Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng dài 105km, kết nối Hà Nội với các vùng như Hải Phòng, Quảng Ninh, Hưng Yên, Hải Dương... là động lực thúc đẩy đô thị phát triển hai bờ sông Hồng - Ảnh: HỒNG QUANG
Nhiều kỳ vọng đã được đặt ra đối với sự chuyển mình phát triển mạnh mẽ của Hà Nội trong nhiệm kỳ mới. Hà Nội đang ấp ủ khát vọng tạo nên "kỳ tích sông Hồng" - một biểu tượng mới của sự hồi sinh, kết nối và phát triển bền vững.
Ngang tầm thủ đô các nước phát triển
Giai đoạn 2021 - 2025, Hà Nội đã đạt được nhiều thành tựu, bước phát triển quan trọng. Trong đó kinh tế tăng trưởng đạt bình quân 6,57%/năm, cao hơn 1,1 lần mức tăng cả nước. Quy mô kinh tế ước đạt khoảng 63 tỉ USD, gấp 1,42 lần năm 2020, chiếm 12,6% cả nước. GRDP bình quân đầu người ước đạt 7.200 USD. Thu ngân sách luôn vượt dự toán, ước đạt 2,2 triệu tỉ đồng, gấp 1,8 lần giai đoạn 2016 - 2020, chiếm khoảng 25% cả nước.
Cùng với đó, công tác quy hoạch, quản lý và phát triển đô thị, hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được đẩy mạnh theo hướng đồng bộ, hiện đại, thông minh, kết nối. Hoàn thành một số công trình trọng điểm như hai tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông, Nhổn - ga Hà Nội (đoạn trên cao), đường vành đai 2 trên cao, cầu Vĩnh Tuy giai đoạn 2.
Đáng chú ý, tính từ đầu năm 2025 đến nay, Hà Nội đã khởi công 7 cây cầu lớn vượt sông Hồng gồm Tứ Liên, Ngọc Hồi, Vân Phúc, Hồng Hà, Mễ Sở, Thượng Cát và Trần Hưng Đạo. Số lượng công trình khởi công trong một năm gần tương đương tổng số 9 cây cầu được xây dựng suốt hơn một thế kỷ trước đó.
Trong bài viết trước thềm khai mạc đại hội, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài nhấn mạnh bước vào giai đoạn phát triển mới, bên cạnh thuận lợi, thời cơ, bối cảnh đặt ra cho Hà Nội nhiều khó khăn thách thức như điểm nghẽn tích tụ, già hóa dân số, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh.
Theo Bí thư Hà Nội, thực hiện tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc ngày 21-8, Hà Nội đã cụ thể hóa gắn với triển khai bảy nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị vào thực tiễn thủ đô.
Xác định mục tiêu đến năm 2030 Hà Nội là thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", xanh, thông minh, nơi hội tụ tinh hoa văn hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng, có sức cạnh tranh cao, có trình độ phát triển ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực.
Cùng với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội sẽ ưu tiên phát triển hệ thống hạ tầng hiện đại, thông minh và kết nối nhằm tạo đột phá phát triển.
Trong đó đầu tư hệ thống giao thông đồng bộ, kết nối đa dạng với tầm nhìn dài hạn về mạng lưới giao thông tích hợp liên vùng, quốc tế: các tuyến đường cao tốc, đường quốc lộ, đường vành đai, các nút giao thông cửa ngõ, hệ thống cầu qua sông Hồng, sông Đuống, đường sắt đô thị kết nối đô thị vệ tinh với vùng trung tâm và các tỉnh lân cận; hệ thống logistics liên kết các hành lang, đường vành đai kinh tế.
Quỹ đất rộng lớn hai bên bờ sông Hồng là dư địa để đô thị Hà Nội phát triển theo hướng hiện đại, hướng ra dòng sông - Ảnh: HỒNG QUANG
Trung tâm tài chính - thương mại dọc sông Hồng
Theo kết luận của Bộ Chính trị về quy hoạch Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 và đồ án điều chỉnh quy hoạch chung thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn 2065, định hướng Hà Nội phát triển trục sông Hồng, biến con sông này thành biểu tượng mới của thủ đô.
