Theo Luật bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 có hiệu lực từ 1-7-2025, lao động nữ sinh con, thời gian nghỉ tối đa 6 tháng. Nếu sinh đôi trở lên, mỗi con tăng thêm 1 tháng.

Người lao động có thể trở lại làm việc sớm nếu sức khỏe cho phép, nhưng vẫn tiếp tục được hưởng chế độ thai sản và lương từ đơn vị sử dụng lao động cho những ngày làm việc.

So với Luật BHXH 2014, quy định về thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ không thay đổi, vẫn giữ nguyên thời gian nghỉ tối đa là 6 tháng đối với sinh 1 và tăng thêm 1 tháng đối với trường hợp sinh đôi.

Ngoài ra, sau thời gian nghỉ thai sản, nếu sức khỏe người mẹ chưa hồi phục, có thể được nghỉ dưỡng sức, phục hồi thêm từ 5 - 10 ngày tùy trường hợp. Mức trợ cấp dưỡng sức là 30% mức lương cơ sở mỗi ngày. Tuy nhiên, quy định này không áp dụng nếu người lao động đã quay lại làm việc trước thời điểm hết chế độ thai sản.

Riêng đối với lao động nam có tham gia BHXH, từ ngày 1-7 có thay đổi chế độ thai sản cho chồng khi vợ sinh con.

Luật BHXH 2014 quy định về thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đối với lao động nam đang đóng BHXH khi vợ sinh con là từ 5 ngày làm việc đến 14 ngày làm việc tùy từng trường hợp.

Lao động nam được nghỉ 5 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh con bình thường (sinh thường, một con, trên 32 tuần - PV).

7 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi.

10 ngày làm việc khi vợ sinh đôi, sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc.

14 ngày làm việc khi vợ sinh đôi mà phải phẫu thuật, sinh ba trở lên mà phải phẫu thuật thì cứ thêm mỗi con từ con thứ ba được nghỉ thêm 3 ngày làm việc.

Lao động nam được nghỉ trong thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con.

Trong Luật BHXH sửa đổi (có hiệu lực từ ngày 1-7-2025), quyền lợi thai sản của lao động nam khi vợ sinh con về cơ bản không thay đổi về số ngày nghỉ. Thời gian nghỉ vẫn giữ nguyên mức từ 5 - 14 ngày làm việc tùy tình huống cụ thể như sinh thường, sinh mổ, sinh đôi hoặc sinh ba trở lên.

Tuy nhiên khoảng thời gian được phép nghỉ được mở rộng, lao động nam có thể nghỉ trong vòng 60 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con (thay vì 30 ngày như trước đây).

Bên cạnh đó nam giới có thể nghỉ nhiều lần, miễn sao tổng số ngày nghỉ không vượt quá mức quy định và lần cuối cùng nghỉ phải nằm trong 60 ngày đầu sau sinh.

Ngoài ra Luật BHXH sửa đổi cũng quy định đối tượng hưởng chế độ thai sản là lao động nam đang tham gia BHXH bắt buộc có vợ sinh con, vợ mang thai hộ sinh con. 

Trong khi đó Luật BHXH 2014 chỉ quy định lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con mới được hưởng chế độ thai sản.

Như vậy từ ngày 1-7 nam giới có vợ mang thai hộ sinh con cũng sẽ được hưởng chế độ thai sản.

Khuyến sinh, cần bài toán lâu dài về giáo dục, y tế, nhà ở

Khoản trợ cấp 3 triệu đồng chỉ là bước đầu, khuyến sinh cần được đồng bộ với các chính sách giáo dục, y tế, nhà ở, môi trường làm việc, tư duy xã hội về vai trò của phụ nữ và gia đình trong hiện đại.