Mức thuế quan dao động từ 25% đến 100%, trong đó mức 100% áp dụng đối với "bất kỳ dược phẩm có thương hiệu hoặc được cấp bằng sáng chế" nhập khẩu vào Mỹ. 

Ông Trump cũng cho hay Mỹ sẽ bắt đầu áp mức thuế 50% đối với tủ bếp, tủ lavabo và các sản phẩm liên quan, cùng mức thuế 30% đối với đồ nội thất có bọc đệm nhập khẩu và mức thuế 25% đối với xe đầu kéo nước ngoài.

Tác động sâu rộng

Các mức thuế mới áp dụng từ ngày 1-10 có thể ảnh hưởng nặng nề đến người tiêu dùng đang trang bị nội thất cho nhà cửa cũng như các nhà thầu xây dựng. Theo báo New York Times, trong những năm gần đây, Mỹ nhập khẩu ngày càng nhiều đồ nội thất, tủ bếp và tủ lavabo từ các quốc gia như Trung Quốc, Mexico, Malaysia và Việt Nam.

Ngược lại, nhiều xe đầu kéo bán tại Mỹ được sản xuất trong các nhà máy nội địa, có nghĩa là tác động của thuế quan cao lên lĩnh vực này sẽ hạn chế hơn. Xe tải hạng nặng được sản xuất tại Mỹ dưới các thương hiệu như Freightliner, Western Star và Peterbilt. Hồi tháng 5, Hiệp hội Vận tải đường bộ Mỹ thông tin nguồn nhập khẩu xe tải duy nhất đáng kể là từ Mexico.

Trong khi đó, thuốc có thương hiệu (brand-name drug) cung cấp ở Mỹ chủ yếu được sản xuất tại châu Âu hoặc Mỹ. Theo thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) hồi tháng 7, các quan chức đã đồng ý áp mức thuế tối đa 15% đối với thuốc có thương hiệu nhập khẩu từ châu Âu. 

Hiện không rõ thông báo của ông Trump có đồng nghĩa thay đổi bất kỳ điều khoản nào của thỏa thuận này hay không.

Ông Trump nói rằng việc miễn trừ sẽ áp dụng cho các công ty dược đã "khởi công" hoặc "đang trong quá trình xây dựng" nhà máy mới ở Mỹ.

Trong những tháng gần đây, một số hãng dược lớn thông báo họ đã bắt đầu xây nhà máy mới tại Mỹ. Chẳng hạn tháng này Công ty Gilead Sciences (Mỹ) khởi công một cơ sở sản xuất mới ở bang California. 

Mùa xuân năm nay, Tập đoàn Merck (Đức) cũng khởi công một nhà máy ở bang Delaware, nơi họ dự định sản xuất loại thuốc bán chạy hàng đầu thế giới - thuốc điều trị ung thư Keytruda.

Một số chuyên gia về chính sách y tế cho rằng động thái của Washington có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng thuốc, gây bất lợi cho bệnh nhân Mỹ, đẩy chi phí điều trị lên cao hoặc thậm chí làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu thuốc tại Mỹ.

Tuy nhiên, thông báo của ông Trump cho thấy mức thuế mới có thể không áp dụng cho thuốc generic - vốn rẻ hơn nhiều so với thuốc mang thương hiệu và chiếm phần lớn số đơn thuốc tại Mỹ. 

Nếu đúng như vậy, đây sẽ là chiến thắng dành cho các nhà sản xuất thuốc generic cũng như ngành dược phẩm khổng lồ của Ấn Độ - nơi sản xuất phần lớn thuốc generic mà người Mỹ đang dùng.

Thách thức pháp lý

Ông Trump giải thích động thái áp thuế mới nhất này nhằm bảo vệ các nhà sản xuất Mỹ trước "sự cạnh tranh không công bằng từ bên ngoài". Với ông, hành động này chính đáng vì các sản phẩm từ nước ngoài đang tràn vào Mỹ với quy mô lớn. 

"Đây là hành vi rất không công bằng. Chúng tôi phải bảo vệ quy trình sản xuất của mình, vì lý do an ninh quốc gia và các lý do khác" - ông Trump lập luận.

Các mức thuế này được áp dụng theo điều 232 trong Đạo luật Mở rộng thương mại năm 1962 của Mỹ, mà ông Trump trước đó đã dùng để áp thuế lên thép, nhôm, ô tô và đồng nhập khẩu. Điều 232 cho phép tổng thống Mỹ có quyền áp thuế quan hoặc biện pháp hạn chế khác đối với hàng nhập khẩu nếu chúng bị coi là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia.

Ông Trump đã dùng điều 232 để mở các cuộc điều tra và áp thuế quan đối với hàng nhập khẩu, nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước và trừng phạt các quốc gia mà ông cho rằng đang lợi dụng Mỹ. 

Tuần này, chính quyền ông Trump thông báo bắt đầu các cuộc điều tra mới theo luật này đối với hàng nhập khẩu như robot, máy móc công nghiệp và thiết bị y tế, và có thể dẫn đến việc áp thuế trong tương lai.

Chính quyền ông Trump dùng điều 232 của đạo luật trên trong bối cảnh nhà lãnh đạo Mỹ đang đối mặt với thách thức pháp lý liên quan đến các mức thuế quan mà ông đã áp lên hàng chục quốc gia theo một luật khác có tên Đạo luật Quyền kinh tế khẩn cấp quốc tế (IEEPA).

Tòa án tối cao Mỹ cho biết họ sẽ nhanh chóng xem xét vụ kiện thách thức các mức thuế quan của Tổng thống Trump được áp theo IEEPA. 

Nếu Tòa án tối cao ra phán quyết bất lợi cho ông Trump, như các tòa án cấp dưới từng làm, chính quyền ông sẽ buộc phải hủy bỏ các mức thuế quan áp lên hàng xuất khẩu từ nhiều nước.

Tuy nhiên, các mức thuế quan được áp theo luật khác, gồm cả điều 232 của Đạo luật Mở rộng thương mại, trước mắt sẽ được giữ nguyên.

Ông Trump giữ nguyên mức thuế, gọi quan hệ Mỹ - Ấn là 'thảm họa một chiều'

Ngày 1-9, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết vẫn giữ nguyên mức thuế quan mà Washington áp lên Ấn Độ như một hình phạt cho việc nước này mua dầu của Nga.