Do sự thay đổi độ mặn này trên Trái đất, tính chất hóa học của các dòng sông đang bị thay đổi hoàn toàn, ảnh hưởng đến chất lượng nước và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

1 tỉ ha đất trên thế giới bị nhiễm mặn

Trái đất có một “chu trình muối” tự nhiên. Trong đó các quá trình địa chất và thủy văn, chẳng hạn sự phong hóa của đá và khoáng chất, đưa muối lên bề mặt Trái đất trong thời gian dài.

Tuy nhiên trong những thập kỷ gần đây, con người đã đẩy nhanh chu trình này một cách ồ ạt, thông qua việc khai thác và phát triển đất đai, khai thác muối và đưa nó lên bề mặt nhanh hơn các quá trình tự nhiên.

Đổi lại, nồng độ của các ion muối đã tăng lên đáng kể ở sông suối trong 50 năm qua. Hiện tượng nhiễm mặn do con người gây ra đã ảnh hưởng đến khoảng 1 tỉ ha đất trên khắp thế giới, theo trang IFL Science.

"20 năm trước, tất cả những gì chúng tôi có chỉ là những nghiên cứu điển hình. Chúng ta có thể nói nước bề mặt ở New York hoặc nguồn cung cấp nước uống của Baltimore có vị mặn. 

Bây giờ chúng tôi chứng minh rằng đó là một chu trình - từ lòng Trái đất đến bầu khí quyển - đã bị xáo trộn đáng kể bởi các hoạt động của con người”, ông Gene Likens, đồng tác giả nghiên cứu và nhà sinh thái học tại Đại học Connecticut và Viện nghiên cứu hệ sinh thái Cary, cho biết.

Xáo trộn môi trường, sông suối và đến cả không khí

Khi các nhà khoa học nói về muối, họ không chỉ mô tả natri clorua - chất muối màu trắng được rắc lên thực phẩm. Theo thuật ngữ của các nhà hóa học và địa chất, muối là bất kỳ hợp chất hóa học nào bao gồm tổ hợp ion gồm các cation tích điện dương và anion tích điện âm.

Giáo sư Sujay Kaushal, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết thêm: “Khi mọi người nghĩ đến muối, họ có xu hướng nghĩ đến natri clorua, nhưng công việc của chúng tôi trong nhiều năm qua đã chỉ ra rằng chúng ta đã làm xáo trộn các loại muối khác, bao gồm cả những loại liên quan đến đá vôi, thạch cao và canxi sunfat”.

Sự gia tăng muối có thể gây ra một loạt tác động bất lợi đến môi trường và sức khỏe con người. Một trong những mối quan tâm chính là chất lượng nước. Các ion muối có thể liên kết với các chất gây ô nhiễm trong đất và trầm tích, tạo thành “cocktail hóa học” lưu thông trong môi trường và có thể hòa vào nguồn cung cấp nước.

Ngay cả không khí cũng không an toàn trước tình trạng nhiễm mặn nhanh chóng. Khi các hồ cạn nước, một thực tế ngày càng phổ biến do biến đổi khí hậu, nó có thể tung ra những đám bụi mặn vào khí quyển. Các nhà nghiên cứu giải thích rằng điều này cũng có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe con người.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Reviews Earth & Environment.

Nước sông Sài Gòn, Đồng Nai nhiễm mặn tới mức nào?

TTO - Độ mặn đo được trên sông Sài Gòn tại nhà máy nước Tân Hiệp có thời điểm là 175mg/l, nhà máy nước Thủ Đức dưới 100mg/l, còn sông Đồng Nai dưới 40mg/l.