Nghị định 102 hướng dẫn Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ 1-8 đã quy định rõ 4 đối tượng không phải là "nông dân" và không còn giới hạn quyền chuyển nhượng, tặng cho đất lúa.

Không cần xác nhận "nông dân"

Theo nghị định 102, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp (gọi nôm na là "nông dân") là cá nhân đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp; nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp có thu nhập từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó, trừ 4 trường hợp sau:

- Cán bộ, công chức, viên chức, sĩ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp, công chức quốc phòng, công nhân và viên chức quốc phòng, sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân công an, người làm công tác cơ yếu và người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu hưởng lương từ ngân sách nhà nước;

- Người hưởng lương hưu;

- Người nghỉ mất sức lao động, thôi việc được hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng;

- Người lao động có hợp đồng lao động không xác định thời hạn.

Trước đây, Luật Đất đai 2013 không cho phép hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp thì không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa, đất rừng. Nghị định 01 và thông tư 33 của Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn về việc phải có xác nhận "nông dân" thì mới được nhận chuyển nhượng, tặng cho đất lúa.

Nay nghị định 102 có hiệu lực đã chấm dứt hiệu lực của nghị định 01 và các nghị định có liên quan. Luật Đất đai 2024 quy định cá nhân không phải là "nông dân" vẫn được nhận chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa trong hạn mức, nếu vượt hạn mức thì phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa và được UBND cấp huyện phê duyệt, trừ trường hợp người nhận tặng cho là người thuộc hàng thừa kế.

Hạn mức chuyển nhượng, tặng cho đất lúa

Luật Đất đai 2024 quy định cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp được Nhà nước giao đất nông nghiệp trong hạn mức. Cụ thể:

- Giao không quá 3ha cho mỗi loại đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thuộc khu vực Đông Nam Bộ và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Giao không quá 2ha cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác.

- Đối với đất trồng cây lâu năm, giao không quá 10ha đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng; không quá 30ha đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi.

- Hạn mức giao đất không quá 30ha đối với đất rừng phòng hộ; đất rừng sản xuất là rừng trồng.

- Cá nhân được giao nhiều loại đất (trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối), tổng không quá 5ha.

Trường hợp được giao thêm đất trồng cây lâu năm, hạn mức không quá 5ha đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng, không quá 25ha đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi.

Trường hợp được giao thêm đất rừng sản xuất là rừng trồng, hạn mức giao đất rừng sản xuất không quá 25ha.

Diện tích đất nông nghiệp của cá nhân do nhận chuyển nhượng, thuê, thuê lại, nhận thừa kế, được tặng cho quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất từ người khác, nhận khoán, được Nhà nước cho thuê đất không tính vào hạn mức giao đất nông nghiệp quy định như trên.

Đối với cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa quá hạn mức (tối đa là 3ha hoặc 2ha tùy tỉnh thành) thì phải thành lập tổ chức kinh tế, có phương án sử dụng đất trồng lúa và được UBND cấp huyện phê duyệt.

Ngoại trừ trường hợp người nhận tặng cho là người thuộc hàng thừa kế thì không bị giới hạn bởi hạn mức.

Như vậy so với trước đây, quy định hiện hành cho phép cá nhân không phải "nông dân" được thừa kế không giới hạn diện tích đất trồng lúa. Trường hợp nhận chuyển nhượng, tặng cho ngoài hạn mức phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa, không được bỏ đất trống.

Người không làm nông nghiệp có được nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp?

Mẹ tôi có cho tôi thửa đất nông nghiệp ở tỉnh nhưng do tôi đang sống ở TP.HCM, trước đây cơ quan chức năng không đồng ý cho tôi đứng tên thửa đất.