đầu lo đổi tiền lẻ hoặc phải tốn thời gian chờ lấy tiền lẻ như khi thanh toán bằng tiền mặt như trước.

"Sau thời gian trải nghiệm, tôi thấy dùng thẻ thanh toán nhanh, tiện lợi hơn", Thảo nói. Tuy nhiên, theo lời Thảo, loại thẻ này chỉ được áp dụng đi lại trên một số tuyến xe buýt nhất định chứ không phải toàn bộ hệ thống luồng, tuyến xe buýt. Hơn nữa, thẻ cũng không dùng được tích hợp khi đi buýt sông, xe đạp công cộng, buýt hai tầng...

"Việc mở rộng áp dụng hình thức thanh toán này trên tất cả các tuyến xe buýt khác hoạt động trên địa bàn là rất cần thiết. Có như vậy mới đảm bảo nâng cao tiện ích xe buýt, giúp hành khách tiết kiệm thời gian, công sức, kiểm soát được tiền trong vé đi xe buýt", Thảo đề xuất.

Sẽ mở rộng toàn mạng lưới xe buýt

Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP.HCM cho biết việc TP nỗ lực đưa thẻ đi xe buýt thông minh sẽ góp phần tiết kiệm thời gian, công sức của khách hàng, nâng cao chất lượng xe buýt để thu hút người dân đi lại nhiều hơn. 

Điều này còn góp phần hạn chế nhiều vấn đề bất cập, tiêu cực trong thanh toán tiền xe buýt từ trước tới nay. Về lâu dài, đưa thanh toán không tiền mặt trở thành thói quen của người dân.

Đến nay, các đơn vị đã lắp đặt hệ thống thanh toán tự động trên 23 tuyến xe buýt với tổng cộng 463 xe phục vụ người dân đi lại. Khảo sát cho thấy số lượng khách sử dụng thẻ đã tăng lên, nhiều người dân lao động cũng muốn tham gia sử dụng loại hình này. 

Do đó, trung tâm sẽ yêu cầu các đơn vị vận tải xe buýt tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng thẻ đi xe buýt thanh toán tự động.

Ngoài ra, trung tâm đang xây dựng khung tiêu chuẩn đối với hệ thống thanh toán tự động trên xe buýt, rồi cho đấu thầu chọn một đơn vị triển khai đảm bảo đồng bộ, tiến tới thanh toán tự động trên 100% xe buýt vào năm 2025 như kế hoạch đã đặt ra.

Trước đó, ngày 5-6, Sở Giao thông vận tải TP.HCM công bố mở rộng hệ thống thanh toán EMV Open-loop trên xe buýt. Theo ông Phan Công Bằng - phó giám đốc Sở Giao thông vận tải, thông qua áp dụng hệ thống vé điện tử làm cơ sở chính triển khai tiếp chính sách giá vé liên thông, linh hoạt, chuyên tuyến... TP.HCM đã thí điểm được tổng cộng 284 xe với thẻ ngân hàng chuẩn EMV.

"Qua kết quả thí điểm, TP.HCM đã làm rõ hơn về sự cần thiết phải hình thành hệ thống vé điện tử ứng dụng công nghệ tiên tiến, hành khách tiện lợi khi thanh toán tự động 100%, hạn chế dùng tiền mặt. Đây cũng là chủ trương chuyển đổi số của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải", ông Bằng khẳng định.

TPHCM triển khai thẻ thanh toán tự động cho xe buýt

Có hai hình thức để hành khách đi xe buýt thanh toán, đó là thẻ thông minh (Uni Pass) và mã QR trên ứng dụng điện thoại.