Trên mạng xã hội chia sẻ thông tin do cá rô phi sống ở tầng thấp, đáy ao hồ, sông suối nên dễ nhiễm kim loại nặng gây ra chất độc, gây hại cho sức khỏe. 

Thông tin trên khiến nhiều người hoang mang và lo ngại bởi đây là thực phẩm quen thuộc được người Việt sử dụng trong bữa ăn hằng ngày.

Bản thân cá rô phi hoàn toàn không sản sinh ra chất độc  

Chia sẻ với Tuổi Trẻ Online, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Công nghệ thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội), khẳng định nhiều người đang hiểu sai về việc cá rô phi nhiễm độc.

Ông Thịnh cho biết cá rô phi là loài cá sống ở tầng đáy và ăn tạp. Dưới tầng đáy, đặc biệt trong môi trường nước kém chất lượng như ao tù, nước bẩn…, cá có thể mang vi sinh, tạp chất ở mang cá, đường ruột.

Cũng theo chuyên gia này, nhiều khảo sát cho thấy phần thịt cá rô phi thường có mức tích lũy kim loại thấp, mối nguy chủ yếu tập trung ở gan, ruột hoặc mang nếu vùng nuôi ô nhiễm.

"Tuy nhiên, đây là do môi trường tác động, không phải bản thân cá rô phi có chứa chất độc. Cá rô phi hoàn toàn không tự sản sinh ra chất độc.

Ông cũng dẫn chứng một số loại như cá trê, lươn, chạch… cũng sống ở tầng đáy nhưng vẫn là thực phẩm bổ dưỡng, an toàn được nhiều người dân sử dụng.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, TS Phạm Anh Tuấn, nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Thủy sản Việt Nam, cũng khẳng định thông tin cá rô phi có độc hại là vô căn cứ.

"Nếu cá rô phi có độc hại thì phải đưa ra được dẫn chứng khoa học, cụ thể, chứ không thể viết vu vơ như vậy", ông chia sẻ. Ông cũng thông tin đã làm việc với trang thông tin đăng nội dung sai sự thật, vô căn cứ nói trên và đã yêu cầu đính chính.

Cá rô phi nuôi bài bản đã xuất khẩu thu về hàng chục triệu đô la Mỹ mỗi năm 

Theo Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), giai đoạn 2015 - 2024, diện tích nuôi cá rô phi đã tăng 43,8% và hiện đạt gần 43.000ha, sản lượng trên 316.000 tấn.

Đặc biệt, kim ngạch xuất khẩu cũng ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể từ gần 6,3 triệu USD năm 2023 lên khoảng 30 triệu USD trong năm 2024.

Riêng đến hết quý 1-2025, mặt hàng này cũng ghi nhận giá trị xuất khẩu gần 14 triệu USD, tăng 131% so với cùng kỳ năm trước.

Ông Tuấn cũng chia sẻ phần lớn cá rô phi ở Việt Nam được nuôi theo hai hình thức.

Thứ nhất là nuôi thâm canh hay nhiều người còn gọi là nuôi công nghiệp, tức nuôi cá mật độ cao, cho ăn bằng thức ăn công nghiệp, môi trường nuôi có kiểm soát. Hình thức này phổ biến, năng suất cao, cá nuôi chất lượng tốt.

Thứ hai là nuôi ghép trong ao nuôi tôm, đặc biệt là ở vùng nước lợ, tuy năng suất không cao nhưng cá lại thơm ngon hơn cá nuôi trong nước ngọt.

"Việc nuôi cá rô phi hiện nay cơ bản đã được kiểm soát từ chất lượng môi trường nuôi, thức ăn (cám), không còn việc nuôi cá bằng nước thải như trước kia. 

Hình thức nuôi bằng nước thải chỉ tồn tại từ những năm 1960 - 1970 của thế kỷ trước ở những vùng ngoại thành, khi điều kiện còn khó khăn và hình thức nuôi này đã hoàn toàn chấm dứt từ gần 30 năm trước", ông Tuấn nhấn mạnh.

Các chuyên gia khuyến cáo người dân không nên tin vào những tin đồn thất thiệt, thiếu căn cứ khoa học, gây ảnh hưởng đến người nuôi trồng thủy sản tại Việt Nam.

Xuất khẩu cá rô phi: ‘Không thể thích làm cái gì là gom đem bán’

Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư Trần Đình Luân cho rằng đối với việc xuất khẩu cá rô phi, cần phải có tính toán ngay từ đầu, không làm theo kiểu 'thích làm cái gì là gom đem bán' như nhiều sản phẩm trước đây.