Sản xuất tại Công ty cơ khí Duy Khanh, TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Theo thông tin của Tuổi Trẻ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa có kiến nghị tới Bộ Công Thương về việc triển khai giá bán lẻ điện hai thành phần (gồm giá công suất và giá điện năng), thực hiện thử nghiệm trên giấy cho nhóm khách hàng sử dụng điện lớn với 200.000 kWh/tháng (tính trung bình 12 tháng gần nhất), áp dụng từ tháng 10-2025.
Có nghĩa, sẽ phát hành song song hóa đơn giá điện hiện hành và giá điện hai thành phần trước khi áp dụng chính thức dự kiến từ đầu năm 2026.
Cần đánh giá kỹ lưỡng tác động giá điện đến doanh nghiệp
Mặc dù lộ trình áp dụng sắp được Bộ Công Thương triển khai, song theo nhiều doanh nghiệp sản xuất xác nhận với Tuổi Trẻ, đến nay vẫn chưa nhận được thông tin về cơ chế giá điện hai thành phần.
Thậm chí, nhiều doanh nghiệp còn chưa hiểu rõ thế nào là giá điện hai thành phần, cách tính và công thức xác định giá điện, phương pháp áp dụng và những tác động cụ thể tới chi phí sử dụng điện của doanh nghiệp.
Ông Đỗ Phước Tống, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp cơ khí - điện TP.HCM, khá bất ngờ khi nói đến giá điện hai thành phần và bày tỏ không hiểu đó là cơ chế giá gì. Đặc biệt với quy định về giá công suất, ông khá băn khoăn về cơ sở áp dụng, phương pháp và căn cứ tính giá.
Mặc dù Công ty cơ khí Duy Khanh của ông có lượng điện tiêu thụ mỗi tháng không tới 200.000 kWh/tháng, chưa thuộc diện thí điểm trong thời gian đầu, song ông Tống lo ngại khi phương án giá này áp dụng cho toàn bộ doanh nghiệp sản xuất, có thể làm phát sinh tăng thêm chi phí trong bối cảnh doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều khó khăn về thị trường, đơn hàng.
Tương tự, ông Nguyễn Văn Hưng, Giám đốc Công ty TNHH Tâm Hợp, cho biết lượng điện tiêu thụ mỗi tháng chưa đến 200.000 kWh, nhưng chi phí giá đang là gánh nặng lớn với doanh nghiệp. Do chủ yếu sử dụng nguyên liệu thép để sản xuất, là mặt hàng đầu vào chịu tác động nhiều nhất mỗi khi giá điện tăng, nên ông Hưng lo lắng cứ mỗi lần điều chỉnh giá điện, giá thép lại tăng làm tăng chi phí đầu vào.
Theo ông Hưng, doanh nghiệp ký hợp đồng với khách phải giữ ổn định giá trong thời gian dài, có những khách gần như phải giữ giá trong vài năm. Trong khi giá điện liên tục tăng suốt mấy năm qua, kéo theo nhiều chi phí đầu vào tăng như giá nhân công, vận chuyển, đơn hàng ngày càng giảm do tác động của cuộc chiến thương mại, nên doanh nghiệp chỉ đang cố gắng cầm cự, duy trì hoạt động.
"Do đó, việc áp dụng các phương án giá tác động trực tiếp tới doanh nghiệp cần phải được đánh giá kỹ lưỡng, thông tin rõ hơn để doanh nghiệp nắm được, có phương án kinh doanh" - ông Hưng khuyến cáo và cho rằng các doanh nghiệp cần thời gian nghiên cứu và đánh giá tác động của phương án giá mới.
Đồ họa: TUẤN ANH
Tác động ra sao đến khách hàng thí điểm?
Đánh giá về tác động của việc áp dụng giá điện hai thành phần, đơn vị nghiên cứu cho hay mỗi khách hàng có đặc điểm tiêu dùng khác nhau, như công suất cực đại (Pmax) khác nhau và cơ cấu sản lượng theo khung giờ cao thấp điểm khác nhau, nên giá điện sẽ khác nhau.
Cụ thể, nếu hai đơn vị thí điểm sử dụng cùng Pmax như nhau (chi phí công suất như nhau), nhưng đơn vị sản xuất 2 ca và đơn vị sản xuất 3 ca/ngày có yếu tố thời gian sử dụng công suất lớn nhất (Tmax) khác nhau, đơn giá công suất tính theo kWh khác nhau thì cấu trúc sản lượng cao thấp điểm cũng khác nhau, tức là đơn giá điện năng bình quân cũng khác nhau.
Ngược lại là sản lượng tiêu dùng như nhau nhưng thời điểm tiêu dùng khác nhau và công suất Pmax khác nhau, giá điện bình quân quy đổi theo kWh cũng sẽ khác nhau. Đây chính là ưu điểm về tính đúng chi phí hộ tiêu dùng gây ra cho hệ thống điện của biểu giá điện hai thành phần.
Trên cơ sở các phân tích của đơn vị tư vấn, EVN đề xuất Bộ Công Thương có ý kiến chỉ đạo thực hiện thử nghiệm trên giấy từ tháng 10-2025, cũng như bộ sớm ban hành quyết định về lộ trình áp dụng giá bán lẻ điện hai thành phần và các văn bản hướng dẫn thực hiện.
