Tại kết luận vừa được ban hành, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt vi phạm trong đấu thầu, quản lý tài sản nhà nước, vi phạm về đầu tư công trình trong dự án xây trụ sở Bộ Ngoại giao dẫn đến chậm tiến độ hơn 10 năm, nguy cơ gây lãng phí và thiệt hại ngân sách nhà nước.

Chậm tiến độ, dừng thi công làm phát sinh chi phí

Theo kết luận thanh tra, dự án xây trụ sở Bộ Ngoại giao đã bị chậm tiến độ hơn 10 năm, qua bốn lần điều chỉnh, thời gian hoàn thành được gia hạn điều chỉnh từ 2014 đến 2025, nhưng đến nay vẫn không đạt được mục tiêu đề ra và có nguy cơ gây lãng phí.

"Quá trình thực hiện dự án có nhiều vi phạm các quy định pháp luật về đấu thầu, xây dựng và các quy định pháp luật khác có liên quan đến hầu hết các khâu. Dự án chậm tiến độ hơn 10 năm, hiện nay vẫn chưa hoàn thành có nguy cơ gây lãng phí ngân sách nhà nước ở một số nội dung", kết luận nêu.

Cụ thể, sau khi điều chỉnh tổng mức đầu tư, dự án được chia làm 3 giai đoạn nhưng sau khi hoàn thành giai đoạn 1 thì dừng thi công, chỉ thực hiện các thủ tục tạm đưa tòa B (trái) vào sử dụng, đàm phán ký hợp đồng với các nhà thầu.

Theo báo cáo của Bộ Ngoại giao, từ tháng 5-2020 đến 2021 dự án dừng thi công do ảnh hưởng dịch COVID-19. Từ tháng 1-2022 dự án bắt đầu triển khai giai đoạn 3 nhưng thi công cầm chừng. Từ tháng 1-2024 đến nay dự án dừng thi công.

Thanh tra Chính phủ cho rằng việc dự án chậm tiến độ, dừng thi công đã làm phát sinh nhiều chi phí. Cụ thể, nhiều hạng mục nhà thầu đã hoàn thành nhưng chưa được nghiệm thu phải phát sinh chi phí sửa chữa, khắc phục trước khi đưa vào nghiệm thu, sử dụng.

Việc chậm, dừng thi công còn làm phát sinh chi phí công tác bảo hành các thiết bị, chi phí quản lý, chi phí bảo lãnh ngân hàng...

Kết luận nêu, những phần công việc đã được nghiệm thu như tòa A và một phần tòa B, từ cuối năm 2016 với tổng giá trị phần xây lắp và thiết bị 1.666 tỉ đồng. Tuy nhiên đến nay đã 9 năm trôi qua, các hạng mục này chưa hoàn thành để bàn giao, đưa vào sử dụng có nguy cơ gây lãng phí nguồn ngân sách nhà nước.

Nguồn vốn được cấp nhưng không sử dụng hết

Giai đoạn 2008 - 2024, Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn từ nguồn ngân sách trung ương cho dự án. Tuy nhiên, giai đoạn 1 của dự án nhiều năm không sử dụng hết vốn được bố trí.

Cụ thể, năm 2009 Bộ Ngoại giao không sử dụng hết nguồn vốn được cấp số tiền 40,6 tỉ. Năm 2015, 2016 số vốn không sử dụng hết lần lượt là 36,5 tỉ và 92,5 tỉ.

Các năm từ 2018 - 2024 cũng liên tiếp ban quản lý dự án không sử dụng hết vốn, trong đó năm nhiều số tiền không sử dụng hết lên đến 329 tỉ, có năm số tiền cũng gần 300 tỉ.

Thanh tra kết luận dự án không sử dụng hết vốn được bố trí, không đạt được các mục tiêu đã đề ra có nguy cơ gây lãng phí.

Theo kết luận, ban quản lý dự án đã bàn giao tạm diện tích, các hạng mục đã hoàn thành ở giai đoạn 1 của dự án trụ sở Bộ Ngoại giao (tòa B trái) cho Cục Quản trị - Tài vụ, Bộ Ngoại giao để đưa vào sử dụng.

Tuy nhiên từ đó đến nay Bộ Ngoại giao chưa tính hao mòn tài sản cố định. Việc tính hao mòn tài sản cố định đối với tòa B (trái) theo giá trị nghiệm thu các gói thầu thiết bị và xây lắp là hơn 1.600 tỉ. Giá trị hao mòn tạm tính trong 7 năm là 142 tỉ.

Ngoài ra, còn hạng mục thực tế đã đưa vào sử dụng nhưng chưa tiến hành nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng.

Tổ chức 8 đoàn đi nước ngoài, có cán bộ không tham gia dự án

Về việc sử dụng chi phí quản lý dự án, kết luận nêu từ 2010 - 2014, ban quản lý dự án đã thanh quyết toán cho 8 đoàn công tác ra nước ngoài, các nước Hàn Quốc, Mỹ, Pháp, Đức...

Việc quyết toán cho các đoàn đi nước ngoài từ chi phí quản lý dự án để thực hiện các công việc kiểm tra mẫu vật liệu, kiểm tra các đơn vị cung cấp vật tư nhập khẩu, tham quan và học hỏi kinh nghiệm xây dựng, quản lý Trung tâm dữ liệu của Bộ Ngoại giao.

Tuy nhiên, Thanh tra phát hiện các đoàn công tác có cả các cán bộ, công chức không thực hiện công tác quản lý dự án. Việc này bị cho là vi phạm nguyên tắc quản lý chi phí dự án.

Tổng số tiền chi không đúng đối tượng đi nước ngoài trong các đoàn công tác là 738 triệu, kết luận nêu.

Ngoài ra, Thanh tra còn kết luận việc để dự án dừng thi công theo từng giai đoạn và kéo dài hơn 10 năm gây lãng phí số vốn nhà nước đã chi cho dự án hơn 4.000 tỉ đồng.

Thiệt hại như thế nào trong 5 vụ việc liên quan trụ sở Bộ Ngoại giao đã chuyển Bộ Công an?

Kết thúc cuộc thanh tra dự án xây trụ sở Bộ Ngoại giao, Thanh tra Chính phủ đã chuyển thông tin hồ sơ, tài liệu 5 vụ việc có dấu hiệu vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng sang Bộ Công an xem xét, xử lý theo thẩm quyền.