Trong bài phát biểu đầu tiên sau khi nhậm chức sáng ngày 20-5, tân lãnh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức nhấn mạnh hòa bình là sự lựa chọn duy nhất, tuy nhiên Đài Loan sẽ không nhượng bộ và Trung Quốc phải tôn trọng sự lựa chọn của người dân hòn đảo này.

Nhà lãnh đạo Đài Loan đề cập trực tiếp đến nguy cơ chiến tranh sau nhiều năm chịu sức ép ngày càng tăng từ Trung Quốc. Ông kêu gọi người dân thể hiện quyết tâm bảo vệ hòn đảo, "nâng cao nhận thức phòng thủ và củng cố khuôn khổ pháp lý cho an ninh".

Ông Lại khẳng định chính phủ của ông sẽ "không nhượng bộ, cũng không khiêu khích, và (sẽ) duy trì hiện trạng", tức không tuyên bố độc lập.

"Tôi cũng muốn kêu gọi Trung Quốc ngừng đe dọa Đài Loan về mặt chính trị và quân sự, đồng thời cùng Đài Loan đảm nhận trách nhiệm toàn cầu trong việc nỗ lực duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan và trong khu vực, để đảm bảo thế giới không phải lo sợ về một cuộc tấn công nào", Hãng tin AFP dẫn lời ông Lại nói.

"Chúng tôi cũng muốn tuyên bố điều này với thế giới: Đài Loan không nhượng bộ về dân chủ và tự do. Hòa bình là lựa chọn duy nhất và thịnh vượng là mục tiêu của chúng tôi cho hòa bình và ổn định lâu dài", ông nói thêm. Trong bài phát biểu, tân lãnh đạo Đài Loan nhắc đến cụm từ "dân chủ" 31 lần.

Ông Lại nhắn nhủ người dân "không được phép ảo tưởng". "Trước khi Trung Quốc từ bỏ việc sử dụng vũ lực để chiếm Đài Loan, người dân phải hiểu điều này: Ngay cả khi chúng ta chấp nhận mọi yêu sách của Trung Quốc và từ bỏ chủ quyền, tham vọng thôn tính Đài Loan của Trung Quốc sẽ không biến mất", ông nói.

Trung Quốc chưa đưa ra phản ứng nào sau khi ông Lại nhậm chức. Trước đó, Bắc Kinh gọi ông Lại, 64 tuổi, là "kẻ ly khai nguy hiểm", người sẽ mang đến "chiến tranh và suy tàn" cho hòn đảo này. Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thống nhất hòn đảo.

Trong khi ông Lại tuyên thệ, truyền thông Trung Quốc đưa tin Bắc Kinh đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với 3 công ty quốc phòng Mỹ vì họ bán vũ khí cho Đài Bắc.

Cùng lúc, Cơ quan phòng vệ Đài Loan cho biết trong 24 giờ qua, 6 máy bay Trung Quốc đã vượt qua đường trung tuyến của eo biển Đài Loan. Một trong số các máy bay chỉ cách thành phố cảng Keelung phía bắc Đài Loan 43 hải lý (80km).

Theo AFP, ông Lại dự kiến sẽ tăng cường chi tiêu cho vũ khí và tăng cường quan hệ với Mỹ trong nhiệm kỳ 4 năm của mình.

Trong ngày, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gửi lời chúc mừng ông Lại, nói rằng Washington mong muốn củng cố quan hệ với Đài Loan cũng như duy trì "hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan".

Thách thức cũ cho nhà lãnh đạo mới của Đài Loan

Hôm nay 20-5, ông Lại Thanh Đức (Lai Ching-te) chính thức nhậm chức lãnh đạo Đài Loan. Trung Quốc đại lục nói ông Lại phải đưa ra lựa chọn rõ ràng giữa phát triển hòa bình hoặc đối đầu.