Quang cảnh buổi gặp gỡ - Ảnh: Thanh Hà

Sau cuộc gặp gỡ kéo dài hơn ba giờ với các quan chức Chính phủ, nhiều khó khăn, vướng mắc đang kìm chân các nhà khởi nghiệp trẻ được hứa hẹn tháo gỡ.

Chảy máu người lẫn vốn vì chính sách

Trình Quốc Tuấn, người cha đơn thân xuất phát từ tình thương yêu con đã hình thành ý tưởng khởi nghiệp dự án Babyme, giãi bày: chỉ vì những khó khăn về mặt quy định, thủ tục khiến các dự án khởi nghiệp như của anh không thể tiếp nhận nguồn vốn đầu tư nước ngoài để phát triển. Vì vậy, dự án đã phải thành lập doanh nghiệp ở nước ngoài để tiếp nhận được nguồn vốn đầu tư.

Vì lý do tương tự, nhiều dự án, doanh nghiệp khởi nghiệp khác cũng đang phải đăng ký thành lập doanh nghiệp ở Singapore, Malaysia, Mỹ… dù hoạt động thực chất là ở VN.  

Trao đổi với Phó thủ tướng, nhiều nhà khởi nghiệp trẻ cũng cảnh báo về nguy cơ chảy máu chất xám, chảy máu nguồn vốn đầu tư nước ngoài, thuế từ các hoạt động kinh doanh… do các doanh nghiệp, dự án khởi nghiệp không có môi trường, chính sách thuận lợi để hoạt động ở VN.

Thay vào đó, nhiều dự án, doanh nghiệp đã phải thành lập ở nước ngoài để có điều kiện thuận lợi thu hút vốn đầu tư và được hỗ trợ, trong khi hoạt động chính ở VN chỉ còn mang tính chất gia công.

Một nhà khởi nghiệp khác cho biết có nhà đầu tư nước ngoài sẵn sàng đầu tư vốn cho dự án nhưng khi đi xin giấy phép kinh doanh sẽ phải mất hàng năm. Thấy quá rủi ro, nhà đầu tư quyết định rút lại.

Một doanh nghiệp khởi nghiệp khác cho biết sau năm năm hoạt động với hơn 100 nhân viên nhưng công ty này vẫn phải loay hoay với những vấn đề về thuế, trong đó có thuế thu nhập cá nhân, vì những vướng mắc trong quy định về hợp đồng lao động.

Những vấn đề được các nhà khởi nghiệp phản ảnh, kiến nghị nhiều nhất trong suốt cuộc đối thoại chủ yếu liên quan chính sách kinh doanh, thuế, vốn…

Đồng thời, các nhà khởi nghiệp cũng bày tỏ mong muốn được tiếp cận với các thông tin chính thống từ các cơ quan quản lý nhà nước, được giải đáp, hướng dẫn kịp thời trong bước đầu khởi nghiệp, thay vì thường vấp phải các rào cản về thủ tục phiền hà, khó khăn trong việc cấp giấy phép kinh doanh như hiện nay.

Đừng kêu, hãy đóng góp để sửa luật

Phần lớn trong số những nhà khởi nghiệp tham gia đối thoại với Phó thủ tướng là những nhà doanh nghiệp trẻ đang khởi nghiệp với những doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Chủ yếu các doanh nghiệp này hoạt động trong lĩnh vực công nghệ, cung cấp dịch vụ công nghệ thông tin, thương mại điện tử…

Các nhà khởi nghiệp đã tự quy tụ xây dựng một cộng đồng khởi nghiệp (startup). Và đây là lần đầu tiên cộng đồng này có một cuộc đối thoại với Chính phủ và các bộ ngành như Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và công nghệ, Bộ Thông tin truyền thông.

Giải đáp những bức xúc của các nhà khởi nghiệp về khó khăn trong việc không được giải đáp, hỗ trợ kịp thời những vướng mắc liên quan đến quy định, chính sách, môi trường kinh doanh, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã chỉ đạo Cổng thông tin chính phủ mở một cửa tiếp nhận các ý kiến, thắc mắc của các doanh nghiệp, trong đó có các nhà khởi nghiệp, để chuyển đến các cơ quan nhà nước có trách nhiệm giải đáp, phản hồi kịp thời.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Đặng Huy Đông khẳng định bộ sẵn sàng tiếp nhận các ý kiến và sẽ giải đáp ngay các vấn đề liên quan đến môi trường đầu tư, giấy phép kinh doanh.

Đại diện cho Bộ Khoa học và công nghệ, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho biết bộ đang xây dựng đề án “Hệ sinh thái khởi nghiệp” dự kiến trình Chính phủ phê duyệt vào tháng 9 tới. Trong đó sẽ có cơ chế, chính sách cụ thể cho các nhà khởi nghiệp trẻ tham gia vào hệ sinh thái.

Trước yêu cầu của Phó thủ tướng về việc tìm kiếm giải pháp hỗ trợ các dự án khởi nghiệp, ông Lại Văn Đạo, đại diện của Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước, cũng cam kết sẽ nghiên cứu, trình Chính phủ phê duyệt một quỹ đầu tư vốn dành riêng cho các dự án, doanh nghiệp khởi nghiệp.

Kết thúc cuộc gặp gỡ và đối thoại, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định cộng đồng khởi nghiệp là những người trẻ có tâm huyết, ý chí, không chỉ lo cho bản thân mà luôn có ý tưởng và mong muốn đóng góp cho xã hội, phát triển đất nước.

“Cộng đồng khởi nghiệp là những người đã vượt lên được giấc mơ con của cuộc đời - Phó thủ tướng ghi nhận - Nhiều người trong số đó đã từ bỏ cơ hội làm việc, lập nghiệp ở nước ngoài để nỗ lực khởi nghiệp ngay trên đất nước mình. Đây là một cộng đồng rất có ý nghĩa trong nền kinh tế vì chủ yếu là các doanh nghiệp phát triển bằng công nghệ mới”.

Sau khi cam kết sẽ tiếp tục đôn đốc các bộ ngành liên quan giải quyết các chính sách tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, Phó thủ tướng cũng bày tỏ mong muốn các nhà khởi nghiệp trẻ sẽ “không chỉ kêu ca, phản ảnh mà còn phải tham gia kiến nghị, đóng góp xây dựng hoàn thiện các chính sách quản lý nhà nước”.