Thượng đỉnh Mỹ - Trung: Màn dạo đầu êm ả

TRẦN PHƯƠNG

TTO - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chiêu đãi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình một bữa tối thân mật trước khi bước vào các vấn đề chính đầy hóc búa.

Ông Trump thoải mái tiếp chuyện Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tối 6-4 - Ảnh: Reuters

“Chúng ta có cả ngàn lý do để thúc đẩy quan hệ Mỹ - Trung và chẳng có lý gì để phá hoại nó

Chủ tịch Trung Quốc TẬP CẬN BÌNH

Trước khi lên chiếc Không lực 1 đến Florida, ông Trump khẳng định vấn đề CHDCND Triều Tiên là ưu tiên hàng đầu trong cuộc gặp với ông Tập và cho rằng Trung Quốc sẽ phải “nỗ lực hơn” nhằm ngăn cản tham vọng hạt nhân của Bình Nhưỡng. Đây được đánh giá là vấn đề nan giải cho cả hai nước mà trước đó ông Trump đã cảnh báo Mỹ có thể đơn phương hành động đối với Bình Nhưỡng nếu Bắc Kinh không tham gia.

Vấn đề thương mại cũng là một điểm nóng trong chuyến thăm hai ngày của chủ tịch Trung Quốc tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-lago, Florida. Theo tổng thống Mỹ, hai vấn đề thương mại với Trung Quốc và sự khiêu khích của Bình Nhưỡng “thực sự hòa quyện với nhau”.

Thảm đỏ và bít tết

Nhưng tại Florida, tổng thống Mỹ đã trình diễn một phong thái thân thiện khi bắt tay ông Tập và nở nụ cười khi tuôn ra những lời chúc tụng quan hệ hai nước. “Tôi nghĩ về lâu dài chúng ta sẽ có mối quan hệ rất tuyệt vời” - ông nói. Đệ nhất phu nhân Melania thậm chí còn mặc một chiếc đầm màu đỏ, biểu tượng của may mắn trong văn hóa Trung Quốc, để lấy lòng hai vị khách phương Đông. Nhà Trắng cho biết khu nghỉ dưỡng Mar-a-lago được chọn làm nơi tiếp đãi nhằm tạo cho hai vị khách quý cảm giác thư giãn. Trước đó, Mỹ đã trải thảm đỏ ở sân bay Palm Beach của Florida để chào đón ông Tập.

Tổng thống Mỹ dĩ nhiên không thết đãi khách quý bằng bánh mì kẹp như lời ông từng nói cách đây hai năm. Bên bàn tiệc có món cá bơn, thịt bò và rượu, ông Trump vui vẻ pha trò. “Chúng tôi đã có cuộc thảo luận rất dài rồi và đến giờ tôi vẫn chưa nhận được gì cả, hoàn toàn không” - Guardian dẫn lại câu nói của tổng thống Mỹ khiến quan khách bật cười. Hồi cuối năm 2015, ông Trump đã tỏ ra bực mình với việc tổng thống khi đó Barack Obama mở quốc yến tiếp đón ông Tập. “Tôi sẽ không cho ông ta ăn tối, tôi sẽ cho ông ta một cái hamburger của McDonald và nói chúng ta phải ngồi xuống nói chuyện vì anh không thể tiếp tục hạ giá (đồng nhân dân tệ)” - ông Trump từng nói.

Trong bữa tối 6-4, tổng thống Mỹ cũng không gọi khách là “kẻ hút việc làm, tiền bạc của Mỹ” mà khẳng định ông đã xây dựng tình bạn với lãnh đạo Trung Quốc. Đáp lại, ông Tập cũng gợi ý việc hợp tác thúc đẩy quan hệ giữa hai nước. Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ tiếp tục ăn trưa kết hợp làm việc trong ngày 7-4 (giờ địa phương) để bàn các vấn đề quan trọng. Dự kiến thương mại và đầu tư là một trong những vấn đề chính trong chương trình nghị sự của cuộc gặp.

Dùng thương mại xử lý vấn đề Bình Nhưỡng?

“Chúng ta đã bị đối xử bất công và lập những thỏa thuận thương mại kinh khủng với Trung Quốc trong nhiều năm. Đó là một trong những vấn đề chúng tôi sẽ nói. Vấn đề khác dĩ nhiên sẽ là Triều Tiên và cả hai sẽ hòa quyện. Chúng thực sự hòa quyện” - USA Today dẫn lời ông Trump nói trước cuộc gặp với ông Tập.

Theo giới quan sát, tổng thống Mỹ có thể sử dụng thương mại như đòn bẩy để buộc Bắc Kinh cắt đứt các mối liên hệ của Bình Nhưỡng với các thị trường bên ngoài. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Bình Nhưỡng và nguồn tài chính từ việc xuất khẩu than sang nước láng giềng khổng lồ giúp CHDCND Triều Tiên trang trải chi phí cho chương trình tên lửa và hạt nhân.

Khó có thể có giải pháp nào mới cho vấn đề Bình Nhưỡng. Trong khi đối thoại và cản trở hầu như không có tác dụng, các lựa chọn còn lại chỉ có thể là gây sức ép, sử dụng các biện pháp quân sự. Nhà Trắng thực ra đang cân nhắc kế hoạch gây sức ép về kinh tế và quân sự đối với Bình Nhưỡng. Một trong những lựa chọn là tung ra gói cấm vận nhắm vào các ngân hàng và công ty của Trung Quốc làm ăn với Bình Nhưỡng, dù nhiều ý kiến cho rằng nó có thể chọc giận Bắc Kinh.

Mỹ cũng không loại trừ việc tấn công quân sự nhằm vào Triều Tiên nhưng theo giới phân tích sẽ gây hại nhiều hơn lợi đối với Mỹ lẫn các đồng minh như Hàn Quốc, Nhật Bản. “Không ai trong số đồng minh và bạn bè muốn chúng ta khởi chiến với Triều Tiên vì nó sẽ gây ra thiệt hại vô cùng to lớn” - CNN dẫn lời ông Wallace Gregson, cựu chỉ huy lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ tại Thái Bình Dương.

TRẦN PHƯƠNG