Bà Nguyễn Như Xuân (phường Sài Gòn):

Vỉa hè rộng mong được sử dụng hài hòa

Trước đây TP cho phép sử dụng tạm vỉa hè có thu phí thì đường sá và vỉa hè trong khu vực quản lý tốt hơn hẳn, có nề nếp hơn. Rất nhiều người kinh doanh thấy cách làm trước đây vừa tạo điều kiện cho bà con buôn bán, vừa quản lý có quy củ.

Thu phí hợp lý cũng giúp giảm tình trạng lấn chiếm vỉa hè tràn lan, mạnh ai nấy làm nhất là khu trung tâm gần chợ Bến Thành.

Nhiều người dân mong đề án mới cũng cho phép sử dụng vỉa hè đủ điều kiện cho mục đích kinh doanh có thu phí tương tự như trước đây, đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp lấn chiếm phạm vi không được phép.

TS Võ Kim Cương (nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM):

Cần linh hoạt áp dụng luật, kiến nghị sửa cho phù hợp

Việc đầu tiên là phải chấp hành luật, đồng thời rà soát những vướng mắc để kiến nghị và giải quyết, có thể xây dựng lại để án mới phù hợp hơn. Việc áp dụng luật cần xem xét tùy theo loại đường, cấp đường.

Các tuyến giao thông trục chính khác với đường khu dân cư, nên không thể áp dụng một cách máy móc. Vỉa hè trong đô thị không chỉ dành cho người đi bộ mà có thể dùng đa năng. Vì vậy cần linh hoạt, đồng thời những gì chưa phù hợp thực tế cần tiếp tục kiến nghị trình lên các cấp có thẩm quyền để xem xét phù hợp thực tế và tốt cho người dân.

Phê bình địa phương chậm chuyển biến

Trước tình hình lấn chiếm vỉa hè phức tạp, mới đây Sở Xây dựng TP.HCM đề nghị Công an TP.HCM tiếp tục chỉ đạo Phòng cảnh sát giao thông, công an phường, xã, đặc khu tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát xử lý nghiêm các hành vi dừng, đỗ xe không đúng nơi quy định. Phối hợp các đơn vị có liên quan và địa phương xử lý các điểm phức tạp về trật tự lòng lề đường, vỉa hè, các khu vực chợ tự phát.

Giao Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ và Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị rà soát đề xuất giải pháp hạ tầng phù hợp. Chú trọng đến lắp đặt bổ sung hệ thống camera giám sát, biển cảnh báo tại các vị trí phức tạp, hỗ trợ công tác kiểm tra, xử lý và ngăn chặn hành vi vi phạm.

Văn phòng Ban An toàn giao thông tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức, tuyệt đối không lấn chiếm lòng lề đường, vỉa hè làm nơi buôn bán không đúng quy định. Đồng thời ban đề xuất UBND TP biểu dương khen thưởng các đơn vị, địa phương thực hiện tốt và phê bình các đơn vị, địa phương còn để xảy ra phức tạp tình trạng lấn chiếm trái phép lòng lề đường, vỉa hè mà chậm giải quyết.

Áp dụng công nghệ trong giám sát xử lý lấn chiếm vỉa hè

Để vỉa hè được trật tự, nề nếp trong khi chờ đề án mới, nhiều ý kiến cho rằng ngoài những đợt ra quân kiểm tra xử lý vi phạm, TP.HCM cần tận dụng triệt để công nghệ vào giám sát. Điển hình là lắp đặt mới, tận dụng "mắt thần" camera đường phố để xử phạt nguội, thậm chí có thể dùng hình ảnh chụp và clip của người dân để làm cơ sở xử lý. Đây được cho là một giải pháp hiệu quả khi lực lượng kiểm tra giám sát vỉa hè có sự biến động và không gian TP.HCM mở rộng hơn.

Vậy tiến độ nghiên cứu lắp camera giám sát, chấn chỉnh lấn chiếm vỉa hè, lòng lề đường đến nay ra sao? Ông Đoàn Văn Tấn, Giám đốc Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị, cho biết trước nay TP.HCM đã sử dụng dữ liệu từ hệ thống camera để giám sát, quản lý, phối hợp lực lượng chức năng xử lý đối với các vi phạm về dừng, đỗ xe sai quy định.

Các camera của trung tâm quản lý hiện chủ yếu được lắp ở giao lộ, ngã tư, ngã ba nên phạm vi ghi nhận dữ liệu chỉ xử phạt được những trường hợp nói trên. Việc giám sát, xử lý bằng dữ liệu qua hệ thống camera này phát huy hiệu quả cao, từ đó nhiều người dân điều chỉnh hành vi giảm vi phạm.

