Từng là freelancer trong ngành marketing, thời gian gần đây Nguyễn Thị Khánh Linh (phường Xuân Hòa, TP.HCM) quyết định tìm công việc chính thức ở một trong hai vị trí chuyên viên marketing hoặc truyền thông thương hiệu.

"Phao" AI giúp người trẻ "nổi" giữa biển việc làm

Sẵn có kinh nghiệm và cũng để tiết kiệm thời gian, Linh gần như tận dụng AI vào quá trình xin việc, từ việc viết thư xin việc, giải thích JD (mô tả công việc) đến gợi ý một số câu hỏi và trả lời cho buổi phỏng vấn.

Cô chia sẻ chỉ cần nhập lệnh, AI có thể phân tích chuyên sâu về công ty và lĩnh vực, giúp ứng viên giao tiếp tinh tế hơn, thậm chí còn sửa CV để thu hút nhà tuyển dụng ngay từ vòng lọc hồ sơ. Nhờ AI, Linh "nạp nhanh" kiến thức và đối đáp khá thuyết phục khi tham gia phỏng vấn ở năm công ty, đồng thời dễ dàng vượt qua các test như viết kịch bản hay lập kế hoạch tiếp thị. "Tôi bỏ tiền mua hai ứng dụng AI để yên tâm sử dụng hơn" - Linh nói.

Tương tự, chị Nguyễn Lam Du (phường Tân Hiệp, TP.HCM) - nhân viên nhập xuất kho, đánh mã PO tại Công ty Firt Star Enterprise Việt Nam - cho biết những năm trước mỗi lần chuẩn bị xin việc mới là chị loay hoay tìm hiểu doanh nghiệp, đọc mô tả công việc, tự viết CV xin việc, tất cả giấy tờ đều khiến chị mất nhiều ngày. Viết đi viết lại, chỉnh biết bao lần vẫn chưa như mong muốn khiến chị mất ngủ mỗi lần đến ngày phỏng vấn.

Từ lúc biết đến AI, mọi thứ thay đổi. "Chỉ cần gõ vài dòng như "viết giúp tôi CV vị trí nhập, xuất kho" hay "cho tôi biết ngành này làm gì?" là tôi có câu trả lời nhanh mà còn hay nữa" - chị Du nói.

AI hỗ trợ liệt kê rõ ràng từ câu hỏi chuyên môn cho đến các tình huống thực tế. Trước giờ phỏng vấn, chị ngồi đọc từng câu, học thuộc từng ý như ôn bài thi.

"Thật ra không phải mình không biết gì nhưng nhờ AI mà mình tự tin hơn, biết thêm nhiều cái, có sự chuẩn bị kỹ càng nên ít nói sai hơn" - nữ nhân viên 32 tuổi chia sẻ.

Chị Du từng apply hàng chục công ty ở nhiều lĩnh vực khác nhau như sản xuất, logistics, thương mại, dịch vụ. Mỗi lĩnh vực lại yêu cầu những hiểu biết riêng, chị hay đùa vui rằng AI như "trợ lý" của mình, hễ ngành nào không biết thì tra.

"Nếu không có AI chắc tôi không thể tìm hiểu nhanh được vậy. Có khi chỉ trước buổi phỏng vấn một ngày tôi mới bắt đầu xem ngành đó là gì" - chị Du chia sẻ.

Theo thạc sĩ Lê Anh Tú - giảng viên khoa quan hệ công chúng và truyền thông Trường đại học Kinh tế - Tài chính TP.HCM (UEF) kiêm Giám đốc iGem Agency, việc người trẻ sử dụng AI trong học tập và làm hồ sơ xin việc là một xu hướng tích cực nếu biết dùng đúng cách.

Ông Anh Tú cho rằng AI giúp nhiều bạn trẻ có thêm công cụ trau dồi kỹ năng viết, đặc biệt những người còn hạn chế diễn đạt. Ngoài ra AI giúp người trẻ tiết kiệm thời gian, học nhanh và mở rộng khả năng tiếp cận thông tin. "Nhưng nếu không cẩn thận sẽ đánh mất khả năng tư duy độc lập, thứ vốn rất quan trọng khi làm việc" - ông nói.

Lúng túng trước câu hỏi AI không gợi ý

Theo ông Anh Tú, tính trung thực vẫn là yêu cầu quan trọng hàng đầu khi đi xin việc. "AI có xu hướng viết rất rộng, đôi khi thêm thắt những kỹ năng hoặc trải nghiệm mà người dùng không hề có. Nhiều bạn thấy CV do AI tạo trông rất hay rồi nộp ngay, điều này tiềm ẩn rủi ro lớn" - ông Anh Tú phân tích.

Với Khánh Linh, chính sự tiện lợi của AI trong hành trình xin việc đã tạo cho cô cảm giác chủ quan. Trong buổi phỏng vấn tại một công ty thuộc lĩnh vực du lịch, khi nhà tuyển dụng bất ngờ đặt một tình huống giả định và hỏi cách xử lý khủng hoảng truyền thông, Linh đã lúng túng, ấp úng.

