Đã 12 mùa hè tìm kiếm như vậy rồi. Với thầy Sơn, chương trình Tiếp sức đến trường là niềm tin và hy vọng không chỉ của sinh viên nghèo, mà còn của chính thầy. 

Ân nhân của những học trò 'khổ không còn gì để nói'

Chiều muộn, trên con đường Nguyễn Hoàng nhỏ hẹp ở cố đô, thầy Sơn chậm rãi chạy xe máy, ánh mắt chăm chú nhìn từng căn nhà, rồi dừng trước một căn nhà cấp 4 cũ kỹ. "Hơn 10 năm rồi mà vẫn y như xưa", thầy nói.

Đây là nhà của Nguyễn Văn Hiếu - tân sinh viên đặc biệt đầu tiên mà thầy giới thiệu cho chương trình Tiếp sức đến trường vào năm 2013.

Trong căn nhà nóng hầm hập, người phụ nữ lớn tuổi có phần ngỡ ngàng khi tiếp thầy.

"Chào dì, tui là Lê Triều Sơn, ngày trước là giáo viên trường Gia Hội. Cháu Hiếu có nhà không?".

Vừa nghe đến tên thầy, bà bỗng bật khóc, ôm chầm lấy thầy giáo bà chưa từng gặp mặt rồi nghẹn ngào. "Trời ơi, thầy Sơn, ân nhân của gia đình tôi đây rồi!".

Hiếu là tân sinh viên được nhận suất học bổng thứ 87 - suất bổ sung sau khi chương trình năm ấy ở Huế đã khép lại.

Năm 2012, mẹ Hiếu mắc u não, cha già yếu, bệnh tật. Đậu hai trường đại học ĐH Nông lâm Huế và Đại học Bách khoa Đà Nẵng nhưng không thể nhập học, Hiếu đi phụ hồ, dành dụm thi lại năm sau.

Năm sau, Hiếu lại thi và đậu vào Đại học Bách khoa Đà Nẵng. Nhưng ngay khi có giấy báo nhập học, mẹ lại nhập viện phẫu thuật. Cả nhà bán sạch tài sản để chữa bệnh.

Biết tin, thầy Sơn lúc ấy là hiệu phó trường Gia Hội, lập tức chạy xe máy đến nhà xác minh hoàn cảnh. Căn nhà trống trơn, mẹ Hiếu nằm trên giường bệnh mê man, cha Hiếu gần như kiệt sức.

Không chần chừ, thầy chở Hiếu thẳng đến văn phòng báo Tuổi Trẻ ở Huế để "cầu cứu". Nhưng buổi trao học bổng vừa kết thúc ngày hôm trước. Hiếu bật khóc, tưởng như giấc mơ lần nữa khép lại.

Không bỏ cuộc, thầy dẫn Hiếu gặp trực tiếp trưởng văn phòng báo lúc đó - nhà báo Lê Văn Minh Tự để trình bày, và  cuối cùng báo Tuổi Trẻ cùng PGS.TS Nguyễn Thiệu Tống đã tìm được nhà hảo tâm trao học bổng muộn cho Hiếu.

Hiếu được tiếp sức, phải vội vào Đà Nẵng nhập học ngay vì hôm đó là hạn cuối nhập trường. Nhưng trước khi đi, Hiếu đạp xe quay lại trường Gia Hội tìm gặp thầy Sơn, xin được nói lời cảm ơn. Nhìn học trò nghèo xúc động, các thầy cô trong trường lập tức góp sức đặt xe khách, dúi vào tay Hiếu thêm ít tiền để Hiếu kịp nhập học đúng hạn.

"Cho em về mua tô cháo gà thật ngon cho mẹ. Mấy hôm nay mẹ chỉ ăn cháo trắng, cơm từ thiện", Hiếu thỏ thẻ xin thầy.

Sau này, bà Nguyễn Thị Tâm - mẹ Hiếu - mới biết con mình đã trở thành sinh viên đại học. Giờ đây, Hiếu là kỹ sư xây dựng ở một công ty lớn, từng góp mặt trên nhiều công trình trọng điểm của quốc gia. "Không có thầy, đời con tôi chắc đã khác", bà Tâm xúc động.