Trong định hướng, văn kiện Đại hội XVIII Đảng bộ Hà Nội đặt mục tiêu hình thành các trung tâm tài chính - thương mại tầm cỡ hai bên sông Hồng và nghiên cứu xây dựng trung tâm thương mại tự do gắn với sân bay quốc tế.
Trong quy hoạch, xây dựng và quản lý đô thị, sông Hồng được xác định là trục phát triển xanh, biểu tượng mới của thủ đô; đô thị phát triển theo mô hình TOD gắn với giao thông công cộng; các dòng sông nội đô sẽ được hồi sinh, xử lý triệt để ô nhiễm.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại biểu Bùi Hoài Sơn (Hà Nội) nêu rõ thủ đô hôm nay đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng kinh tế tri thức, kinh tế sáng tạo, kinh tế xanh. Nhưng tăng trưởng chỉ thực sự bền vững khi đi cùng bản sắc; khi mỗi công trình, mỗi chính sách, mỗi khu đô thị mới đều thấm đẫm tinh thần nhân văn của đất Thăng Long ngàn năm.
Văn hóa phải trở thành "nền địa chất mềm" - lớp đất nuôi dưỡng mọi đổi mới, sáng tạo và tiến bộ của thủ đô.
Trong hành trình ấy, ông Sơn nói Hà Nội đang ấp ủ khát vọng tạo nên "kỳ tích sông Hồng" - một biểu tượng mới của sự hồi sinh, kết nối và phát triển bền vững. Nếu "kỳ tích sông Hàn" đã đưa Seoul trở thành đô thị đáng sống bậc nhất châu Á thì "kỳ tích sông Hồng" sẽ là cách để Hà Nội vừa tôn vinh lịch sử, vừa kiến tạo tương lai.
Dòng sông không chỉ là trục cảnh quan và sinh thái mà sẽ trở thành "trục văn hóa - kinh tế - sáng tạo": nơi kết nối đô thị cổ với đô thị mới, kết nối con người với thiên nhiên, kết nối quá khứ với tương lai.
Để làm được điều đó, theo ông Sơn, Hà Nội cần một tầm nhìn quy hoạch mới, coi sông Hồng là "linh mạch văn hóa", phát triển đôi bờ thành không gian văn hóa - sáng tạo - du lịch xanh, nơi di sản, nghệ thuật, kiến trúc và đời sống cộng đồng hòa quyện. Đó cũng là cách để văn hóa không chỉ được bảo tồn mà còn được "sống", được tái sinh trong từng nhịp thở của đô thị.
KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Giám đốc Sở QH-KT Hà Nội - nhấn mạnh sông Hồng có vai trò, vị thế đặc biệt, lâu đời, gắn với hình thành Hà Nội. Vấn đề quy hoạch sông Hồng, theo ông Nghiêm, đã được đặt ra từ những năm 1990 và đã có quy hoạch cải tạo hiện trạng sông Hồng.
Việc đặt vấn đề sông Hồng trở thành trục cảnh quan trung tâm của Hà Nội không chỉ chú trọng đến an toàn, mà còn phải phát triển hài hòa, có sự liên kết với các địa phương lân cận. Ông đánh giá với những cây cầu mới đang triển khai, sông Hồng sẽ trở thành trục cảnh quan trung tâm, không phải chỉ kết nối hai bên bờ sông, mà còn kết nối cả các vùng lân cận để mở ra không gian phát triển.
Ông Nghiêm nhấn mạnh việc phát triển không chỉ dừng lại ở hai bên bờ sông Hồng mà còn phải chú trọng đến các vùng xung quanh đê, các tỉnh lân cận, liên kết chặt chẽ với các trung tâm ở hai bên sông. Đồng thời phải phát triển đồng bộ hạ tầng như hệ thống đường giao thông xung quanh, kết hợp phát triển du lịch...
Để thực hiện thành công quy hoạch, ông Nghiêm cho rằng vấn đề về vốn rất quan trọng. Do vậy cùng với nguồn vốn ngân sách, cần có cơ chế chính sách để huy động nguồn lực xã hội để thực hiện.
Đồ họa: TUẤN ANH
* TS Phạm Đình Đoàn (Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái, đại biểu HĐND TP Hà Nội):
Bứt phá mạnh mẽ trong giai đoạn mới
Để bứt phá mạnh mẽ hơn trong nhiệm kỳ tới, Hà Nội cần đẩy nhanh đổi mới thể chế và phương thức quản trị, hướng tới chính quyền kiến tạo - hành động - phục vụ. Cải cách thủ tục hành chính phải thực chất hơn, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và triển khai hiệu quả cơ chế "một cửa liên thông" cho các dự án đầu tư, đồng thời tăng tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong toàn hệ thống.
Hà Nội cần ưu tiên phát triển hạ tầng giao thông, xử lý ngập úng và ô nhiễm môi trường - những vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống của người dân. Phát triển đô thị cần gắn với mô hình quy hoạch thông minh, khuyến khích giao thông công cộng và không gian xanh, hướng tới một Hà Nội hiện đại, xanh và đáng sống.
* Đại biểu BÙI HOÀI SƠN (Hà Nội):
Phải là đô thị kiểu mẫu
Hà Nội đứng trước vận hội lịch sử để khẳng định vị thế của một thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại, sáng tạo và đáng sống. Đại hội Đảng bộ TP lần thứ XVIII diễn ra trong thời điểm mang tính bản lề, khi tầm nhìn phát triển thủ đô không chỉ dừng ở việc mở rộng không gian đô thị hay tăng trưởng kinh tế, mà phải hướng đến xây dựng con người, văn hóa Hà Nội làm trụ cột tinh thần của sự phát triển.
Do đó Đại hội Đảng bộ Hà Nội lần này cần đặt con người ở vị trí trung tâm của mọi chiến lược phát triển. Xây dựng con người Hà Nội trong giai đoạn mới - thanh lịch, nhân ái, sáng tạo, có bản lĩnh và khát vọng hội nhập. Một TP chỉ thật sự phát triển khi mỗi người dân đều cảm thấy tự hào, hạnh phúc và có cơ hội đóng góp cho cộng đồng.
Phát triển kinh tế gắn với văn hóa không chỉ là lựa chọn chiến lược, mà là con đường duy nhất để Hà Nội trở thành đô thị kiểu mẫu - vừa hiện đại, vừa nhân văn, vừa mang đậm hồn cốt Việt Nam.
"Chàng trai Hà Nội đang rất vạm vỡ"
Trao đổi với Tuổi Trẻ, kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, cho rằng trong những năm vừa qua diện mạo của Hà Nội đã thay đổi rất nhiều. Ông đánh giá nếu như là một chàng trai thì Hà Nội đang rất vạm vỡ bởi quá trình đô thị hóa rất nhanh.
Diện mạo đô thị được thay đổi rất nhanh trong nhiệm kỳ vừa qua, Hà Nội đã làm được những vấn đề lớn từ những trục đường vành đai 2, đường vành đai 3 và bây giờ đang xây dựng đường vành đai 4.
Ông Tùng nói hiện Hà Nội đang ấp ủ những dự án rất lớn để tạo nên "kỳ tích sông Hồng". Nếu những dự án này hoàn thành, ông đánh giá Hà Nội không còn là TP quay lưng với dòng sông, mà là TP nhìn ra sông Hồng, tạo nên trục đô thị, cảnh quan và du lịch đặc sắc.
Trung tâm Hà Nội với sông Hồng, hồ Tây phát triển nhanh chóng với những cao ốc hiện đại - Ảnh: HỒNG QUANG
Tập trung nguồn lực giải quyết các vấn đề "nóng"
Bên cạnh những điểm sáng được ghi nhận, theo kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng - Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Hà Nội còn nhiều vấn đề đang "rất day dứt" về một số bất cập trong quy hoạch.
