"Thầy mời em Nguyễn Văn K. lớp 7/2" - tiếng gọi tên học sinh của thầy tổng phụ trách đội vang lên khắp sân trường lần thứ tư, vẫn chưa thấy bóng dáng trò đâu. Học sinh xếp hàng  dài nhận học bổng vẫn còn thiếu đến bốn gương mặt.

Những dòng chữ khiến ta nghèn nghẹn

Tôi bước về phía học sinh đang ngồi chào cờ trên sân trường, nhìn thấy K. đang ngồi im lặng. Thấy cô giáo, con hơi cụp mắt xuống tránh né ánh nhìn của cô. 

Tôi hỏi sao con không lên nhận quà tặng, con lí nhí "thôi cô, con không lên mô…", rồi cúi mặt xuống.

Tôi mường tượng câu chuyện ẩn đằng sau thái độ tránh né của K.. Có vẻ như con đang cảm thấy mặc cảm vì cảnh nhà khó khăn của mình. Tôi nhớ đến người mẹ lam lũ với đôi quang gánh ve chai của em mà chạnh lòng.

Một bạn nữ ghé tai tôi nói nhỏ về việc mấy bạn nam lấy hoàn cảnh của K. ra trêu chọc nên bạn ấy xấu hổ. Tôi lén trút tiếng thở dài. 

Và không chỉ K., có hai học sinh đã từ chối lên nhận quà tặng của nhà hảo tâm vì không muốn góp mặt trong những tấm hình đính kèm dòng chữ "học sinh khó khăn".

Tôi bất chợt nhớ đến câu chuyện tại một trường tiểu học ở Hà Nội trong ngày khai giảng. Bức ảnh danh sách "học sinh khó khăn" nhận học bổng với ghi chú rõ ràng về tên, lớp và liệt kê chi tiết về hoàn cảnh. 

Có những cụm từ đập vào mắt khiến chúng ta nghèn nghẹn: "Bị K hạch", "bố mẹ bỏ nhau, ở với bà", "học sinh khuyết tật"…

Màn hình công khai hoàn cảnh học sinh khó khăn nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội và nhận về vô số bình luận chỉ trích. Nhà trường đã đăng thư xin lỗi phụ huynh, học sinh và thừa nhận đây là "sai sót rất đáng tiếc và cũng là bài học đắt giá" về cách trao tặng.

Quả thật, nhiều trường học đang làm rất tốt nhiệm vụ ươm mầm hạt giống thiện nguyện trên mảnh đất tâm hồn của học sinh. Nhiều trường cũng kết nối với nhà hảo tâm để tìm kiếm từng suất học bổng, xe đạp, sách vỡ cho học trò khó khăn. 

Những tấm lòng của học sinh dành cho bạn khó khăn, niềm tin yêu của người lớn dành cho những cảnh đời yếu thế là điểm tựa tinh thần để họ bước qua thiếu thốn, hướng đến tương lai tươi sáng.

Những việc làm thiện tâm ấy nếu được chăm chút đúng cách sẽ đâm chồi nảy lộc khỏe mạnh. 

Chỉ tiếc rằng không ít lần cách trao truyền lòng nhân ái cứng nhắc và hình thức của người lớn đã vô tình gieo nốt lặng buồn trong lòng con trẻ. 

Cách trao yêu thương nên kín đáo, tế nhị  

Tôi công tác trong ngành giáo dục nhiều năm, mỗi năm đăng ký danh sách học sinh xét học bổng không biết bao nhiêu lần. Học trò nhận được nhiều hay ít, tôi đều mừng vui giùm các em. Số tiền này vừa giúp ba mẹ các con trang trải chi phí học tập, vừa có thể sẻ chia gánh nặng trong lúc khó khăn, ngặt nghèo.

Lắm lúc lướt danh sách đăng ký học bổng có đầy đủ họ tên, lớp và hoàn cảnh, mường tượng lại gương mặt và vóc dáng học trò, lòng thương cảm lại trào dâng trong tôi.  

Nhìn mấy dòng chữ ngắn gọn nêu hoàn cảnh của các con, tôi cũng thấy những nỗ lực vượt khó luôn có trong các con. 

Và may mắn là trường tôi chưa bao giờ công khai từng dòng ghi chú khiến lòng tự trọng của trẻ bị tổn thương.

Của cho không bằng cách cho - ông cha ta đã ý tứ răn dạy rằng sẻ chia tình thương bằng sự tinh tế, khéo léo để người nhận cảm thấy mình được tôn trọng. Và người trao thật sự cảm nhận được rằng "bàn tay tặng hoa hồng bao giờ cũng phảng phất hương thơm"!

Dẫu biết hình ảnh công khai về đợt trao tặng ấy là cách lan tỏa thông điệp yêu thương, trao truyền bài học nhân ái. Nhưng nên chăng chúng ta cần thay đổi cách trao đi yêu thương kín đáo, tế nhị, ý tứ hơn? 

Bởi đâu ai muốn mình sinh ra trong cảnh nhà nghèo và đeo mang nỗi mặc cảm, tự ti trong mỗi bước chân đến trường?

Những suất cơm 'treo' lúc nửa đêm chiều theo thực đơn của khách

Sau khi bày biện những phần cơm nóng hổi, chị Huệ Tâm (38 tuổi, ngụ phường An Lạc, TP.HCM) đăng tải vào các hội nhóm trên mạng xã hội: 'Cơm 0 đồng. Mời bà con đến dùng nha' kèm địa chỉ. Đồng hồ lúc ấy vừa điểm đúng 0h.