Trung Quốc ngày 20-11 đã bác bỏ tuyên bố của Nhật Bản, rằng lập trường của Tokyo đối với Đài Loan không hề thay đổi, đồng thời tái khẳng định yêu cầu Thủ tướng Takaichi Sanae phải rút lại phát biểu đã khiến quan hệ hai nước rơi vào vòng xoáy căng thẳng mới.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning nhấn mạnh: “Chỉ bằng việc tuyên bố rằng lập trường không thay đổi thì Nhật Bản không thể giải quyết những quan ngại của Trung Quốc”.

Tuyên bố được đưa ra sau khi một quan chức cấp cao Nhật Bản đến Bắc Kinh trong tuần này, và khẳng định Tokyo vẫn giữ nguyên chính sách với Đài Loan, bất chấp phát biểu gây tranh cãi của bà Takaichi.

Chánh Văn phòng nội các Minoru Kihara cũng lặp lại thông điệp “không đổi lập trường” và cho biết Nhật vẫn để ngỏ đối thoại.

Tuy nhiên Bắc Kinh đã "giội gáo nước lạnh" và khẳng định không có bất kỳ kế hoạch gặp gỡ nào giữa Thủ tướng Takaichi và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại Hội nghị G20 ở Nam Phi cuối tuần này.

“Không có thỏa thuận nào cho Thủ tướng Lý Cường gặp nhà lãnh đạo Nhật Bản. Chúng tôi kêu gọi Nhật Bản hành xử kiềm chế”, bà Mao Ning nhấn mạnh.

Cùng ngày, truyền thông Trung Quốc cho biết Bắc Kinh đã hủy cuộc họp bộ trưởng văn hóa với Hàn Quốc và Nhật Bản, vốn là một phần của cơ chế hợp tác ba bên được duy trì từ sau khủng hoảng tài chính châu Á 1998.

Tại cuộc họp báo riêng ngày 20-11, Bộ Thương mại Trung Quốc tiếp tục gây áp lực khi tuyên bố: “Nhật Bản phải rút lại những lời lẽ và hành động sai lầm. Phát biểu của Thủ tướng Takaichi đã gây phẫn nộ sâu sắc trong dư luận Trung Quốc”.

Trong một diễn biến khác liên quan, Đại sứ Mỹ tại Nhật Bản George Glass ngày 20-11 đã lên án phản ứng gần đây của Trung Quốc, đối với những phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae về Đài Loan, gọi những tuyên bố của Bắc Kinh là "khiêu khích" và các biện pháp kinh tế là "cưỡng ép".

"Những động thái của Trung Quốc rất vô ích và làm suy yếu sự ổn định khu vực", ông Glass nói với các phóng viên sau cuộc gặp với Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi.

Phía Washington khẳng định "đây là một trường hợp điển hình về sự cưỡng ép kinh tế của Trung Quốc”.

Căng thẳng bùng phát từ khi bà Takaichi trở thành nhà lãnh đạo Nhật đầu tiên trong nhiều thập niên công khai tuyên bố rằng một cuộc khủng hoảng ở eo biển Đài Loan có thể tạo ra “tình huống đe dọa sự tồn vong” của Nhật. 

Phát biểu này mở đường cho việc Tokyo có thể triển khai Lực lượng phòng vệ hỗ trợ các nước “thân thiện”.

Phản ứng của Trung Quốc rất dữ dội: đình chỉ nhập khẩu thủy sản Nhật, ngừng phê duyệt phim Nhật, cảnh báo công dân không du lịch Nhật và phát đi những lời lẽ gay gắt từ quan chức ngoại giao. Một số doanh nghiệp Nhật cho biết họ đang tạm ngưng quảng bá tại Trung Quốc để tránh rủi ro.

Dù vậy, bà Takaichi không có dấu hiệu lùi bước. Theo Hãng tin Bloomberg, một số khảo sát thống kê tỉ lệ ủng hộ bà tại Nhật vẫn ở mức cao hơn 80%. 

Các chuyên gia nhận định nếu Thủ tướng Nhật nhượng bộ lúc này, uy tín chính trị của bà có thể bị tổn hại nghiêm trọng.

Trung Quốc dọa cấm hải sản Nhật, lãnh đạo Đài Loan liền đăng hình... ăn sushi

Nhà lãnh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức đăng hình ăn sushi Nhật Bản giữa lúc căng thẳng Trung - Nhật leo thang về vấn đề Đài Loan và lệnh cấm hải sản Nhật của Trung Quốc gần đây.