Đại diện Cục Điện lực (Bộ Công Thương) cũng cho hay theo thẩm quyền, Bộ Công Thương quyết định việc áp dụng lộ trình thực hiện giá điện hai thành phần. Từ tháng 10-2025 dự kiến thử nghiệm in hóa đơn trên giấy, song doanh nghiệp chưa phải thanh toán ngay theo giá hai thành phần. Dự kiến từ năm 2026 mới áp dụng giá chính thức. Hiện lộ trình này đang được Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến các bên.
Theo khuyến nghị của đơn vị tư vấn, trước khi chính thức áp dụng cho toàn bộ khách hàng sản xuất, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về công tác đo đếm (cả hai thành phần công suất max hằng tháng), hành lang pháp lý, công tác truyền thông.
"Trong thời kỳ đầu áp dụng trên giấy (trước khi áp dụng chính thức), cần có sự giám sát chặt chẽ kết quả thực hiện, để có sự điều chỉnh kịp thời về mọi mặt, nhằm đảm bảo việc áp dụng giai đoạn chính thức thí điểm là thành công trước khi mở rộng các đối tượng áp dụng và thay thế hoàn toàn", đại diện đơn vị tư vấn khuyến cáo.
Tăng hay giảm đều nằm trong biên độ từ 40 - 60%
Theo EVN, do biểu giá bán lẻ điện hiện hành vẫn đang thực hiện theo quyết định 28 và chưa có biểu giá bán lẻ thực hiện theo quyết định số 14/2025 vừa được Chính phủ ban hành.
Bộ Công Thương đang xây dựng thông tư thay thế thông tư 16 về thực hiện giá bán lẻ điện, nên đơn vị tính toán đưa ra bốn phương án tính giá điện và các đánh giá tác động khác nhau. Bao gồm phương án áp dụng theo cơ cấu biểu giá điện hiện hành, phương án theo cơ cấu biểu giá của quyết định 14/2025, điều chỉnh trong biên độ /-2%; giảm 2% ở tất cả các mức và giảm 3% ở các mức.
Theo đánh giá chung của đơn vị tư vấn, việc áp dụng giá hai thành phần với hai phương án đầu tiên có tác động tích cực khi hóa đơn tiền điện giảm cho khách hàng nhiều hơn là lượng khách hàng nhận tác động tiêu cực với hóa đơn tăng lên nếu áp dụng kịch bản cơ sở hoặc các kịch bản tham chiếu. Với hai phương án còn lại, số lượng khách hàng có tiền điện tăng lên nhiều hơn so với khách hàng giảm hóa đơn tiền điện.
Tuy nhiên lượng khách hàng có hóa đơn tăng hay giảm đều nằm trong biên độ từ 40 - 60% và không có nhiều sự khác biệt, nên cơ quan tư vấn cho rằng sẽ không có tác động một chiều hay mang tính đồng nhất khi áp dụng giá điện hai thành phần trong trường hợp hộ hóa đơn tiền điện tăng hay giảm.
Theo đơn vị tư vấn, mức độ tăng nhiều hay ít, giảm nhiều hay giảm ít phụ thuộc hoàn toàn vào đặc điểm tiêu thụ điện của khách hàng.
Doanh nghiệp sản xuất phải chi trả thêm phần giá công suất
Theo phương án giá điện hai thành phần đang được xây dựng, giá điện thực tế mà doanh nghiệp và người sử dụng phải chi trả sẽ bao gồm giá công suất và giá điện năng. Trong đó, giá công suất được xác định dựa trên công suất cực đại (Pmax) hằng tháng, và điều chỉnh dựa theo mức tăng trưởng CPI năm 2023-2024 là 3,63% cùng mức tăng trưởng năm 2025.
Thành phần giá điện năng sẽ được cập nhật trên cơ sở giá bán lẻ điện bình quân hiện hành là 2.204,0655 đồng/kWh áp dụng từ 10-5; tương ứng với các biểu giá bán lẻ điện cho các đối tượng khách hàng. EVN khẳng định với phương án giá mới, sẽ duy trì nguyên tắc tổng doanh thu tiền điện của nhóm khách hàng thử nghiệm giá điện hai thành phần không thay đổi.
Có nghĩa là sau khi xác định được thành phần công suất trên cơ sở mức biến động của chỉ số giá tiêu dùng (CPI), thành phần điện năng được cân đối theo tổng doanh thu để đảm bảo doanh thu không đổi. Như vậy, cùng với giá điện năng tiêu thụ dựa trên sản lượng điện thực tế được tính dựa trên kWh vào các giờ cao điểm, thấp điểm và giờ bình thường, doanh nghiệp sản xuất sẽ phải chi trả thêm phần giá công suất.
Đây được xác định là chi phí cố định mà khách hàng gây ra cho hệ thống điện, với đơn giá công suất được tính bằng đồng/kW/tháng.
Theo đề án nghiên cứu xây dựng lộ trình áp giá điện hai thành phần được đơn vị tư vấn thực hiện cho EVN đã tính toán, ở cấp điện áp cao áp (từ 110kV), mức giá giờ cao điểm là 1.253 đồng/kWh và giờ thấp điểm là 843 đồng/kWh; cấp trung áp từ 22kV đến dưới 110kV giá cao điểm là 1.275 đồng/kW và giờ thấp điểm là 859 đồng/kW; cấp trung áp từ 6kV đến dưới 22kV, giá giờ cao điểm là 1.280 đồng/kWh và thấp điểm là 871 đồng/kWh; ở cấp hạ áp dưới 6kV có giá giờ cao điểm 1.332 đồng/kWh và thấp điểm là 904 đồng/kWh.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận