Theo báo Kyiv Independent, ngày 30-11, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo bổ nhiệm bà Oksana Markarova, cựu đại sứ Ukraine tại Mỹ, làm cố vấn tổng thống phụ trách tái thiết và đầu tư.

Quyết định vào thời điểm nhạy cảm

Phát biểu trên mạng xã hội X, ông Zelensky cho biết nhiệm vụ của bà Markarova là cố vấn các vấn đề giúp củng cố Ukraine, bao gồm xây dựng "môi trường kinh doanh tốt hơn, củng cố năng lực tài chính quốc gia, thu hút đầu tư và phối hợp với các đối tác chiến lược để lên kế hoạch tái thiết đất nước".

Trong thông báo tối 30-11, ông Zelensky khẳng định quyết tâm của Kiev trong việc chiến đấu chống Nga và bảo vệ "quyền được là một quốc gia châu Âu" của mình.

Tuy nhiên ông cũng nhấn mạnh: "Ukraine vẫn còn mục tiêu lâu dài là đảm bảo cơ hội được tái thiết sau khi chiến tranh kết thúc, và việc phát triển kinh tế bình thường trở lại".

Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh chính trường Ukraine đang trải qua biến động lớn. Hôm 28-11, ông Andriy Yermak - nhân vật quyền lực chỉ sau ông Zelensky - đã từ chức Chánh Văn phòng Tổng thống chỉ một ngày sau khi bị các cơ quan phòng chống tham nhũng khám xét nhà ở.

Ngay sau sự ra đi trên, tin đồn rằng bà Markarova nhận đề nghị thay thế vị trí của ông Yermak nhưng từ chối xuất hiện. Tuy nhiên, cựu đại sứ Ukraine đã bác bỏ thông tin này.

Trong tuyên bố trên mạng xã hội, bà Markarova cảm ơn sự tin tưởng của ông Zelensky và nhấn mạnh rằng "chiến thắng trong hòa bình sẽ không thể đạt được nếu thiếu sự tham gia tích cực của giới doanh nghiệp, sự gia tăng nhanh chóng nguồn vốn đầu tư và việc lên kế hoạch tái thiết ngay từ bây giờ".

Bà Markarova cho biết sẽ đảm nhận vai trò cố vấn không lương trong đội ngũ tổng thống Ukraine, đồng thời tiếp tục công việc trong khu vực tư nhân.

Lựa chọn phù hợp

Bà Markarova được đánh giá có bề dày kinh nghiệm lớn trong cả lĩnh vực kinh doanh và hành chính công.

Bà từng giữ chức Bộ trưởng Tài chính Ukraine giai đoạn 2018 - 2020. Năm 2021, bà được bổ nhiệm làm đại sứ Ukraine tại Mỹ, trở thành người phụ nữ đầu tiên đảm nhiệm vị trí này.

Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, bà đóng vai trò then chốt trong việc điều phối các khoản viện trợ quân sự và tài chính từ Mỹ.

Tuy nhiên bà Markarova sau đó vấp phải nhiều chỉ trích, và bị một số lãnh đạo Đảng Cộng hòa yêu cầu cách chức.

Sự cố này diễn ra sau khi bà sắp xếp cho ông Zelensky thăm một nhà máy vũ khí ở bang Pennsylvania hồi tháng 9-2024.

Trong chuyến đi này, ông Zelensky đã gặp gỡ một số quan chức cấp cao Đảng Dân chủ giữa lúc chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ đang diễn ra.

Ukraine hiện đang đối mặt với nhiều thách thức chồng chất giữa cuộc chiến với Nga, bao gồm thâm hụt ngân sách lớn, những thắng lợi liên tục của đối phương trên chiến trường, cùng sức ép từ Mỹ về việc chấp nhận một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng với Matxcơva.

Các thỏa thuận song phương Mỹ - Ukraine đã được ký và cả đề xuất hòa bình do Mỹ đề xuất đều nhấn mạnh Washington sẽ đóng vai trò rất lớn trong quá trình tái thiết của Ukraine.

Ngoài ra, Washington cũng sẽ dẫn đầu các nỗ lực đầu tư vào Ukraine sau khi chiến tranh kết thúc.

Với kinh nghiệm thuộc hàng độc nhất tại Ukraine, dung hòa cả về chuyên môn tài chính và năng lực được kiểm chứng về việc làm việc với các đối tác Mỹ, bà Markarova được đánh giá là lựa chọn dễ hiểu cho vị trí mới được ông Zelensky thành lập.

'Cơn bão trong tách trà' hay 'cơn bão hoàn hảo' ở Ukraine?

Ông Andriy Yermak, Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine từ tháng 2-2020, vừa từ chức vào hôm 28-11, chỉ vài giờ sau khi các điều tra viên khám xét nhà riêng của ông.