Người dân làm các thủ tục giấy tờ tại phường Ngã Tư Sở, quận Đống Đa, Hà Nội - Ảnh: QUANG PHÚC

Đó cũng là vấn đề đã được luận bàn nhiều lần trong chương trình nghị sự của 3 nhiệm kỳ Quốc hội gần đây. Có thời điểm tưởng chừng đã đi đến hồi kết khi TP.HCM công phu chuẩn bị xong đề án của mình.

Từ tháng 4-2009, có 10 tỉnh, TP trong cả nước thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND quận, huyện, phường. Vào thời điểm ấy, khi tổ chức hội nghị toàn quốc để triển khai chủ trương này, các bài báo được lưu lại cho đến nay đều ghi nhận những khẳng định rằng thí điểm là để rút kinh nghiệm nhằm triển khai trên toàn quốc chứ không phải là để trở về cái cũ.

Nhưng năm 2015, Quốc hội ban hành Luật tổ chức chính quyền địa phương. Cuộc thí điểm trong phạm vi rộng nêu trên buộc phải chấm dứt vào năm 2016. Mô hình chính quyền địa phương trở lại như cũ.

Đến nay, Chính phủ lại đề xuất cho Hà Nội thí điểm không tổ chức HĐND tại 177 phường, với nền tảng lý luận mới là: chính quyền đô thị 2 cấp.

Theo dõi phiên thảo luận tại tổ hôm qua (29-10), không ít ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng cần khuôn khổ pháp lý cho chủ trương cải cách bộ máy chính quyền, đặc biệt là mô hình chính quyền đô thị, chứ không nên thí điểm mãi, bởi không chỉ riêng Hà Nội đang phải mặc "chiếc áo quá chật".

Việt Nam là quốc gia đang có tốc độ đô thị hóa rất nhanh, nhiều vấn đề lý luận, thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế đã rõ. Cách đây 98 năm (năm 1921), nước Nhật cũng thí điểm không tổ chức HĐND cấp huyện, và 5 năm sau đó họ quyết định bỏ hẳn cấp chính quyền này. 

Đến nay, chính quyền địa phương hai cấp của Nhật gồm 47 đơn vị hành chính cấp tỉnh và hơn 1.900 đơn vị hành chính cấp hạt, bộ máy rất gọn nhẹ.

Chính quyền đô thị tại TP.HCM: Sẽ chỉ còn HĐND cấp TP?

TTO - Từ việc kế thừa đề án cũ bỏ HĐND quận - huyện, phường, với đề án Chính quyền đô thị mới TP.HCM tiến thêm một bước là đề xuất bỏ luôn HĐND cấp xã, thị trấn.