Cùng với đó, Quốc hội cũng thông qua nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; nghị quyết về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035. Các luật, nghị quyết sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2026.

Miễn phí sách giáo khoa cho học sinh

Một trong những điểm mới đáng chú ý của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục là từ năm 2026 không cấp bằng THCS và sẽ có bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc.

Theo đó, luật mới quy định văn bằng của hệ thống giáo dục quốc dân là văn bản thể hiện dưới dạng giấy hoặc số được cấp cho người học khi tốt nghiệp THPT; người học hoàn thành chương trình giáo dục, chương trình đào tạo và đạt chuẩn đầu ra của trình độ tương ứng trong giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học. 

Văn bằng của hệ thống giáo dục quốc dân, theo quy định của luật này, gồm bằng tốt nghiệp THPT, bằng trung học nghề, bằng trung cấp, bằng cao đẳng, bằng cử nhân, bằng thạc sĩ, bằng tiến sĩ, văn bằng chương trình đào tạo chuyên sâu của một số ngành, lĩnh vực đặc thù. 

Như vậy so với quy định hiện hành, luật vừa sửa đổi đã bỏ việc cấp bằng tốt nghiệp THCS. Thay vào đó, học sinh học hết chương trình giáo dục tiểu học, chương trình giáo dục THCS, đủ điều kiện theo quy định của bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thì được hiệu trưởng nhà trường xác nhận học bạ việc hoàn thành chương trình.

Liên quan quy định về sách giáo khoa, luật nêu rõ "Chính phủ quy định việc miễn phí sách giáo khoa cho học sinh". Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc. 

Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa do bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định và thành lập theo từng môn học, hoạt động giáo dục để thẩm định sách giáo khoa. Hội đồng và thành viên hội đồng chịu trách nhiệm về nội dung và chất lượng thẩm định. 

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt sách giáo khoa để sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông sau khi được Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa thẩm định và đánh giá xếp loại đạt; quy định tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa sách giáo khoa giáo dục phổ thông. 

Sách giáo khoa triển khai chương trình giáo dục phổ thông cụ thể hóa yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông về mục tiêu, nội dung giáo dục, yêu cầu về phẩm chất và năng lực của học sinh; định hướng về phương pháp giảng dạy và cách thức kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục; nội dung và hình thức sách giáo khoa không mang định kiến dân tộc, tôn giáo, nghề nghiệp, giới, lứa tuổi và địa vị xã hội; sách giáo khoa thể hiện dưới dạng sách in, sách chữ nổi Braille, sách điện tử.

Trước đó trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho hay nhiều ý kiến đại biểu nhất trí với quy định Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất trong cả nước, áp dụng từ năm học 2026-2027. Nhà nước cung cấp miễn phí bộ sách giáo khoa dùng chung, hoàn thành năm 2030.

Theo ông Sơn, nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đã quy định cụ thể hơn về thời gian thực hiện một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất trong cả nước từ năm học

2026-2027. Đồng thời Nhà nước cung cấp miễn phí bộ sách giáo khoa dùng chung, hoàn thành năm 2030 để đảm bảo rõ ràng, minh bạch thực hiện đúng theo chỉ đạo tại nghị quyết 71 của Bộ Chính trị. 

Chính phủ tiếp thu ý kiến và sẽ nghiên cứu để cụ thể hóa tại các văn bản quy định, hướng dẫn luật, nghị quyết, các văn bản thuộc thẩm quyền để làm rõ tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa, khoanh rõ phạm vi của sách giáo khoa miễn phí, việc quản lý các loại sách đi kèm đảm bảo sử dụng ngân sách hiệu quả.

Bộ Y tế quản lý đào tạo bác sĩ nội trú, chuyên khoa

Trong Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) được thông qua, điểm đáng chú ý được nhấn mạnh là nhóm chủ đề về đào tạo chuyên sâu sau đại học cấp văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa I, II của Bộ Y tế và liên thông giữa bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa với bằng tiến sĩ, thạc sĩ. 

Về nội dung này, Chính phủ tiếp thu, giải trình rằng đội ngũ bác sĩ chuyên khoa và bác sĩ nội trú là những người có năng lực giỏi, đóng góp lớn cho sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, xứng đáng được tôn vinh và có đãi ngộ tương xứng.

Tuy nhiên việc công nhận tương đương giữa văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa với bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ hiện không có cơ sở khoa học và không có tiền lệ quốc tế. Thực tiễn tại các quốc gia cho thấy hệ thống giáo dục đều phân định rõ giữa đào tạo học vị (thạc sĩ, tiến sĩ) và đào tạo thực hành đặc thù. 

Các học vị thạc sĩ, tiến sĩ thuộc hệ thống đào tạo học thuật với chương trình, chuẩn đầu ra và quy định riêng; trong khi chương trình bác sĩ nội trú, chuyên khoa I, II được thừa nhận là đào tạo thực hành chuyên sâu, mang tính đặc thù của ngành y nhưng không thuộc hệ thống học vị sau đại học.

Bên cạnh đó, ngành y hiện vẫn đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ và thực hiện bổ nhiệm các chức danh học thuật như phó giáo sư, giáo sư theo đúng quy định chung hiện hành.

Do đó, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Y tế nghiên cứu, thảo luận dưới góc độ chuyên môn và đi tới thống nhất quy định: các chương trình đào tạo chuyên sâu sau đại học thuộc lĩnh vực sức khỏe cấp văn bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa do Bộ Y tế hướng dẫn, tổ chức thực hiện và quản lý. Quy định này nhằm tăng cường trách nhiệm của Bộ Y tế trong quản lý đào tạo sau đại học chuyên sâu lĩnh vực sức khỏe.

Bên cạnh đó, mô hình đại học vùng được giữ nguyên, đồng thời Chính phủ chỉ đạo rà soát, tinh gọn mô hình; đẩy mạnh phân cấp, giảm khâu trung gian để hoạt động hiệu quả, không phát sinh cấp quản lý mới. 

Về tự chủ đại học gắn với trách nhiệm giải trình, Chính phủ nêu rõ đã tiếp thu các ý kiến về tự chủ đại học và thể chế đầy đủ trong chủ trương, đảm bảo quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các cơ sở giáo dục đại học không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính. Quan điểm đã chuyển từ "tự chủ là tự lo" sang cơ chế Nhà nước và cơ sở giáo dục đại học cùng chăm lo cho sự phát triển của giáo dục đại học.

Dự luật đưa nội dung cơ bản AI vào giáo dục phổ thông, đại biểu nói 'cần cân nhắc kỹ'

Từ chia sẻ ngay ở nhà, con cái học cũng phải kèm sát việc sử dụng AI "chứ không phải thích là thả", đại biểu Nguyễn Trường Giang đề xuất chưa nên tích hợp AI vào chương trình bắt buộc trong giáo dục phổ thông.