"Câu hỏi đó tôi không chuẩn bị trước nên cứ nghĩ gì nói đó dẫn tới lòng vòng, không đúng trọng tâm. Sau đó không thấy họ liên lạc lại" - Linh kể. Đó là cú giật mình khiến Linh nhận ra đã phụ thuộc quá nhiều vào AI khiến bản thân thiếu phản xạ linh hoạt để xử lý tình huống "không nằm trong kịch bản AI gợi ý".

Không từ bỏ AI khi xin việc, song Linh cũng dần bớt "phó thác cuộc đời" vào AI. Thời gian ở nhà, cô luyện kỹ năng xử lý tình huống cũng như tự bổ sung thêm kiến thức chuyên ngành.

"Tôi vẫn trau dồi hiểu biết ngành, tự rút ra bài học sau từng buổi phỏng vấn chứ không còn học thuộc lời gợi ý nữa" - Linh nói và cho biết sau quá trình rút kinh nghiệm, người trẻ sử dụng AI hiệu quả cần biết kết hợp giữa công cụ và năng lực bản thân.

Hiện tại Linh đang thử việc tại một doanh nghiệp về lĩnh vực FMCG (hàng tiêu dùng nhanh).

Kinh nghiệm là yếu tố quyết định

Trong khi đó Trọng Thắng, 30 tuổi, nhận định "AI chỉ là công cụ hỗ trợ bước đầu, chính năng lực thật sự mới quyết định ứng viên có cơ hội trúng tuyển, thậm chí vượt qua quá trình thử việc hay không".

Sau hai năm rời vị trí nhân viên chăm sóc khách hàng vì vướng bận việc gia đình, Thắng quay lại thị trường lao động ở vai trò nhân viên hành chính - nhân sự.

Đi làm trở lại sau thời gian dài ở nhà, anh choáng ngợp trước sự thay đổi nhanh chóng của thị trường lao động, chẳng hạn nền tảng tuyển dụng nhiều hơn, cách viết CV và trình bày Portfolio (hồ sơ năng lực) cũng phải trở nên chuyên nghiệp và khác biệt hơn, nhà tuyển dụng yêu cầu khắt khe hơn về kỹ năng tổng hợp, sử dụng phần mềm.

Anh đã sử dụng ChatGPT để phân tích mô tả công việc, xác định kỹ năng cần thiết, học lại kỹ năng giao tiếp và cập nhật xu hướng mới để phục vụ công việc. Nhờ AI hỗ trợ ban đầu, Thắng thêm phần tự tin khi gửi hồ sơ đến bốn công ty, trong đó ba công ty mời phỏng vấn. Hiện tại anh vừa trở thành nhân viên chính thức tại một công ty sản xuất bao bì ở TP.HCM.

Thắng cho biết dù nhận được trợ lực khá nhiều từ AI trong quá trình xin việc, anh đều không xem chúng là công cụ toàn năng mà chỉ là "lớp nền", còn kỹ năng và sự hiểu biết vẫn phải tự bồi đắp. "Đọc thông tin mà AI cung cấp tôi cũng sẽ kiểm chứng lại thêm nhiều nguồn xem có đúng không. Ngoài ra trước khi "xin ý kiến" AI, tôi cũng thử tự trả lời trước một lần", anh chia sẻ.

Việc tạo nội dung hấp dẫn không thể chỉ dựa vào câu chữ do AI gợi ý mà phải dựa trên chiến lược, insight và kinh nghiệm thực tiễn. Nếu không hiểu bản chất công việc, người trẻ sẽ dễ bị cuốn theo những gì AI viết và dần mất đi lợi thế cạnh tranh.

Theo thạc sĩ Lê Anh Tú, sinh viên cần rà soát và chỉnh sửa lại mọi nội dung do AI tạo ra, bảo đảm thông tin phản ánh đúng năng lực thực tế. Việc khai khống kỹ năng như phân tích dữ liệu, sử dụng Python hay các phần mềm chuyên môn có thể khiến ứng viên mất uy tín ngay từ vòng tuyển dụng.

Ông cũng cảnh báo về sự phụ thuộc quá mức vào công nghệ. Khi công cụ gặp lỗi, thay đổi chính sách hoặc thu phí, người dùng sẽ dễ rơi vào bị động. "AI chỉ là trợ lý, nền tảng quan trọng vẫn là tư duy, kỹ năng cá nhân và khả năng hiểu khách hàng trong quá trình làm nội dung hay marketing" - ông Tú khẳng định.

Đại học dùng AI hỗ trợ sinh viên tìm việc

AI được thiết kế trở thành những 'huấn luyện viên cá nhân', giúp sinh viên soạn thảo hồ sơ xin việc, tự động rà soát CV và thư xin việc theo từng mô tả công việc…