1 Đẩy mạnh đổi mới chương trình giáo dục hướng đến kỷ nguyên số

Dự thảo nhấn mạnh trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển đổi số là yếu tố mang tính thời đại. Vì vậy cần xây dựng Chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo đến 2030, tầm nhìn 2045 (như đề án tại Phụ lục 3), tích hợp nội dung AI, an ninh mạng, công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo… vào chương trình từ phổ thông đến đại học.

Ví dụ, áp dụng mô hình STEM (kết hợp nghệ thuật, đạo đức, thể chất…) để phát triển kỹ năng sáng tạo, giải quyết vấn đề. Đồng thờihoàn thiện cơ chế tự chủ đại học, khuyến khích nghiên cứu ứng dụng, liên kết doanh nghiệp - nhà trường, khắc phục triệt để tình trạng "đào tạo không gắn với nhu cầu xã hội".

Giáo dục phải bảo đảm các yếu tố: thực hành, thực học, thực danh, thực nghiệp, hạn chế tình trạng chạy theo thành tích hay hiện tượng giáo dục quá chú trọng yếu tố phong trào...

2 Nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục

Dự thảo báo cáo chính trị đã chỉ ra bất cập chính sách đối với nhà giáo, do đó cần ban hành quy định mới về đãi ngộ, đào tạo liên tục, thu hút nhân tài (liên kết với Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài). Đề xuất tăng lương cơ bản cho giáo viên lên mức trung bình khu vực ASEAN, hỗ trợ đào tạo nước ngoài về phương pháp giảng dạy hiện đại.

Xây dựng hệ thống đánh giá giáo viên dựa trên kết quả học tập của học sinh không chỉ bằng cấp để khuyến khích đổi mới, giảm tình trạng "dạy chay, học thuộc". Nghiên cứu hình thành hệ thống các chức danh trong trường học: giáo viên/giảng viên (người thực hiện nhiệm vụ dạy học) và các viên chức khác thực hiện các nhiệm vụ bổ trợ cho hoạt động giảng dạy.

Đồng thời có cơ chế bảo đảm xây dựng đội ngũ nhà giáo gương mẫu, trách nhiệm, đạo đức, không chỉ là nhóm người thực hiện một công việc, một nghề nghiệp của xã hội mà còn nhận lãnh một sứ mạng cao cả để đào tạo nguồn nhân lực phát triển đất nước.

3 Đảm bảo bình đẳng và tiếp cận giáo dục cho mọi tầng lớp, vùng miền

Dự thảo báo cáo nhấn mạnh "không để ai bị bỏ lại phía sau", với thành tựu xóa nhà tạm, giảm nghèo đa chiều gắn với các hoạt động giáo dục cụ thể.

Cần mở rộng chương trình trường nội trú, hỗ trợ học phí đến đại học cho con em đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa; đầu tư hạ tầng số để học trực tuyến ở biên giới, hải đảo. Hoàn thiện cơ chế xã hội hóa giáo dục, tránh sai lệch bằng cách khuyến khích đầu tư tư nhân nhưng dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước, đảm bảo chất lượng và công bằng.

4 Tích hợp giáo dục tư tưởng, đạo đức cách mạng

Thực sự chú trọng xây dựng Đảng về đạo đức, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh là cốt lõi và triển khai đồng bộ trong toàn hệ thống giáo dục, không phân biệt trường phổ thông hay đại học, trường công lập hay trường ngoài công lập.

Cần đưa giáo dục phẩm chất, nhân cách làm trọng tâm, kết hợp với hệ giá trị quốc gia, văn hóa Việt Nam trong bối cảnh mới. 

Đề án đổi mới học tập chủ nghĩa Marx - Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh (Phụ lục XII) cần được triển khai sáng tạo, linh hoạt qua các hoạt động thực tiễn, tránh hình thức, giúp học sinh, sinh viên hình thành khát vọng dân tộc, trách nhiệm xã hội ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

5 Tăng cường hợp tác quốc tế và hội nhập giáo dục

Dự thảo báo cáo nhấn mạnh hội nhập sâu rộng, vì vậy cần đẩy mạnh chương trình trao đổi sinh viên, giảng viên với các nước tiên tiến; tham gia xếp hạng đại học quốc tế; có giải pháp thu hút đầu tư nước ngoài vào giáo dục chất lượng cao và tránh chạy theo lợi nhuận thuần túy; thúc đẩy các trường đại học xây dựng các tạp chí khoa học có chất lượng ngày càng cao.

Xây dựng cơ chế công nhận bằng cấp quốc tế, khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo từ trường đại học, góp phần xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo tại đô thị lớn, trong đó có TP.HCM. Đồng thời có giải pháp phù hợp để đào tạo ngoại ngữ một cách hiệu quả, tiến tới việc sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ chính thức để quá trình hội nhập thuận lợi hơn.

Mời bạn đọc xem toàn văn nội dung dự thảo các văn kiện Đại hội Đảng XIV tại các link dưới đây và gửi ý kiến góp ý về Tuổi Trẻ Online tham gia diễn đàn Ý dân gửi Đảng:

Giáo dục số: Chìa khóa nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia

Chuyển đổi số đang mở ra bước ngoặt quan trọng cho giáo dục Việt Nam. Không chỉ là công cụ hỗ trợ, công nghệ số phải trở thành năng lực cốt lõi, góp phần nâng cao chất lượng người học, đội ngũ giáo dục và năng lực cạnh tranh quốc gia.