Trong đó, qua cơn bão Bualoi và Matmo gây ngập úng nhiều nơi, Hà Nội đã bộc lộ những điểm yếu trong quy hoạch bởi TP chưa thể đồng bộ, liên kết được quy hoạch trên mặt đất và quy hoạch ngầm. "Chúng ta xây dựng được một đô thị rất hoành tráng, đẹp, khang trang, nhưng lại thường xuyên bị úng ngập mỗi khi có mưa bão. Dù hiện nay Hà Nội đã lập những dự án, có những trạm bơm lớn, đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước nhưng vẫn bộc lộ ra nhiều vấn đề", ông nói.
Ông cho rằng hiện Hà Nội chưa quan tâm tới quy hoạch ngầm đô thị. Do vậy không chỉ việc xây dựng các đường ống thoát nước, TP phải làm những nhà ga metro, trung tâm thương mại dưới mặt đất..., thậm chí quy hoạch xây dựng các hầm chứa nước dưới lòng đất. Khi làm được như vậy, Hà Nội sẽ tạo được sự liên kết với quy hoạch trên mặt đất và không gian ngầm, đảm bảo tính đồng bộ, không rời rạc.
"Hà Nội vốn là TP của sông hồ, nhưng trong quá trình đô thị hóa, chúng ta đã lấp đi quá nhiều, nên hiện nay không còn nơi để thoát và chứa nước. Ở ngoại thành, hệ thống tưới tiêu chưa được tu sửa, nâng cấp, đó là những điều Hà Nội phải suy nghĩ", ông Tùng nói.
Ông Tùng mong muốn Hà Nội cần thay đổi tư duy trong quản trị đô thị, trong đó áp dụng công nghệ số vào quản trị là vấn đề phải đặc biệt được ưu tiên. Như trong vấn đề ngập úng, công nghệ cần phải dự báo chính xác lượng mưa, lượng tiêu nước và cảnh báo khu vực ngập lụt. Cùng với đó cần nghiên cứu mô hình đô thị thích ứng với biển đổi khí hậu. Trong đó, đô thị phải thấm được nước mưa, phải dung hòa được, thích ứng được với biến đổi khí hậu.
Còn kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm cho rằng một trong những đột phá thời gian tới của Hà Nội là phải phát triển đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, kết hợp giữa phát triển mới với cải tạo, chỉnh trang và tái thiết. Đây là nhiệm vụ rất nặng, nhưng có như vậy mới thực hiện được nhiệm vụ xây dựng Hà Nội văn hiến, văn minh, hiện đại, có bản sắc và khi đó mới có sức cạnh tranh với các TP trong khu vực.
Theo ông Nghiêm, tỉ lệ đô thị hóa của Hà Nội hiện mới ở khoảng 50%, và muốn đạt tỉ lệ 60% vào năm 2030 thì phải đột phá phát triển hạ tầng kỹ thuật. Ông cũng đặc biệt lưu ý một nhiệm vụ nặng nề Hà Nội phải xử lý trong thời gian tới là quản lý, phát triển không gian ngầm.
Tại cuộc họp với các đơn vị liên quan để đánh giá tình hình và bàn giải pháp ứng phó ngập lụt sau bão Matmo tại xã Đa Phúc vào chiều 11-10, Chủ tịch Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã yêu cầu các đơn vị bay flycam khảo sát hệ thống đê và nhìn thấy được tất cả các khiếm khuyết tại các hệ thống đê hiện hữu ở thủ đô. Ông nói Hà Nội đang lập một đề án tổng thể, đầu tư công để nhiệm kỳ tới đây tập trung vào đê và các đường đấu nối.
Về vấn đề tiêu thoát nước ở nội đô và ngoại thành, ông Thanh yêu cầu các đơn vị phải trình TP các công trình dạng cấp bách về xử lý vấn đề úng ngập, để lãnh đạo TP xem xét ký duyệt.
Ông chỉ ra một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều sông, hồ xuống cấp là do nhiều năm qua không được nạo vét. Thời gian tới TP sẽ triển khai ngay dự án nạo vét sông, hồ điều hòa theo hình thức cấp bách.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận