Trung Quốc ngày 2-12 tuyên bố một tàu cá Nhật “xâm nhập trái phép” vùng biển quanh quần đảo Điếu Ngư (Nhật Bản gọi là Sensaku) và đã bị lực lượng hải cảnh nước này “xua đuổi”. Phía Bắc Kinh khẳng định hoạt động này là “tuần tra thực thi các quyền” trên vùng lãnh thổ của Trung Quốc.

Ngược lại, Lực lượng Bảo vệ bờ biển Nhật Bản (JCG) bác bỏ hoàn toàn mô tả trên. Tokyo cho biết rạng sáng cùng ngày, hai tàu hải cảnh Trung Quốc đã áp sát một tàu cá Nhật hoạt động hợp pháp trong vùng biển Nhật Bản quản lý, buộc JCG phải can thiệp và đẩy lùi tàu Trung Quốc ra khỏi khu vực.

Vụ việc xảy ra khi tranh cãi ngoại giao giữa hai nước đang nóng lên sau phát biểu ngày 7-11 của Thủ tướng Nhật Sanae Takaichi, cho rằng một cuộc tấn công giả định của Trung Quốc vào Đài Loan có thể được xem là “tình huống đe dọa sự sống còn”, mở đường cho Nhật triển khai lực lượng quân sự hỗ trợ.

Bắc Kinh đã phản ứng dữ dội, triệu tập đại sứ Nhật, cảnh báo công dân hạn chế đi lại và yêu cầu Tokyo phải “rút lại” phát biểu của bà Takaichi.

Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhấn mạnh vấn đề này trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 24-11, nói rằng việc Đài Loan được trao trả là "một phần không thể thiếu của trật tự quốc tế hậu chiến".

Ngày 27-11, tờ Wall Street Journal (WSJ) đưa tin ngay sau cuộc thảo luận đó, "ông Trump đã sắp xếp một cuộc gọi với bà Takaichi và khuyên bà không nên khiêu khích Bắc Kinh về vấn đề chủ quyền của hòn đảo". Tờ báo dẫn lời các quan chức Nhật Bản giấu tên và một người Mỹ được báo cáo về cuộc gọi.

Trong bài báo có đoạn: “Tổng thống Trump không muốn căng thẳng về Đài Loan ảnh hưởng đến thỏa thuận hòa hoãn đạt được vào tháng trước với ông Tập Cận Bình, bao gồm lời hứa mua thêm nông sản từ nông dân Mỹ bị ảnh hưởng nặng nề bởi chiến tranh thương mại”.

Cùng ngày, Tokyo bác bỏ thông tin của tờ WSJ. Chánh văn phòng Nội các Minoru Kihara khẳng định “không có chuyện đó” mà không giải thích gì thêm.

Trong khi đó, Thủ tướng Nhật Takaichi cho biết bà đã thảo luận với ông Trump về vấn đề quan hệ song phương.

"Tổng thống Trump nói rằng chúng tôi là bạn rất thân thiết, và ông ấy đề nghị tôi cứ thoải mái gọi cho ông ấy bất cứ lúc nào", bà nói.

Trung Quốc 'tẩy chay' ca sĩ Nhật, Đài Loan liền mời sang diễn

Đài Loan có phản ứng sau khi nữ ca sĩ nổi tiếng Nhật Bản Ayumi Hamasaki bất ngờ bị hủy buổi hòa nhạc tại thành phố Thượng Hải, Trung Quốc.