Cần hành động để giải quyết tận gốc rễ vấn đề ô nhiễm không khí 

Sau một mùa đông tiếp tục ngộp thở bởi ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn của Việt Nam về nồng độ bụi mịn (PM2.5), tại Hà Nội chỉ số này đã vượt mức 200 trong nhiều ngày.

Trong sáu tháng qua đã có chỉ đạo mạnh mẽ hơn về giải quyết vấn nạn ô nhiễm không khí cũng như cam kết mạnh mẽ chưa từng có tiền lệ nhằm giải quyết vấn đề này.

Nghị quyết đầu tiên của Chính phủ trong năm 2025 ưu tiên khẩn trương hành động nhằm giảm ô nhiễm không khí. Đã có những phối hợp liên ngành của các cơ quan chính phủ trong giải quyết ô nhiễm không khí.

Chúng ta đang có được sự hội tụ đầy đủ các yếu tố về động lực chính trị, nhận thức của công chúng, Chính phủ và các cơ quan Liên hợp quốc cùng hướng tới một mục tiêu chung.

Nhưng cần biến động lực này thành hành động kịp thời, bền vững và có sự phối hợp liên ngành, liên vùng để có được sự khác biệt.

Cái giá quá lớn của việc không hành động hoặc chậm trễ hành động. Ước tính ô nhiễm không khí ở Việt Nam gây ra hàng chục nghìn ca tử vong sớm mỗi năm.

Theo Ngân hàng Thế giới, những tổn thất kinh tế và tác động xã hội do ô nhiễm không khí gây ra lên đến 13 tỉ đô la Mỹ mỗi năm, tương đương 4% tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

Trẻ em dưới 5 tuổi bị ảnh hưởng (ước tính từ nghiên cứu Gánh nặng bệnh tật toàn cầu của Viện Đo lường sức khỏe), phơi nhiễm với không khí bị ô nhiễm có thể gây tổn hại quá trình phát triển phổi, làm gia tăng các bệnh mạn tính và thậm chí cản trở sự phát triển nhận thức ở trẻ. Những tác động này có thể để lại hậu quả suốt đời.

Tuy vậy, các tác động này có thể phòng ngừa được. Chúng ta cần hành động để giải quyết tận gốc rễ vấn đề ô nhiễm không khí và áp dụng các biện pháp nhằm giảm thiểu những tác động xấu nhất của vấn nạn này.

Các cơ quan Liên Hợp quốc tại Việt Nam đồng hành và ủng hộ Chính phủ

Nhân Ngày Môi trường thế giới 5-6, các cơ quan Liên hợp quốc tại Việt Nam cam kết đồng hành và ủng hộ Chính phủ trong việc giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí với mục đích là góp phần cải thiện chất lượng không khí, sức khỏe và đời sống nhân dân.

Để hiện thực hóa những cam kết này, các cơ quan Liên hợp quốc khuyến nghị cần hành động mạnh mẽ hơn và toàn diện hơn nhằm giảm phát thải ô nhiễm không khí tại nguồn, trong đó có phát thải khí thải từ các hoạt động giao thông vận tải, sản xuất công nghiệp, quản lý chất thải và sản xuất nông nghiệp.

Những thay đổi này cần có thời gian và lộ trình, và trong một số trường hợp cần có những thay đổi kết cấu của nền kinh tế như một yếu tố trong chiến lược tổng thể về chuyển đổi xanh của Việt Nam hướng tới tăng trưởng kinh tế bền vững.

Về lâu dài, sự chuyển đổi đó là hết sức cần thiết, nhưng trước mắt cần áp dụng các biện pháp sau:

Tăng cường giám sát và quản lý chất lượng không khí, bao gồm cả không khí trong trường học và các cơ sở y tế, đồng thời nâng cao khả năng dự báo và cảnh báo sớm nhằm bảo vệ người dân trong các đợt ô nhiễm nghiêm trọng;

Áp dụng và phổ biến các hướng dẫn rõ ràng nhằm giảm thiểu sự phơi nhiễm, đặc biệt ở các nhóm dễ bị tổn thương như trẻ em, người lao động ngoài trời, người cao tuổi và người mắc các bệnh lý mạn tính như bệnh hen phế quản.

Đào tạo nhân viên y tế và các đối tượng khác ở các ngành trọng điểm (như giáo dục và chăm sóc người cao tuổi) về các biện pháp bảo vệ sức khỏe cho các nhóm dễ bị tổn thương;

Tổ chức các chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức cho người chăm sóc, giáo viên và cộng đồng về sự nguy hiểm của ô nhiễm không khí và các hiểm họa môi trường, cũng như các biện pháp phòng chống để người dân có thể chủ động bảo vệ sức khỏe cho chính mình, đồng thời huy động cộng đồng tham gia triển khai các biện pháp giảm thiểu nguy cơ;

Tăng cường vận động chính sách nhằm giải quyết nguồn gốc gây ô nhiễm và giảm thiểu nguy cơ.

Cần tăng cường phối hợp liên ngành, liên vùng giữa các bộ ngành, tỉnh thành và các đối tác phát triển, doanh nghiệp và cộng đồng.

Việt Nam có thể dựa vào kinh nghiệm toàn cầu và các bài học thành công từ các nước, thành phố khác trên thế giới để triển khai.

Cải thiện ô nhiễm không khí mang lại lợi ích lâu dài

Theo nhận định của chúng tôi, vấn đề ô nhiễm không khí có thể được cải thiện đáng kể để mang lại lợi ích to lớn về sức khỏe và các lợi ích khác chỉ trong một thời gian ngắn.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh P4G gần đây diễn ra tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phát biểu: "Tôi kêu gọi chúng ta cùng chung tay và đóng góp có trách nhiệm vì một tương lai xanh của thế giới, biến những cam kết thành hành động, biến những ý tưởng thành các dự án cụ thể, và biến sự đồng thuận thành quyết tâm thực hiện hướng tới một tương lai bền vững và thịnh vượng".

Chúng tôi nhiệt liệt hưởng ứng lời kêu gọi này.

Hãy cùng nhau hợp tác, giữa Chính phủ, khu vực tư nhân, tổ chức chính trị xã hội, cơ quan truyền thông và cộng đồng để mang lại bầu không khí trong lành cho mọi người.

UNDP, UNICEF và WHO tự hào, sẵn sàng đồng hành với Chính phủ và nhân dân Việt Nam nhằm đẩy mạnh những giải pháp căn cơ, thực tiễn và bao trùm, vì môi trường không khí trong sạch, bầu trời trong xanh và tương lai khỏe mạnh và thịnh vượng hơn.

Viêm mũi xoang gia tăng, không còn theo mùa do ô nhiễm môi trường

Những năm gần đây bệnh nhân mắc các bệnh lý viêm mũi xoang, viêm nhiễm đường thở có xu hướng gia tăng. Nếu trước đây, đợt viêm mũi xoang cấp chủ yếu xảy ra khi thời tiết thay đổi thì giờ đây bệnh diễn biến quanh năm.