Phóng to

Cảnh sát chống bạo động Nga bắt giữ một người biểu tình ở quảng trường Pushkin - Ảnh: Reuters

Theo RIA Novosti, ngày 6-3 lãnh đạo các tổ chức đối lập Nga tuyên bố sẽ tổ chức biểu tình lớn ở thủ đô Matxcơva và tuần hành qua các đường phố, có thể là vào ngày 10-3, để phản đối kết quả bầu cử tổng thống.

Đêm 5-3, như hãng tin nhà nước này cho biết, bên cạnh hàng chục ngàn người mittinh ăn mừng chiến thắng của Thủ tướng Putin, thì khoảng 20.000 người đã tập trung ở quảng trường Pushkin tại trung tâm Matxcơva bất chấp thời tiết giá lạnh để phản đối gian lận bầu cử. Cảnh sát chống bạo động đã can thiệp khi 2.000 người không chịu rời quảng trường Pushkin lúc cuộc biểu tình chấm dứt. Khoảng 550 người đã bị bắt giữ, trong đó có các lãnh đạo phe đối lập như Alexei Navalny, Ilya Ponomaryov, Ilya Yashin hay Sergei Udaltsov. Nhưng họ đã được thả vào sáng hôm sau.

Thắng lợi không thể phủ nhận

Tờ Thời báo Matxcơva đưa tin các nhà quan sát bầu cử thuộc Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE) và Hội đồng châu Âu (EC) chỉ trích cuộc bầu cử “có nhiều sai sót”. Nhóm quan sát OSCE cũng cho biết đã xảy ra nhiều trường hợp một người bỏ phiếu tại nhiều điểm bầu cử. Tờ Tin Tức Matxcơva cũng chỉ ra một số điểm đáng ngờ trong kết quả bầu cử. Chẳng hạn, ở một điểm bầu cử chỉ có 1.389 cử tri, trong khi có tới 1.482 phiếu bầu cho ông Putin, tức 107%.

Tuy nhiên, như báo chí châu Âu cho biết, châu Âu tỏ ra hài lòng với thắng lợi của ông Putin và kêu gọi Nga có những tiến bộ trên mặt trận dân chủ. AFP dẫn lời Ngoại trưởng Pháp Alain Juppe khẳng định cuộc bầu cử Nga không “mẫu mực” hay “trung thực nhất thế giới” như chủ tịch Ủy ban bầu cử trung ương Nga (CEC) Vladimir Churov khẳng định, nhưng chiến thắng của ông Putin là không thể phủ nhận.

Liên minh châu Âu (EU) ngày 6-3 đã thừa nhận kết quả bầu cử và thắng lợi thuộc về ông Putin. Bà Catherine Ashton, cao ủy đối ngoại EU, nói EU đã “theo dõi những kết quả bầu cử của cuộc bầu cử và chiến thắng rõ ràng thuộc về ông Putin”.

Con số 40% còn lại

Nhà bình luận chính trị Dmitry Babich, qua bài viết “Liệu chính quyền sẽ tiếp tục đối thoại với xã hội sau chiến thắng trong cuộc bầu cử?” đăng trên RIA Novosti ngày 6-3, cho rằng dù ông Putin đã dễ dàng giành được gần 64% phiếu bầu, song thắng lợi của phe đối lập ở một số thành phố lớn là rất đáng kể. Ông cho rằng kết quả bỏ phiếu cho thấy có sự phân hóa lớn trong xã hội Nga khi gần 40% người Nga không tin tưởng vào ông Putin.

Theo ông, con số 40% này cho thấy xã hội Nga rõ ràng là muốn có đối thoại. Những người theo đường lối đối lập đã không còn ngồi lì tại nhà mà đi bỏ phiếu cho các ứng cử viên khác, còn các nhóm cực đoan hơn lại sẵn sàng đụng độ với cảnh sát. Nước Nga đã thay đổi và sẽ không quay trở lại thời kỳ trước cuộc bầu cử Đuma quốc gia tháng 12-2011. “Bởi sự sợ hãi không còn tồn tại nữa. Người dân bình thường không sợ phải đi biểu tình. Các chính trị gia không sợ phải bỏ phiếu chống ở Đuma” - nhà bình luận chính trị Babich khẳng định.

Tương tự, báo Le Monde cũng cho rằng phong trào phản đối, do thiếu tổ chức và cương lĩnh chính trị, có thể rồi sẽ chấm dứt vì hụt hơi sau làn sóng giận dữ ban đầu. Nhưng đó không phải là điều quan trọng, và ông Putin hiểu rõ điều này. Về thách thức mới cho ông Putin, báo này viết: “Nếu ông Putin muốn, như ông đã cam kết trong chương trình tranh cử của mình dưới dạng những bài viết đăng trên báo chí Nga trong nhiều tháng qua, hiện đại hóa nước Nga, đa dạng hóa nền kinh tế và tạo cho nước Nga một vị thế đáng nể trên trường thế giới, thì ông phải tính đến tầng lớp trung lưu này (là thị dân, được thông tin đã xuất hiện và phát triển dưới thời ông nắm quyền). Ông phải cho thấy nếu nước Nga đã thay đổi thì ông cũng có khả năng thay đổi”. Báo này cho rằng xem ra ông Putin đang đi theo hướng này khi đã có một số nhân nhượng như giảm thủ tục đăng ký của các đảng chính trị, cho phép biểu tình, xem xét lại mức án của Mikhail Khodorkowski - cựu lãnh đạo Tập đoàn Yokos...