Thông tin trên được ông Nguyễn Vũ Trung - Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM - cho biết tại Hội nghị khoa học toàn quốc về sốt xuất huyết Dengue 2025 chủ đề: "Hiện thực hóa các hành động toàn diện trong kiểm soát sốt xuất huyết" diễn ra trong hai ngày 28 và 29-11 tại TP.HCM.

Với thực tế này, theo ông Trung, cần có một chiến lược dự phòng, giám sát, điều trị, truyền thông toàn diện, với sự phối hợp đa ngành.

Ca bệnh sốt xuất huyết ở Việt Nam tăng nhanh, đỉnh dịch ngắn

Tại phiên dự đoán mô hình dịch tễ sốt xuất huyết Dengue chiều 29-11, TS.BS Ngũ Duy Nghĩa - Trưởng khoa kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương - cho biết Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp sốt xuất huyết Dengue vào nhóm 10 mối đe dọa sức khỏe hàng đầu đối với nhân loại, với một nửa dân số thế giới đang sống trong vùng có nguy cơ.

Ông cho hay số ca mắc Dengue trên toàn cầu tiếp tục tăng nhanh và ngày càng khó kiểm soát, mọi người đều có thể mắc bệnh. Chỉ trong 7 tháng đầu năm 2025, thế giới đã ghi nhận gần 4 triệu ca mắc và 2.690 ca tử vong, trung bình khoảng 13 ca tử vong mỗi ngày.

Các mô hình dự báo cho thấy đến năm 2080, khoảng 3/4 dân số toàn cầu có thể sống trong vùng nguy cơ mắc Dengue do nhiệt độ trái đất tăng, kéo theo các tác động của biến đổi khí hậu...

Tại Việt Nam, BS Nghĩa cho hay chúng ta không nằm ngoài xu hướng chung của thế giới, với những thay đổi đáng kể trong mô hình dịch tễ của sốt xuất huyết. Những năm gần đây, tổng số ca bệnh đã tăng nhiều, các đỉnh dịch có thể ngắn lại nhưng số lượng ca bệnh rất lớn.

Riêng năm 2025 có 135.515 ca mắc, 26 ca tử vong (số mắc tăng 28,1%, số tử vong tăng 5 ca).

Hiện bệnh lưu hành trên nhiều vùng miền trên toàn quốc, nhưng chủ yếu tại khu vực phía Nam, tiếp sau là miền Bắc, miền Trung và khu vực Tây Nguyên.

Độ tuổi mắc bệnh cũng có sự dịch chuyển rõ rệt: nếu trước đây chủ yếu tập trung ở trẻ em, thì những năm gần đây tỉ lệ ca bệnh ở nhóm trên 15 tuổi đang tăng lên đáng kể.

Trong khi đó xuất hiện ngày càng nhiều các yếu tố thúc đẩy bùng phát sốt xuất huyết Dengue như: bản chất bệnh, biến đổi khí hậu toàn cầu (nền nhiệt và lượng mưa gia tăng), giao thương "bùng nổ", đô thị hóa thiếu kiểm soát, giảm quan tâm, ổ chứa véc tơ đa dạng và phức tạp.

Có chiến lược chủ động, kết hợp nhiều biện pháp

Trong bối cảnh bệnh diễn biến khó lường và bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, GS.TS Vũ Sinh Nam - cố vấn cao cấp về sốt xuất huyết Dengue Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, Tổng thư ký Hội Y học dự phòng Việt Nam - nhấn mạnh Việt Nam có thể kiểm soát hiệu quả sốt xuất huyết Dengue, khi chuyển từ ứng phó thụ động sang chiến lược chủ động, kết hợp đồng thời nhiều biện pháp dự phòng.

Theo khuyến nghị của WHO, chiến lược chủ động này phải mang tính tích hợp, toàn diện, bao gồm: kiểm soát véc tơ, giám sát dịch tễ, truyền thông thay đổi hành vi, điều trị dựa trên y học chứng cứ và dự phòng chủ động bằng tiêm chủng.

Ông Nam cho rằng với sự phối hợp liên tục giữa các yếu tố này sẽ giúp giảm nguy cơ bùng phát dịch và giảm tỉ lệ ca nặng trong cộng đồng.

BS Duy Nghĩa cũng nhấn mạnh rằng kiểm soát véc tơ và tiêm chủng là hai trụ cột quan trọng trong mô hình phòng chống tích hợp, đồng thời có thể hỗ trợ và tăng hiệu quả cho nhau.

Theo ông, cách tiếp cận quản lý sốt xuất huyết toàn diện cần được triển khai đồng bộ theo khuyến cáo của WHO, bao gồm: đẩy mạnh truyền thông, điều trị dựa trên bằng chứng khoa học, tăng cường hệ thống giám sát dịch tễ, duy trì hiệu quả các biện pháp kiểm soát véc tơ và đưa tiêm chủng vào chiến lược phòng bệnh lâu dài.

Sốt xuất huyết diễn biến phức tạp khắp cả nước, khu vực phía Nam 'nóng' nhất

Nguy cơ dịch bệnh sốt xuất huyết ngày càng phức tạp trên cả nước, đặc biệt sau mưa bão và lũ lụt. Khu vực phía Nam là điểm nóng với tỉ lệ lưu hành bệnh cao nhất, chiếm hơn 60% tổng số ca mắc mỗi năm.