Chiều 27-10 tại Kuala Lumpur (Malaysia), Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các nước ASEAN và các đối tác gồm Trung Quốc, Mỹ, Nga, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và New Zealand tham dự Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 20.

Biển Đông, Myanmar và Triều Tiên được nhắc đến

Tại EAS, lãnh đạo các nước nhấn mạnh trong bối cảnh môi trường khu vực và thế giới biến động sâu sắc, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gia tăng, các nước cần tiếp tục phát huy vai trò của EAS là cơ chế hợp tác mở, bao trùm, minh bạch và dựa trên luật lệ, với ASEAN giữ vai trò trung tâm.

Trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, coi đây là lợi ích chung của toàn khu vực và cộng đồng quốc tế.

Theo đó, các nước nhấn mạnh yêu cầu kiềm chế, không có hành động làm phức tạp tình hình, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế.

Hội nghị cũng khẳng định ủng hộ đối thoại nhằm hướng tới hòa bình bền vững ở bán đảo Triều Tiên, đề nghị các bên liên quan kiềm chế, tránh làm gia tăng căng thẳng và thúc đẩy các nỗ lực ngoại giao phù hợp với các nghị quyết của Liên hợp quốc.

Liên quan đến tình hình Myanmar, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh Myanmar là một phần của Cộng đồng ASEAN. Các bên kêu gọi chấm dứt bạo lực, thúc đẩy đối thoại toàn diện, tạo điều kiện thuận lợi cho cứu trợ nhân đạo và tiếp tục triển khai hiệu quả Đồng thuận 5 điểm của ASEAN.

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao, phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh đề nghị EAS đi đầu trong bảo vệ các nguyên tắc của luật pháp quốc tế và chủ nghĩa đa phương. Ông cũng mong cơ chế này tiên phong trong hợp tác thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, đặc biệt là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam kế đó chia sẻ một số quan điểm và đề xuất nhằm góp phần duy trì hòa bình, ổn định và thúc đẩy hợp tác trong khu vực.

Trong đó, Thủ tướng khẳng định duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông là yêu cầu cấp thiết, là nền tảng cho hợp tác và thịnh vượng chung.

Ông đề nghị các bên tôn trọng luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982 và kiềm chế, không làm phức tạp tình hình, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Bên cạnh đó, đề nghị các bên phối hợp thực hiện đầy đủ Tuyên bố ứng xử các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử (COC) thực chất, hiệu quả.

Thủ tướng cho biết Việt Nam ủng hộ và sẵn sàng đóng góp vào tiến trình hòa bình, ổn định bền vững trên bán đảo Triều Tiên. Ông cũng kêu gọi các bên sớm nối lại đàm phán, kiềm chế, tránh làm gia tăng căng thẳng, nghiêm túc thực hiện các nghị quyết liên quan của Liên hợp quốc.

Về vấn đề Myanmar, Thủ tướng Phạm Minh Chính kêu gọi các bên liên quan ở Myanmar chấm dứt bạo lực, tiến hành đối thoại toàn diện, tạo điều kiện thuận lợi cho cứu trợ nhân đạo. Qua đó thúc đẩy tiến trình hòa giải và tổ chức bầu cử tự do, công bằng, bao trùm, an toàn; đề nghị các đối tác tiếp tục ủng hộ và đồng hành cùng ASEAN trong tiến trình này.

Kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố Kuala Lumpur kỷ niệm 20 năm EAS và Tuyên bố EAS về thúc đẩy địa phương hóa trong hành động dự báo ứng phó thiên tai.

Dự báo, ngăn ngừa và quản lý xung đột, khủng hoảng

Cũng trong ngày 27-10 tại Malaysia đã diễn ra Hội nghị cấp cao ASEAN - Liên hợp quốc. Tại đây, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres đánh giá ASEAN hiện là một trụ cột đa phương quan trọng trên thế giới, mong muốn hiệp hội sẽ tiếp tục nhân rộng mạng lưới quan hệ với các quốc gia, các tổ chức để đẩy mạnh hơn nữa chủ nghĩa đa phương.

Ông Guterres cũng đề xuất bốn lĩnh vực hợp tác với ASEAN thời gian tới, gồm thúc đẩy hòa bình và ngăn ngừa xung đột; phát triển bền vững và cải tổ các cấu trúc tài chính; hành động vì khí hậu; chuyển đổi số và an ninh mạng.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy hệ thống quản trị công bằng, nhân văn và vì con người.

Thủ tướng kế đó đề xuất ba trọng tâm hợp tác nhằm làm sâu sắc hơn nữa hợp tác ASEAN và Liên hợp quốc.

Trong đó đầu tiên là thúc đẩy chủ nghĩa đa phương hiệu quả và tuân thủ luật pháp quốc tế, đề nghị Liên hợp quốc chia sẻ kinh nghiệm, kỹ năng trong ngoại giao phòng ngừa, hỗ trợ ASEAN thiết lập các cơ chế cảnh báo sớm, ngăn ngừa xung đột và quản lý khủng hoảng.

Thủ tướng cũng đề nghị hai bên xây dựng và đổi mới hệ thống quản trị thích ứng với thời đại mới. Ngoài ra, thúc đẩy các động lực tăng trưởng xanh, số, hợp tác trong trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, quản trị dữ liệu, thương mại đa phương.

Bên cạnh đó, ông đề nghị hai bên bảo đảm an sinh toàn diện, lấy con người làm trung tâm của phát triển; thúc đẩy tăng trưởng xanh, chuyển đổi công bằng, thu hẹp khoảng cách phát triển.

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ cảm ơn các nước đã tham dự lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng tại Hà Nội, qua đó lần đầu tiên định hình khuôn khổ ứng xử và công cụ hợp tác trên không gian mạng để bảo vệ quyền con người.

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị cấp cao ASEAN+3

Thủ tướng tiếp tục chuỗi hoạt động tại Kuala Lumpur khi dự Hội nghị cấp cao ASEAN+3, Hội nghị cấp cao ASEAN - Hàn Quốc, gặp riêng Thủ tướng Trung Quốc, Chủ tịch Hội đồng châu Âu.