Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (trái) thực hiện nghi thức trao chức chủ tịch luân phiên ASEAN 2018 cho Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long - Ảnh: TTXVN

Theo ông Lý Hiển Long, trong bối cảnh môi trường chiến lược quốc tế đang diễn biến phức tạp và khó lường như hiện nay, ASEAN sẽ tăng cường đoàn kết, nâng cao khả năng ứng phó linh hoạt với các thách thức, đón nhận thời cơ. Singapore và Malaysia cùng chia sẻ quan điểm về việc các nước ASEAN cần nắm lấy cơ hội, cũng như chủ động đối phó với các thách thức từ cuộc cách mạng công nghiệp lần 4, trang bị kỹ năng cần thiết cho người dân để cùng hướng tới một ASEAN tự cường và sáng tạo.

Lịch làm việc dày đặc

Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 31 và các hội nghị liên quan đã kết thúc với nhiều kết quả tích cực, mở ra nhiều cơ hội cho hợp tác trong các năm tới.

Đêm 14 rạng sáng 15-11, chuyên cơ chở Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về tới Hà Nội. Chuyến công du của Thủ tướng và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã thành công tốt đẹp, tạo dấu ấn mạnh mẽ về sự tham gia tích cực, có trách nhiệm của Việt Nam, góp phần xây dựng một ASEAN "hòa bình, ổn định và tự cường", "một khu vực rộng mở với bên ngoài trong cộng đồng các quốc gia toàn cầu".

Cùng với gala đặc biệt kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN, lễ khai mạc và bế mạc, chuyển giao vị trí chủ tịch ASEAN cho Singapore, Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 31 có 10 phiên họp chính thức gồm các hội nghị cấp cao giữa ASEAN với các đối tác; Mekong - Nhật Bản; Hội nghị các nhà lãnh đạo Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP); Phiên ăn trưa, làm việc với Hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN và Phiên đối thoại giữa lãnh đạo ASEAN+3 với Hội đồng kinh doanh Đông Á.

Dù lịch làm việc dày đặc với những kết quả đã đạt được trong hội nghị lần này, có thể thấy sự thành công của Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 31 và các hội nghị liên quan là sự nỗ lực, cố gắng của tất cả các nước.

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long trong phiên chụp ảnh chung sau Hội nghị ASEAN - Trung Quốc ngày 13-11 ở Manila - Ảnh: REUTERS

COC phải có tính ràng buộc

Vấn đề Biển Đông với những diễn biến gần đây tiếp tục thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia, đối tác trong các phiên họp.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các văn kiện của hội nghị cấp cao lần này phản ánh đầy đủ các nguyên tắc, lập trường như thể hiện tại thông cáo chung Hội nghị AMM 50, bao gồm bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982, tôn trọng đầy đủ các tiến trình pháp lý và ngoại giao, thực hiện đầy đủ và nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC).

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà lãnh đạo hoan nghênh ASEAN và Trung Quốc đã thông qua khung Bộ quy tắc ứng xử giữa các bên ở Biển Đông (COC) và đề nghị sớm đàm phán thực chất COC có tính khả thi, ràng buộc pháp lý.

Phát biểu tại các hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh trong giai đoạn hiện nay, ASEAN cần ưu tiên thực hiện ba trọng tâm.

Thứ nhất, ASEAN cần tập trung vào lợi ích của người dân, nỗ lực làm mới bản sắc của mình thông qua thúc đẩy những vấn đề chung, đặc biệt là quyết tâm chung xây dựng một ASEAN tự cường, đề cao lợi ích chung cho người dân cộng đồng và đóng góp nỗ lực để tạo dựng thành quả mang tên chung ASEAN.

Thứ hai, chú trọng hơn nữa xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) và sự phát triển của doanh nghiệp thông qua thúc đẩy liên kết kinh tế và thương mại nội khối, tăng cường bổ trợ lẫn nhau giữa các nền kinh tế trong cộng đồng.

Thứ ba, ASEAN cần phát huy hơn nữa vai trò trung tâm và vị thế của mình trên trường quốc tế, phấn đấu vì mục tiêu duy trì hòa bình, an ninh và thịnh vượng ở khu vực.