Những ngày này, khi đồng bào miền Trung phải oằn mình chống chọi với bão lũ ngoài thực địa, cả nước đều hướng về khúc ruột ấy với sự thấu cảm sâu sắc. 

Nhưng trên không gian mạng lại xuất hiện một "dòng lũ" khác cũng nguy hiểm không kém lũ ngoài đời. Đó là tin giả được tạo ra bởi công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI). 

Cảnh ngập lụt, sạt lở và những tiếng kêu cứu khiến người xem rùng mình

Nếu như trước đây, tin giả chỉ dừng lại ở những dòng trạng thái, câu chữ vô căn cứ, thì nay thêm vào là hình ảnh sắc nét, sống động, dễ dàng đánh lừa thị giác và thao túng cảm xúc của nhiều người xem.

Điều này nhờ vào công cụ AI tạo sinh hiện đại cho phép tạo ra các hình ảnh, video giả mạo về cảnh ngập lụt, sạt lở hay tiếng kêu cứu với độ chân thực đến mức rùng mình. 

Dưới góc độ tư pháp và thực tiễn xét xử, đây không đơn thuần là những trò đùa vô hại hay hành vi "câu" tương tác trên mạng xã hội. Bản chất là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm trực tiếp đến trật tự quản lý hành chính, an ninh an toàn mạng, trật tự công cộng. 

Và trong nhiều trường hợp là tiền đề cho tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản. 

Hệ quả của hiện trường giả bằng AI không chỉ gây hoang mang dư luận, mà còn làm nhiễu loạn nghiêm trọng công tác cứu hộ. Khi tin giả lan truyền, các nguồn lực cứu hộ quý giá có thể bị điều hướng sai đến những địa điểm không có thật. Trong khi đó những nạn nhân đang thực sự chới với giữa dòng nước lũ lại mất đi cơ hội được ứng cứu kịp thời. 

Đây chính là hành vi gián tiếp gây nguy hiểm đến tính mạng con người, gây bất ổn an ninh trật tự và ảnh hưởng đến các hoạt động thiện nguyện chân chính...

Dùng tin giả để lừa đảo có thể bị phạt tù đến chung thân 

Hệ thống pháp luật Việt Nam hiện hành từ hành chính đến hình sự đã thiết lập một hành lang pháp lý đủ mạnh và nghiêm khắc để xử lý các hành vi dùng tin giả để lừa đảo. 

Cụ thể, ở mức độ xử phạt vi phạm hành chính, Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định mức phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng đối với hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, sai sự thật, đồng thời buộc phải gỡ bỏ các thông tin vi phạm. 

Còn theo quy định của Bộ luật Hình sự, việc lợi dụng hoàn cảnh thiên tai để phạm tội là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự hoặc là yếu tố định khung hình phạt rất nghiêm khắc.

Cụ thể, nếu hành vi phát tán hình ảnh, video AI giả mạo gây dư luận xấu, làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức hoặc gây thiệt hại lớn về tài sản, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông theo Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015. 

Khung hình phạt cho tội danh này có thể lên đến 7 năm tù giam nếu phạm tội có tổ chức hoặc gây hậu quả rất nghiêm trọng. 

Bên cạnh đó, nếu sử dụng công nghệ để tạo dựng video xuyên tạc chủ trương phòng chống thiên tai, bôi nhọ lực lượng chức năng, hành vi này có thể cấu thành Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân theo Điều 331, với mức án cao nhất cũng lên đến 7 năm tù. 

Đáng lên án nhất là hành vi sử dụng các hình ảnh thương tâm do AI ngụy tạo để kêu gọi quyên góp từ thiện nhằm trục lợi. Và đặc biệt, khi hành vi lừa đảo này diễn ra trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, pháp luật xem đây là tình tiết định khung tăng nặng với mức phạt tù từ 7 năm đến 15 năm. 

Nếu số tiền chiếm đoạt lớn, hình phạt có thể lên đến tù chung thân. 

Đi lại khó khăn vẫn tìm đến Tuổi Trẻ ủng hộ đồng bào miền Trung mới thấy 'nhẹ lòng'

Nhiều bạn đọc báo Tuổi Trẻ luôn sẵn lòng vì đồng bào miền Trung, ai cũng mong giúp đỡ đồng bào mình nhanh nhất có thể để bà con vùng lũ lụt sớm tái thiết cuộc sống.