Hiếu chỉ là một trong hàng chục tân sinh viên nghèo được thầy Sơn âm thầm giới thiệu đến chương trình suốt hơn 12 năm qua.

Có những trường hợp lay động trái tim bạn đọc cả nước: cô bé có cái tên "Ô Xin" (Trần Thị Nam Phương), "cô bé hạt tiêu" Hà Thị Thanh Nga, "Giang còi" Lưu Thị Hà Giang… Tất cả đều được thầy Sơn phát hiện, viết bài với bút danh Lê Triều Sơn đăng trên Tuổi Trẻ.

Những học trò ấy, giờ người là bác sĩ, người làm giáo viên, kỹ sư, người công tác ở một công ty nước ngoài. Thầy Sơn nói: "Thấy các em vượt lên từ nghịch cảnh, tôi thấy cuộc sống vẫn còn nhiều điều tốt đẹp".

Bén duyên với Tiếp sức đến trường từ một bài báo học đường

Cơ duyên nối thầy Sơn với chương trình Tiếp sức đến trường đến từ một bài báo đăng trên Tuổi Trẻ với tựa đề "Bán vé số đổi bút sách" kể về Nguyễn Thị Như Quỳnh, học sinh Trường THPT Gia Hội. Quỳnh nhà nghèo, bán vé số để kiếm tiền đi học.

Hôm đó thầy Sơn mang bài viết đến đọc trước toàn trường. Cả sân trường xúc động, Quỳnh bật khóc. Một nhà hảo tâm ở Hà Nội đã tặng Quỳnh một chiếc xe đạp - được thầy trao ngay trong lễ chào cờ.

Từ đó thầy dặn dò các giáo viên rà soát kỹ những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt để kịp thời giới thiệu, tiếp sức.

Từ câu chuyện đó, hành trình Tiếp sức đến trường của thầy Sơn bắt đầu. Và như một cơ duyên, thầy gặp Ô Xin. "Đó là khi tôi thực hiện nhiệm vụ coi thi tốt nghiệp THPT ở Trường THPT An Lương Đông (huyện Phú Lộc cũ). Tôi được đồng nghiệp ở trường giới thiệu về hoàn cảnh của cô bé Ô Xin học giỏi nhất trường nhưng nhà quá nghèo, lại đang mang bệnh cường lách bẩm sinh", thầy Sơn nhớ lại.

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ coi thi, người thầy giáo lặn lội vượt mấy chục cây số tìm về tận nhà Ô Xin ở xã Lộc Điền (huyện Phú Lộc cũ). Cô bé nghèo, còi cọc nhưng học rất giỏi. Mẹ cô - bà Trần Thị Sữa - mưu sinh bằng nghề rửa chén bát thuê cho người ta, vì mê một nhân vật trong một bộ phim truyền hình Nhật Bản mà bà Sữa đặt tên cho con gái mình là Ô Xin.

Ô Xin năm đó thi đậu một lúc 2 trường đại học danh giá ở miền Trung là Trường Đại học Y Dược Huế và Trường Đại học Bách Khoa Đà Nẵng.

Nhưng ngặt nỗi nhà quá nghèo đứng trước ngưỡng cửa Ô Xin phải bỏ học. Bài viết "Cô học trò mang tên Ô Xin" của thầy đã lay động hàng ngàn bạn đọc Tuổi Trẻ. Em sau đó được trao học bổng, nhận nhiều hỗ trợ từ bạn đọc và nay Ô Xin đã là bác sĩ tại Bệnh viện Đại học Y Dược Huế.

Tiếp sức đến trường 2025 vừa khởi động, các trường đại học chung tay Tuổi Trẻ ủng hộ hơn 2,2 tỉ đồng

Trong 3 ngày từ khi báo Tuổi Trẻ khởi động chương trình học bổng Tiếp sức đến trường năm 2025, không khí thật sôi động khi nhiều trường đại học ngay lập tức liên hệ báo để ủng hộ tân sinh viên nghèo.