Trước đây tôi đi trên đường Phan Đình Phùng (Hà Nội) vẫn thấy đốt lá cây ngay vệ đường. Đây là những hiện tượng nhỏ trong cuộc sống hằng ngày nhưng cho thấy ngay người đang làm công việc thu dọn vệ sinh lại làm ảnh hưởng đến môi trường không khí.

Hay như khu vực ngoại thành vào những thời điểm sau mùa vụ hoặc cuối năm cũng thường xuyên đốt rơm rạ, đốt rác tự phát.

Thời gian qua, đặc biệt mấy ngày gần đây chủ đề ô nhiễm không khí cũng đã được bàn luận sôi nổi qua các buổi tọa đàm cũng như trên mạng xã hội. Để môi trường không khí thủ đô sớm cải thiện, trong lành trở lại phải quyết liệt kiểm soát nguồn thải.

Bây giờ các khu công nghiệp đã có hệ thống camera giám sát trực tiếp vậy thì các làng nghề tái chế, cơ sở sản xuất cũng phải áp dụng như vậy.

Hà Nội có rất nhiều khu nhà xưởng, làng nghề tái chế xả khói bụi ra môi trường nên cần đưa họ vào các khu tập trung hoạt động quy củ và yêu cầu xử lý nước thải, rác thải, khí thải theo đúng quy định.

Về nguồn thải từ hoạt động xây dựng, đặc biệt là các "đại dự án" phải đáp ứng được quy chuẩn, tiêu chuẩn trong quá trình thi công, hoàn thiện công trình trước khi đưa vào sử dụng; đảm bảo bụi xây dựng trong thi công được giải quyết.

Trong lĩnh vực giao thông phải đầu tư mạnh giao thông công cộng và hướng dần đến chuyển qua sử dụng xe điện để giảm phát thải. Tôi nghĩ đây là những nguồn thải mà chúng ta kiểm soát sớm ngày nào thì tốt ngày đó.

Nếu trong khoảng 4-5 năm tới kiểm soát được nguồn thải từ làng nghề tái chế, đốt rác, đốt rơm rạ tự phát, quản lý chặt chẽ nguồn phát thải từ hoạt động xây dựng và giảm phát thải hoạt động giao thông thì tôi cho rằng ít nhất sẽ giảm được khoảng 30% nồng độ bụi mịn PM2.5.

Để cải thiện chất lượng không khí cần những giải pháp tức thì và cả những giải pháp quyết định, đột phá.

Trên thế giới họ chỉ giải quyết ba nhóm vấn đề gồm: năng lượng, xây dựng và giao thông. Đây là những nguồn thải được các quốc gia phát triển cho rằng phải kiểm soát và ưu tiên tài chính hàng đầu để triển khai các kế hoạch, mục tiêu đề ra.

Ví dụ như nhiều quốc gia đã xây dựng tín chỉ hiệu suất sử dụng năng lượng, tín chỉ xe điện.

Đối với hiệu suất sử dụng năng lượng, những người sử dụng xe xăng dầu phải trả tiền cho người sử dụng năng lượng tái tạo. Còn nhà sản xuất xe chạy xăng dầu phải trả tiền cho những nhà sản xuất xe điện.

TP Bắc Kinh (Trung Quốc) hay bang California (Mỹ) đã áp dụng tín chỉ hiệu suất sử dụng năng lượng, tín chỉ xe điện rất hiệu quả.

Bắc Kinh đã mạnh tay hạn chế xe vận tải hàng hóa chạy bằng nhiên liệu hóa thạch vào trung tâm và nhiều chính sách khác về xe điện, đầu tư hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng… đã giúp họ "lấy lại" được bầu trời trong xanh, không còn ô nhiễm không khí.

Quay trở lại câu chuyện cải thiện chất lượng không khí của Hà Nội, mới đây Thủ tướng Chính phủ đã ban hành "kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045" với nhiều mục tiêu cụ thể.

Đối với Hà Nội đến năm 2030 được đặt mục tiêu giảm 20% nồng độ bụi PM2.5 so với mức trung bình năm 2024.

Đến năm 2045 nồng độ bụi đạt mức quy chuẩn quốc gia về chất lượng môi trường không khí xung quanh. Chất lượng không khí tại Hà Nội và các tỉnh, TP trên cả nước duy trì ở mức tốt.

Để đạt được các mục tiêu này, nhiều giải pháp cũng đã đề ra như hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về kiểm soát, quản lý chất lượng môi trường không khí, kiểm soát nguồn phát thải, xây dựng năng lực quan trắc…

Kế hoạch, định hướng, mục tiêu, chiến lược đã rất rõ ràng và cụ thể nhưng tôi nghĩ khâu thực thi mới là yếu tố then chốt, quyết định thành bại. Và nếu thực thi tốt sẽ mang lại những tín hiệu tích cực và những kết quả có thể nhìn thấy, đong đếm được.

Sáng nay, ô nhiễm không khí ở Hà Nội chuyển sang cảnh báo tím, người dân cần hạn chế ra ngoài

Chất lượng không khí rất kém tiếp tục được ghi nhận tại các điểm quan trắc tại Hà Nội sáng nay. Người dân cần hạn chế tối đa các hoạt động ngoài trời.