Đối với việc nghiên cứu tăng lắp camera để quản lý, xử lý lấn chiếm vỉa hè, lòng lề đường thì trung tâm phối hợp các đơn vị đã tiến hành khảo sát. Trong đó chọn ra một số khu vực trường học, bệnh viện... báo cáo đề xuất lắp camera thí điểm giám sát xử lý lấn chiếm.

Cụ thể dự kiến đề xuất lắp 62 camera khu vực quận 1 và 5 cũ. Camera tập trung các tuyến đường có bệnh viện lớn. Qua đó, TP.HCM mong đảm bảo sử dụng hiệu quả vỉa hè, lòng lề đường, đảm bảo trật tự an toàn giao thông.

Mới đây nhất, phường Cầu Ông Lãnh có gần 3.000 hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, gần 3.200 doanh nghiệp và 2 hợp tác xã đang hoạt động cho biết địa phương đang khai thác hiệu quả hệ thống hơn 400 camera giám sát nhằm phát hiện xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm, chèo kéo khách, vi phạm lấn chiếm. Đồng thời cảnh sát khu vực được chỉ đạo rà soát ghi nhận thêm các điểm cần lắp đặt bổ sung thiết bị giám sát an ninh.

Ngoài ra hiện nay để phản ánh về tình trạng lấn chiếm vỉa hè tại TP.HCM, người dân có thể phản ánh, kiến nghị trên Cổng thông tin 1022 tại địa chỉ website: 1022.tphcm.gov.vn hoặc gọi điện đến đầu số 1022, thư điện tử: 1022@tphcm.gov.vn, phần mềm ứng dụng Công dân số TP.HCM trên fanpage 1022.

Quản lý vỉa hè ở Hà Nội mới dừng ở dự thảo

Để quản lý vỉa hè hiệu quả, mới đây Hà Nội đã tiến hành khảo sát vỉa hè tại nhiều tuyến đường phố để phục vụ việc quản lý, cho thuê vỉa hè. Qua khảo sát, theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, khu vực nội thành có khoảng 273 tuyến phố đủ điều kiện, tiêu chí để sử dụng tạm thời một phần hè phố để phát triển kinh doanh, phát triển du lịch, kinh tế đêm và trông giữ xe cộ.

Sau khi có kết quả khảo sát, UBND TP Hà Nội cũng đã xây dựng dự thảo đề án về quản lý, khai thác, sử dụng tạm thời một phần lòng lề đường, hè phố tại thủ đô. Theo dự thảo, các tuyến phố có vỉa hè đủ điều kiện cho thuê phải đảm bảo các tiêu chí như phải có hè phố chiều rộng tối thiểu 3m, trừ trường hợp đặc biệt trong khu vực phố cổ.

Đồng thời đảm bảo chỗ đỗ xe cho khách tại chỗ hoặc trong phạm vi cho phép; kinh doanh đảm bảo yếu tố an toàn, văn minh; đảm bảo an ninh trật tự, an toàn phòng chống cháy nổ và vệ sinh môi trường theo quy định của pháp luật.

Đặc biệt, đề án cũng đề xuất chín mô hình sử dụng, phù hợp với từng loại hình tuyến phố, như kinh doanh, phát triển kinh tế đô thị; hoạt động du lịch; hoạt động kinh tế đêm; trông giữ phương tiện giao thông...

Hà Nội cho rằng nội dung của đề án được tham khảo kinh nghiệm quản lý, khai thác, sử dụng lòng lề đường, hè phố ngoài mục đích giao thông tại một số quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới như Mỹ, Pháp, Singapore, Đài Loan và kinh nghiệm tại một số tỉnh thành trong nước như TP.HCM, Hội An (Quảng Nam cũ), Hoàn Kiếm (Hà Nội).

Sau đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội đã tổ chức một hội nghị phản biện, quy tụ nhiều chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực quy hoạch, đô thị, giao thông để góp ý cho đề án kể trên. Tuy nhiên, tính tới tháng 9-2025 dự thảo đề án trên vẫn chưa được trình HĐND TP Hà Nội xem xét thông qua.

Trước đó, tại Hà Nội, quận Hoàn Kiếm (cũ) là địa bàn đầu tiên thí điểm cho thuê vỉa hè để kinh doanh từ năm 2021. Mức phí cho thuê vỉa hè tại các địa điểm này được quy định là 45.000 đồng/m²/tháng, với thời gian cấp phép sử dụng tạm thời mỗi lần là sáu tháng.

Các hàng quán được sử dụng không gian để kinh doanh và phải bảo đảm đáp ứng khoảng cách 1,5m còn lại để bố trí khu vực cho người đi bộ.