Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân đến gặp bà con Thủ Thiêm tại chung cư Bình Khánh, phường Bình Khánh và khu tạm cư An Phú, quận 2 - Ảnh: TỰ TRUNG

Đó là kiến nghị của tổng Thanh tra Chính phủ lên Thủ tướng để giải quyết phần đất đang bị người dân khiếu nại gay gắt nhất tại khu đô thị (KĐT) mới Thủ Thiêm.

TP.HCM đã thu hồi đất thêm

Theo kết luận thanh tra, UBND TP.HCM rà soát, hoàn thiện để tiếp tục thực hiện quy hoạch KĐT Thủ Thiêm, trong đó có khoảng 4,3ha. Như vậy, gần như ranh KĐT Thủ Thiêm được Chính phủ chấp nhận là theo quy hoạch 1/2.000 mà UBND TP đã phê duyệt năm 2005 (quyết định 6566).

Thanh tra Chính phủ kết luận việc UBND TP.HCM căn cứ vào quyết định 367 năm 1996 của Thủ tướng để thu hồi 4,3ha đất tại khu phố 1, P.Bình An nêu trên là chưa đủ cơ sở pháp lý, thiếu căn cứ thực hiện, không xác định đúng, đủ diện tích đất phục vụ tái định cư theo quy hoạch. 

Nội dung này cũng nhiều lần được chính quyền TP.HCM thừa nhận trong quá trình giải quyết khiếu nại của người dân nhưng chưa được sửa sai.

Tại kết luận thanh tra lần này, Thanh tra Chính phủ cho rằng cần rà soát và phải có giải pháp giải quyết phù hợp.

Một chuyên gia về quy hoạch tại TP.HCM cho rằng nội dung kết luận thanh tra khẳng định diện tích đất mà TP đã thu hồi có diện tích ngoài ranh theo quyết định Thủ tướng tức là những khiếu nại của người dân về nội dung diện tích 4,3ha trên không nằm trong ranh KĐT Thủ Thiêm lâu nay có cơ sở. 

Như vậy, xem như phần đất này được đưa vào ranh KĐT Thủ Thiêm kể từ năm 1998 theo bản quy hoạch 1/2.000 do Kiến trúc sư trưởng TP thời bấy giờ ký duyệt.

Tuy nhiên, nhiều văn bản và đối chiếu quy định thì quy hoạch của Kiến trúc sư trưởng TP ký trên vừa sai thẩm quyền, vừa sai nội dung nên không có giá trị. 

Ranh quy hoạch theo quyết định này sau đó được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho UBND TP điều chỉnh vào năm 2005 (quyết định 6566 về quy hoạch 1/2.000 của Thủ Thiêm). Như vậy, có thể nói diện tích 4,3ha được chính thức đưa vào quy hoạch Thủ Thiêm vào năm 2005.

Phải bồi thường bổ sung

Điều người dân bức xúc lâu nay là tuy chính quyền thừa nhận 4,3ha được quy hoạch vào KĐT Thủ Thiêm năm 2005 nhưng người dân trong khu đất này được bồi thường theo quyết định 1997 năm 2002. 

Thời điểm này, chính sách thu hồi đất áp dụng theo nghị định 22 năm 1998 về đền bù, tái định cư, người dân bị thu hồi đất được đền bù giá thấp hơn rất nhiều so với chính sách bồi thường theo Luật đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn luật.

Theo một nguồn tin từ Q.2, UBND quận thực hiện thu hồi theo các quyết định và ranh đất do các cơ quan chức năng chuyển đến chứ không hề biết có phần đất 4,3ha điều chỉnh thêm so với quyết định 367. 

Tuy nhiên, sau khi nhận được khiếu nại của người dân và có quyết định của cơ quan chức năng thì quận cũng đã rà soát và xác định khu vực này.

Trên diện tích 4,3ha có hơn 300 hộ gia đình đã di dời. Đây là khu vực nằm giữa đường Trần Não và sông Sài Gòn. Hiện khu này còn 10 nhà dân chưa di dời, trong đó có nhiều hộ khiếu nại cho rằng nhà của họ không nằm trong ranh thu hồi đất KĐT Thủ Thiêm.

Luật sư Trần Công Ly Tao nhận định: nếu như xác định thời điểm Nhà nước quy hoạch khu vực 4,3ha là năm 2005 thì chính sách bồi thường áp dụng cho các hộ dân này phải theo Luật đất đai 2003. 

Nhà nước phải lập dự án mới để làm căn cứ giải quyết quyền lợi về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho dân, hoặc xem như một phần bổ sung của dự án KĐT Thủ Thiêm và bổ sung quyền lợi cho người bị di dời.

Nhiều sai phạm ở dự án Thủ Thiêm

TTO - Trong quá trình triển khai thực hiện đầu tư, xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm, UBND TP.HCM và các sở, ngành đã để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm, ảnh hưởng đến quyền lợi một số hộ dân sinh sống trên địa bàn.