Tin giả biến tướng thành cuộc tấn công thông tin

Trong thời gian qua, lợi dụng tình hình mưa lũ khu vực miền Trung - Tây Nguyên, tin giả được tạo bởi AI với tần suất liên tục nhằm mục đích xuyên tạc, công kích chính quyền, lực lượng chức năng trong công tác khắc phục, xử lý.

Đáng chú ý những nội dung này xuất hiện trên những nền tảng mạng xã hội phổ biến tại Việt Nam, thu hút đông đảo lượt tiếp cận.

Trước thông tin trên, theo chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu - Giám đốc Tổ chức Chống lừa đảo - đây là một dạng tấn công thông tin, gây nhiễu cứu hộ và làm suy giảm niềm tin của người dân.

Nói về hình thức tấn công thông tin trên không gian mạng này, ông Hiếu phân tích, trước đây tin giả chủ yếu nhằm lừa tiền cứu trợ hoặc câu view (tương tác); tuy nhiên, hiện nay đã biến tướng thành một dạng tấn công thông tin (Information Warfare).

Các nội dung AI (Deepfake hình ảnh/video thương tâm) được tung ra ồ ạt nhằm tạo ra lớp "sương mù thông tin".

Điều này gây nhiễu loạn, làm phân tán nguồn lực của lực lượng cứu hộ (vì phải xác minh tin giả) và làm "chìm" những lời kêu cứu thật sự của người dân.

Không chỉ dừng lại ở tiền bạc, mục đích là vũ khí hóa cảm xúc, gây hoang mang dư luận và làm xói mòn niềm tin của người dân vào thông tin chính thống trong lúc nguy cấp.

Dễ dàng vượt qua bộ lọc của mạng xã hội

Trong những nỗ lực kiểm soát thông tin được tạo ra từ trí tuệ nhân tạo, các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Tiktok… đã triển khai việc gắn thẻ nội dung có sử dụng AI. Tuy nhiên các đối tượng tung tin giả vẫn có thể dễ dàng vượt qua việc kiểm tra tự động của nền tảng, xuất hiện như dạng video thông thường.

Theo chuyên gia, Công nghệ tạo sinh AI (Generative AI) luôn phát triển nhanh hơn công nghệ phát hiện (AI Detection).

Kẻ xấu dễ dàng vô hiệu hóa các nhãn cảnh báo tự động (như "AI Generated") bằng các thao tác thủ công: quay lại màn hình, cắt hình, thêm bộ lọc màu, chèn âm thanh tạp âm...

Chỉ với những thao tác tưởng như rất đơn giản, đã dễ dàng đánh lừa thuật toán của nền tảng mạng xã hội và nhận diện đây là video thật (do con người quay/dựng lại) chứ không phải sản phẩm nguyên bản của AI. Người dùng nếu chỉ chờ đợi cảnh báo từ nền tảng sẽ dễ dàng sập bẫy.

Thay vì phó mặc cho bộ lọc kỹ thuật của mạng xã hội, người dân cần tự xây dựng "tường lửa nhận thức”, kiểm chứng thông tin từ báo chí chính thống và chính quyền địa phương; xem kỹ chi tiết, khi ảnh AI thường lỗi ở chi tiết nhỏ (ngón tay, chữ viết, bối cảnh nền mờ ảo vô lý).

Lãnh đạo xã Hòa Thịnh lên tiếng về thông tin mạng xã hội nói 'lũ làm hàng trăm người chết'

Trước thông tin từ mạng xã hội cho rằng tại xã Hòa Thịnh (thuộc huyện Tây Hòa, Phú Yên cũ, nay là tỉnh Đắk Lắk) xảy ra "sập nhà lầu hàng chục người chết", "Hòa Thịnh có 200 người chết"... lãnh đạo xã này nói đó là thông tin chưa được kiểm chứng.