Ít ai ngờ rằng từ sứ, các nghệ nhân có thể chế tác nên các loại nhạc cụ dân tộc độc đáo, âm thanh không thua gì các nhạc cụ được chế tác từ gỗ hay các chất liệu khác.

Lần đầu chế tác nhạc cụ từ gốm sứ

Sau khoảng 20 năm từ khi lên ý tưởng thực hiện đến hoàn thiện, một công ty gốm sứ cho ra mắt sáu loại nhạc cụ.

Trong đó có năm loại nhạc cụ dân tộc như trống, sáo, đàn nhị, đàn cò, đàn tranh và một nhạc cụ dùng trong âm nhạc cổ điển phương Tây là đàn violin.

Ban đầu các nghệ nhân chế tác các loại nhạc cụ dễ là sáo, đàn cò… Sau đó là chế tác đàn rất khó là violin.

"Chế tác đàn violin khá mạo hiểm và cũng là thách thức đối với các nghệ nhân gốm sứ. 

Khi bắt tay vào làm, chúng tôi cảm thấy rất khó, không thể hình dung được trước đó. Thời gian chế tạo cây đàn này mất 7 - 8 năm trời, trong đó thời gian ráp mất 2 năm" - đại diện những nghệ nhân làm nhạc cụ bằng gốm sứ chia sẻ.

Mất hàng trăm lần thử nghiệm

Để có được những nhạc cụ hoàn thiện, các nghệ nhân mất hàng trăm lần thử nghiệm bằng nhiều phương pháp khác nhau, đặc biệt giải quyết các vấn đề về kỹ thuật.

Sứ có tính chất cứng, chắc và giòn nên việc chế tác sao cho độ dày hợp lý của các nhạc cụ để tạo độ rung và cho ra âm sắc hài hòa các nghệ nhân mất nhiều thời gian tìm tòi, nghiên cứu.

Tuy nhiên khó nhất trong quá trình chế tác nhạc cụ là canh dây đàn, tạo sự cân bằng giữa độ dày, mỏng của nhạc cụ để cho ra âm thanh tốt nhất.

Đại diện đơn vị này cho biết đang trong quá trình chế tác các loại nhạc cụ khác, trong đó có nhiều loại nhạc cụ phương Tây.

Nghệ sĩ đàn tranh Hải Phượng chia sẻ với Tuổi Trẻ Online rằng một nhạc khí được công nhận sáng chế thành công thường đảm bảo các nguyên tắc: tạo ra âm thanh hay, hình dáng đẹp và phải đảm bảo tính chất của cây đàn nguyên thủy.

Nghệ sĩ Hải Phượng nhận xét cây đàn tranh bằng sứ có hình dáng đẹp, gần giống như đàn tranh cổ. Nếu đàn tranh cổ có 16 giây thì cây đàn tranh sứ này có 17 dây.

"Tiếng đàn có khác so với tiếng đàn mặt gỗ. Tiếng đàn mặt bằng sứ có âm thanh rất trong, có thể đàn được các ca khúc nhạc Việt, thể hiện được kỹ thuật của cây đàn tranh truyền thống.

Những cây đàn bằng sứ không chỉ để biểu diễn mà có thể trang trí trong nhà rất có giá trị" - nghệ sĩ Hải Phượng nói.

Nghệ sĩ violin Tăng Thành Nam cho biết anh khá bất ngờ khi sứ có thể phát ra âm thanh. Đàn làm bằng sứ có thể nặng gấp đôi hoặc hơn so với đàn gỗ, khi đàn cũng có thể khó khăn hơn do chưa quen.

"Điểm hay của cây đàn bằng sứ là có thể đàn mà không cần hỗ trợ hệ thống âm thanh vẫn cho ra giai điệu tốt" - nghệ sĩ Tăng Thành Nam tâm sự.

Triển lãm hơn 100 loại nhạc cụ truyền thống các dân tộc Việt Nam

TTO - Sáng 7-4, tại Bảo tàng TP Cần Thơ đã khai mạc triển lãm "Nhạc cụ truyền thống các dân tộc Việt Nam". Đây là hoạt động do Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch cùng TP Cần Thơ tổ chức.