Thượng nghị sĩ Mitch McConnell (trái) trong cuộc gặp với Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto tại Phần Lan ngày 16-5 - Ảnh: REUTERS

Trong tuyên bố ngày 16-5, lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ, thượng nghị sĩ Mitch McConnell cho biết Quốc hội Mỹ sẽ tìm cách phê chuẩn đơn xin gia nhập NATO của Phần Lan trước tháng 8 tới.

Theo ông McConnell, các nghị sĩ thuộc cả đảng Dân chủ lẫn Cộng hòa đều ủng hộ việc kết nạp Phần Lan. Với các nghị sĩ Cộng hòa, việc giữ Mỹ gắn kết với các liên minh quân sự là quan điểm đang chiếm thế thượng phong vào thời điểm hiện tại.

Tuyên bố của ông McConnell không nhắc đến Thụy Điển, nước dự kiến sẽ chính thức công bố ý định xin gia nhập NATO trong cuối ngày 16-5 sau cuộc tranh luận tại Quốc hội. Phần Lan trước đó đã tuyên bố ý định này làm dấy lên phản đối từ Nga.

Giới cầm quyền hai nước này đều tin rằng việc gia nhập NATO sẽ giúp củng cố an ninh quốc gia. Theo giới quan sát, việc Phần Lan và Thụy Điển từ bỏ tình trạng trung lập xuất phát từ việc Nga đưa quân tấn công Ukraine.

Trong cuộc phỏng vấn với Hãng thông tấn Interfax ngày 16-5, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov gọi quyết định của Phần Lan và Thụy Điển là "sai lầm gây hậu quả lớn".

"Thực tế là an ninh của Phần Lan và Thụy Điển sẽ không được tăng cường", ông Ryabkov khẳng định và cho rằng tình hình căng thẳng tại châu Âu sẽ tăng lên trong thời gian tới.

"Phần Lan và Thụy Điển không nên ảo tưởng rằng Nga sẽ chỉ đơn giản là ngồi chịu đựng viễn cảnh đó", nhà ngoại giao Nga cảnh báo.

Theo báo Washington Post, việc hai nước vùng Scandinavia gia nhập NATO sẽ phá hủy tình trạng cân bằng quyền lực tại châu Âu và có thể dẫn tới những viễn cảnh tồi tệ.

Quá trình phê chuẩn hai nước này có thể mất ít nhất 6 tháng đến 1 năm và đó là thời kỳ tiềm ẩn nhiều rủi ro với an ninh của những nước này.

Có rất ít dấu hiệu để suy đoán Nga sẽ làm gì để đối phó với sự mở rộng của NATO tại Bắc Âu. Theo Hãng tin Reuters, một trong những đồng minh thân cận của Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tiết lộ rằng Nga có thể triển khai vũ khí hạt nhân và tên lửa siêu vượt âm ở tỉnh Kaliningrad nếu Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO.

Tỉnh Kaliningrad nằm tách biệt với lãnh thổ chính của Nga, giáp biển Baltic và nằm giữa Latvia, Ba Lan - hai quốc gia NATO khác.

Thụy Điển và Phần Lan muốn vào NATO, Thổ Nhĩ Kỳ ra điều kiện

TTO - Ngày 15-5, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu yêu cầu Thụy Điển và Phần Lan ngừng hỗ trợ các nhóm khủng bố, đưa ra đảm bảo an ninh và dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu, trong bối cảnh hai nước này muốn gia nhập NATO.