Ngày 1-10, đoàn công tác do Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được chủ trì làm việc với Tập đoàn Becamex (vốn Nhà nước thuộc UBND TP) tại tòa nhà WTC Tower, phường Bình Dương, trong đó nghe "hiến kế" về các tuyến đường sắt đô thị.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường, lãnh đạo Sở Xây dựng TP, Ban quản lý dự án đường sắt đô thị và đại diện các sở, ngành tham dự buổi làm việc.

Phân vai lại sau khi TP.HCM hợp nhất

Mở đầu buổi làm việc, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho biết ông đã thăm và làm việc tại cảng Cái Mép - Thị Vải (Bà Rịa - Vũng Tàu cũ), nay làm việc tại khu vực Bình Dương để khảo sát, lắng nghe các giải pháp để phát triển. Đặc biệt là các giải pháp để "phân vai" lại, phát huy thế mạnh của mỗi khu vực sau khi hợp nhất TP.HCM và Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu.

Ông Được nêu ví dụ nếu có cảng lớn nhưng không có đường lớn để kết nối sẽ không phát huy hết thế mạnh. Chủ tịch UBND TP.HCM "đặt hàng" Becamex nghiên cứu, báo cáo về các tuyến đường sắt chuyên chở hàng hóa từ Bàu Bàng (Bình Dương) về Cái Mép - Thị Vải (Bà Rịa - Vũng Tàu). Ngoài ra còn có các tuyến metro kết nối TP.HCM và khu vực Bình Dương cũ.

"Quy hoạch đã có sẵn, nhưng làm sao để các tuyến đường sắt sớm trở thành hiện thực. Việc nghiên cứu hướng tuyến thế nào, các nhà ga metro ra sao, các khu đất để phát triển TOD dọc theo các tuyến metro đã chuẩn bị đến đâu… 

Có những vướng mắc kiến nghị gì về cơ chế, lãnh đạo TP.HCM rất mong muốn lắng nghe, hiến kế từ doanh nghiệp" - Chủ tịch Nguyễn Văn Được nói.

Sau khi nghe Tập đoàn Becamex báo cáo, đoàn công tác của UBND TP.HCM sẽ khảo sát khu công nghiệp, các tuyến đường, nút giao thông tại khu vực Bình Dương (cũ) dự kiến sẽ kết nối với TP.HCM và Bà Rịa - Vũng Tàu.

"Doanh nghiệp muốn chia sẻ cùng Nhà nước"

Báo cáo với đoàn công tác của UBND TP.HCM, ông Nguyễn Văn Hùng - Chủ tịch Tập đoàn Becamex - cho biết sau khi hợp nhất TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu thì có rất nhiều tiềm năng để phát triển, phát huy thế mạnh của từng khu vực.

Ví dụ kết nối vùng Đông Nam Bộ trước đây mới chủ yếu là đường bộ thì nay mở ra nhiều hướng mới về kết nối theo đường sắt, đường thủy.

Hay như việc chuyển dịch khu công nghiệp, khu vực Bình Dương cũ đã chuẩn bị các quỹ đất hàng ngàn héc ta để thu hút đầu tư và đón các khu công nghiệp từ TP.HCM di dời về, dành quỹ đất khu vực trung tâm TP.HCM để tập trung phát triển trung tâm tài chính quốc tế…

Ông Hùng cho biết Tập đoàn Becamex hiện còn trên 90% vốn Nhà nước, mong muốn tiếp tục đồng hành, chia sẻ với Nhà nước để phát triển. Theo ông Hùng, để các dự án như đường sắt sớm thành hiện thực, cần có cơ chế rõ ràng, có sự "phân vai", ví dụ Nhà nước giải phóng mặt bằng, còn doanh nghiệp triển khai xây dựng, vận hành…

Tập đoàn Becamex đã tiếp xúc, làm việc với nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Các nhà đầu tư rất quan tâm tới quy hoạch đường sắt của TP.HCM và mong muốn có cơ chế rõ ràng để tham gia đầu tư. Ví dụ như Tập đoàn Tokyu (Nhật Bản) là tập đoàn lớn, có kinh nghiệm đầu tư đô thị, metro tại Nhật Bản.

Hiện Tokyu đã hợp tác, tham gia đầu tư khu đô thị tại thành phố mới Bình Dương, đồng thời họ cũng quan tâm tới việc phát triển giao thông công cộng, trong đó có các tuyến đường sắt của TP.HCM.

Sau cuộc khảo sát của Chủ tịch TP.HCM Nguyễn Văn Được tại cụm cảng Cái Mép - Cần Giờ và trước thềm cuộc làm việc tại Becamex, báo Tuổi Trẻ đã thực hiện tuyến bài TP.HCM - Hướng tới trung tâm cung ứng toàn cầu.

Tuyến bài đã nhấn mạnh mục tiêu của TP.HCM về việc phát huy thế mạnh liên hoàn đường sắt - cảng biển - khu thương mại tự do. Đưa thành phố "phát triển thông minh, hiện đại, tăng trưởng xanh, bền vững, vươn tầm khu vực và thế giới" như mục tiêu nhiệm kỳ 2025 - 2030 sắp tới.

Theo đề xuất của Tập đoàn Becamex, hai tuyến đường sắt chiến lược được đề xuất gồm: tuyến đường sắt nhanh Bàu Bàng - Cái Mép và tuyến TP.HCM - Cần Thơ. Mục tiêu là xây dựng trục logistics xanh Nam Bộ, trở thành xương sống vận tải xanh của miền Nam.

Cụ thể, tuyến Bàu Bàng - An Bình - Cái Mép có tổng chiều dài 127km, tổng mức đầu tư gần 153.000 tỉ đồng, tốc độ 160km/h cho tàu khách và 120km/h cho tàu hàng. Tuyến này được kỳ vọng kết nối trực tiếp các khu công nghiệp Bình Dương cũ, Đồng Nai với cụm cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải, tạo lợi thế trong vận tải biển.

Bên cạnh đó, tuyến TP.HCM - Cần Thơ dài khoảng 174km, tổng vốn đầu tư giai đoạn 1 hơn 173.600 tỉ đồng, được thiết kế với tốc độ 200km/h cho tàu khách và 160km/h cho tàu hàng. Tuyến sẽ trở thành cầu nối quan trọng đưa hàng hóa, nông sản từ Đồng bằng sông Cửu Long ra các trung tâm công nghiệp và cảng biển quốc tế.

Các tuyến này được thiết kế để liên thông với nhau, tạo thành mạng lưới giao thông đường sắt hiện đại, kết nối cảng biển, khu công nghiệp và các đô thị lớn. Khi hoàn thành, dự án có thể giúp tiết kiệm hơn 2,2 tỉ USD chi phí logistics mỗi năm, góp phần đưa TP.HCM và vùng Nam Bộ trở thành trung tâm vận tải xanh, thông minh và bền vững.

Hẹn thế giới từ Bàu Bàng - Cái Mép

Hẹn với thế giới, khi tuyến đường sắt từ Bàu Bàng - 'vùng địa đầu' sẽ đi xuyên tâm thành phố với 127km để đến Cái Mép - 'vùng đất mũi' của TP.HCM.