Tuyên bố hợp tác khai thác dầu khí với Trung Quốc, hưởng 60% của ông Duterte bị phản đối trong nước - Ảnh: PHIL STAR

Theo báo Phil Star, phản ứng lại tuyên bố của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte về việc hợp tác thăm dò và khai thác dầu khí với Trung Quốc và được chia phần hơn, tối 11-9, cựu ngoại trưởng Albert del Rosario công bố quan điểm của ông về việc không thể gác lại phán quyết của Tòa Trọng tài vì lợi ích trước mắt.

Trước đó, ngày 10-9, ông Duterte tuyên bố sẽ phớt lờ phán quyết của Tòa Trọng tài quốc tế năm 2016, bác bỏ yêu sách chủ quyền "đường chín đoạn" phi pháp của Trung Quốc, để hợp tác khai thác dầu khí với Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của đất nước.

Theo lời ông Duterte, khi ông nêu vấn đề Phán quyết Tòa trọng tài tại cuộc hội đàm với chủ tịch Tập Cận Bình ở Bắc Kinh tháng trước, ông Tập khuyên ông "hãy gác lại tuyên bố chủ quyền, để các bên hợp tác với các công ty Trung Quốc. Nếu thăm dò được, chúng tôi chia tỉ lệ 60 cho Phillipines".

Ông Duterte nhấn mạnh Philippines không hoàn toàn từ bỏ phán quyết nhưng thừa nhận gần như "vô phương" trong việc sử dụng phán quyết để đòi lại các khu vực đã được cải tạo hoặc do Trung Quốc kiểm soát thuộc chủ quyền của Philippines nhưng Trung Quốc khăng khăng bảo rằng "của họ".

Tuyên bố cựu Ngoại trưởng Rosario công bố tối 11-9 có đoạn: "Gìn giữ sông núi của cha ông, trong đó có vùng EEZ có giá trị vô cùng nếu so với việc tiến hành một hoạt động kinh tế trong vùng EEZ. Khả năng triển khai các hoạt động kinh tế trong vùng EEZ của chúng ta (Philippines) luôn ở đó, nhưng nếu mất vùng EEZ, chúng ta sẽ vĩnh viễn mất nó.

Vùng EEZ của chúng ta không thuộc về Trung Quốc mà thuộc về người Philippines, con cháu chúng ta và những thế hệ tương lai chưa chào đời. Như quy định của Hiến pháp và là vấn đề danh dự quốc gia, người Philippines có nghĩa vụ thiêng liêng bảo vệ và giữ gìn quyền lợi của đất nước".

Cùng quan điểm đối lập với ông Duterte, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. nhấn mạnh phán quyết của Tòa Trọng tài là vấn đề không thể thương lượng và do đó, không thể "gác sang một bên".

Thời gian gần đây, ông Duterte luôn bị dư luận trong nước chỉ trích là quá mềm mỏng với Trung Quốc trong vấn đề chủ quyền ở Biển Đông.

Trung Quốc tuyên bố về quyền đi lại của tàu Trung Quốc trong EEZ của Philippines

TTO - Bộ Ngoại giao Trung Quốc vừa lên tiếng khẳng định quan điểm của Bắc Kinh trong việc không công nhận phán quyết của tòa trọng tài về Biển Đông là không thay đổi một phân, ngay trước chuyến thăm của Tổng thống Philippines đến Trung Quốc.