31/07/2012 06:15 GMT+7

Chia sẻ bản đồ với bạn bè trên mạng

NGA LINH

TT - Một thanh niên Việt Nam đã đưa hơn chục tấm bản đồ Trung Quốc không có Hoàng Sa, Trường Sa lên trang mạng xã hội của mình (Facebook) để chia sẻ với bạn bè.

Bản đồ Trung Quốc 1904 không có Hoàng Sa, Trường Sa Bản đồ Trung Quốc 1904 thu hút đông đảo người xem Truyền thông Trung Quốc đưa tin bản đồ Trung Quốc 1904

Phóng to

Nhà nghiên cứu Hán Nôm - GS.TS Ngô Đức Thọ trao đổi với thạc sĩ Chử Đình Phúc (Viện Khoa học xã hội VN) về tấm bản đồ Trung Hoa dân quốc toàn đồ 1935 - Ảnh: nguyễn Khánh

Đó là Chử Đình Phúc, sinh năm 1984, hiện công tác tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc thuộc Viện Khoa học xã hội Việt Nam.

Theo Phúc, quá trình anh tìm kiếm các bản đồ này vừa là một phần trong công việc nghiên cứu của bản thân, vừa nhằm chia sẻ rộng rãi đến bạn bè. Những bản đồ Phúc có được là một phần trong kho tư liệu về lịch sử Trung Quốc của cá nhân anh, bao gồm: sách (dạng điện tử PDF) về Trung Quốc, các bài tạp chí, luận văn bằng tiếng Trung, Anh... cùng một số bản chụp về các bản đồ của Trung Quốc. Đã sưu tầm những tư liệu này được năm năm, Phúc cho biết có thể tìm kiếm công khai các bản đồ từ chính những kho dữ liệu điện tử của các thư viện, trường đại học ở Trung Quốc đại lục cũng như Hong Kong, Đài Loan hay một số trang web tìm kiếm, diễn đàn như: sina, baidu.

Dưới mỗi bản đồ đưa lên Facebook, Đình Phúc đều có chú giải để bạn bè cùng tìm hiểu. Những bản đồ Đình Phúc tra cứu do người Trung Quốc hoặc Nhật Bản vẽ và ấn hành từ năm 1850 đến năm 1939, trong đó không hề có Hoàng Sa và Trường Sa. Một số bản đồ Đình Phúc đã xác định được đầy đủ các thông tin về tác giả, nhà xuất bản, nơi xuất bản..., số còn lại đang tiếp tục nghiên cứu thêm.

Ví dụ có: bản đồ Nhị kinh thập bát tỉnh tổng đồ, sách Thanh nhị kinh thập bát tỉnh cương vực toàn đồ năm 1850; Quảng Đông toàn đồ trong sách Thanh nhị kinh thập bát tỉnh cương vực toàn đồ năm 1850; Đại Thanh quốc toàn đồ trong sách Đại Thanh đế quốc phân tỉnh tinh đồ, tác giả: Y Điền Hùng Phủ, NXB Đông Kinh (Tokyo), 5-1907; bản đồ tỉnh Quảng Đông với đảo Hải Nam trong sách Đại Thanh đế quốc phân tỉnh tinh đồ; bản đồ Đại Thanh đế quốc trong sách Đại Thanh đế quốc toàn đồ, 1908, Thượng Hải Thương vụ ấn thư quán phát hành; bản đồ Thanh quốc đại địa đồ cách mạng (Tân Hợi) động loạn địa điểm chú, Đại Bản (Osaka) Nhật Bản, Tinh Bản ấn loát hợp tư hội xã phát hành, 1912, hiện lưu trữ tại Thư viện Đại học California ở Berkeley; Trung Hoa dân quốc toàn đồ trong sách Trung Hoa tân hình thế nhất lãm đồ, tác giả: Thượng Ngu, Đồ Tư Thông, Thượng Hải Thế giới dư địa học xã phát hành, 1926...

Nhiều người bạn của Đình Phúc đã ngay lập tức bày tỏ sự quan tâm trước mỗi tấm bản đồ, như cư dân mạng XuanVinhVo: “Có điều kiện đăng nhiều lên cho mọi người mở mang kiến thức nhé!”. Một số khác chia sẻ đường link hoặc dẫn nguồn lại Facebook của Đình Phúc khi đăng lại trên blog của mình...

Ngay sau khi có ý định chia sẻ những tư liệu mình có, Chử Đình Phúc đã có cuộc gặp với giáo sư Hán Nôm Ngô Đức Thọ để xác minh lại giá trị các bản đồ này. Ghi nhận công sức sưu tập của Chử Đình Phúc, GS Ngô Đức Thọ cho biết ông đã trao đổi, khuyến khích anh tiếp tục nghiên cứu cho hoàn chỉnh đối với từng bản đồ để có thể thông báo hoặc công bố các kết quả sưu tầm.

Cần nghiên cứu có hệ thống, bài bản

GS.TS Ngô Đức Thọ - chuyên gia về văn bản học, nguyên trưởng ban văn bản học, Viện Nghiên cứu Hán Nôm - khẳng định sự cần thiết phải sưu tập cả những bản đồ thời cổ và cận đại do Trung Quốc biên vẽ và xuất bản để chứng minh cương vực qua các triều đại của Trung Quốc từ thời cổ cho đến những năm đầu của thế kỷ 20 không hề có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa (mà họ gọi là Tây Sa và Nam Sa). Ông nói:

- Những bản đồ trước đây do Trung Quốc biên vẽ và xuất bản thì cố nhiên là các cơ quan nghiên cứu, các thư viện công và cá nhân các nhà nghiên cứu của Trung Quốc cũng có thể có. Nay mình sưu tầm được nguyên bản bản đồ in hoặc ảnh chụp kỹ thuật số đều có thể tham khảo dẫn dụng.

Để nhà khoa học Việt thật sự có tiếng nói, phải tiến hành nghiên cứu có hệ thống và bài bản. Những thư tịch có bản đồ liên quan trực tiếp đến chủ quyền biển đảo phải được tổ chức nghiên cứu một cách công phu, đúng bài bản chuẩn mực trước khi đưa vào danh mục các bản đồ minh chứng chủ quyền VN. Có như thế thì các kết quả nghiên cứu mới có thể sử dụng được, đặc biệt trong đấu tranh ngoại giao, mới là quan trọng. Có lẽ cần thành lập hội đồng khoa học quốc gia có sự tham gia của các nhà khoa học, đặc biệt là các chuyên gia từng có những công trình khảo cứu biên soạn về thư tịch học, văn bản học Hán Nôm Việt Nam, các công trình nghiên cứu, xuất bản về bản đồ, đặc biệt là bản đồ cổ.

Thời gian gần đây, báo chí có vẻ tập trung nói nhiều đến vấn đề chủ quyền, đến việc nghiên cứu biên giới biển đảo, đó là một dấu hiệu cởi mở đáng mừng. Nhưng hơn thế, chúng ta phải tiến đến chỗ công khai hóa để thu hút sự quan tâm, đóng góp ý kiến của những người quan tâm trong nước, các học giả, trong đó có học giả quốc tế. Những thành tựu đã đạt được thuộc thẩm quyền hoặc chủ trương công bố của Nhà nước phải chăng cũng nên công bố cho dân biết, từ đó các học giả sẽ rõ hơn cần tiếp tục bắt tay nghiên cứu cái gì.

NGA LINH