Phía trước nhà có khoảng sân rộng. Khi nhà hàng xóm có đám cưới, nhà tôi còn cho xe đậu nhờ. Bên phải, cha còn dựng thêm một cái nhà kho. Phía sau, gian bếp cũng được mở rộng, khang trang hơn hẳn. Bếp củi cũng được thay thế bằng bếp điện.

Ấy vậy mà, mỗi độ Tết đến, nhìn nồi thịt kho bốc hơi trên bếp, lòng tôi lại bồi hồi nhớ về những ngày cũ, nhớ cái ấm áp mộc mạc của căn nhà nhỏ năm nào. Ngôi nhà được dựng nên từ những tấm ván cũ, chắp nối.

Một phần là của nhà tôi, phần còn lại là do cô chú, hàng xóm góp cho. Không thuê thợ, chỉ nhờ tình làng nghĩa xóm, ngôi nhà cứ thế được dựng nên. Vì lúc đó khó khăn, thêm đang ở nhờ trên đất người khác, nên nhà cũng không được rộng rãi và thoải mái như bây giờ.

Tôi nhớ, sàn nhà khá cao, bà tận dụng để nuôi gà phía dưới. Mỗi khi Tết đến, bà sẽ lấy trứng để kho thịt. Trên cái cà ràng cũ được câu lại bằng dây chì, nồi thịt kho của bà sôi lên sùng sục. Mùi thơm và hơi nóng lan khắp nhà, xua đi cái se lạnh đầu xuân.

Lũ trẻ chúng tôi mê món đó lắm. Cái thức ngon hiếm hoi, chỉ Tết mới có, được tạo nên từ tình yêu thương của bà. Cũng vì vậy mà đứa nào cũng háo hức mong Tết đến gần hơn.

Phía trước nhà có một khoảng sân nhỏ. Bà tôi trồng vài loại cây: ớt hiểm, chanh, mãng cầu, vài bụi hành lá, ngò gai và một cây mai to. Đêm ba mươi Tết, chúng tôi nằm cạnh bà trên chiếc chõng tre, canh nồi bánh tét.

Giọng trầm khàn, bà kể chúng tôi nghe về những ngày xưa cũ: hồi ông với bà mới đến đây, cái Tết đầu tiên trong ngôi nhà lá, và cả chuyện hồi nhỏ của cha mẹ chúng tôi. 

Gió đưa hương chanh thoang thoảng, vài cánh hoa mai rơi lên mái tóc bạc. Nồi bánh tét vẫn đang sôi trên lửa đỏ. Chúng tôi thiếp đi lúc nào không hay. Chỉ có lời kể của bà là vẫn còn đó bên tai.

Sáng mùng một, căn nhà nhỏ lại chật chội hơn. Khoảng sân trước nhà chẳng đủ chỗ đậu xe. Cô chú đến chúc Tết phải gửi tạm sang nhà hàng xóm. Bà ngồi giữa đàn con cháu. Tuy không dư dả, nhưng đứa nào cũng được bà lì xì.

Chẳng ai để ý mệnh giá, cũng không so bì ai ít hơn ai, lòng chỉ mong bà vẫn sống mãi với mình. Hồi đó, thằng Tâm con chú Bảy của tôi nghịch dữ lắm. Chẳng biết ai dạy, hay tự nó nghĩ ra, nó chúc bà một câu mà cả nhà cười mỏi miệng:

"Dạ, con chúc bà trăm năm hạnh phúc, sống đến đầu bạc răng long!".

Sau này chúng tôi mới biết. Hóa ra, nó chúc theo lời của ông MC trong đám cưới. Thấy ổng đi đám nào cũng chúc như thế, mà còn được khán giả vỗ tay. Thế là nó bắt chước. Giờ thỉnh thoảng nhắc lại, người cha có hai mặt con vẫn ngượng chín cả mặt.

Sau màn chúc Tết, mọi người ăn cơm cùng nhau. Giữa những món quen thuộc ngày Tết, nồi thịt kho trứng của bà vẫn luôn được "săn đón", là hương vị ai cũng thi nhau thưởng thức. Căn nhà ván rộn ràng hơn hẳn. Tiếng nói chuyện hòa cùng tiếng gọi í ới:

"Má ơi, cho con xin thêm một chén cơm nữa!".

"Bà ơi, con cũng xin, thịt bà kho ngon quá trời quá đất luôn!".

Nồi cơm trắng cứ thế vơi dần theo nồi thịt. Đôi tay gầy guộc của bà liên tục xới cơm. Hết chén này rồi đến chén khác, như chẳng thấy mỏi. Nhìn cháu con ăn ngon lành, tiếng cười giòn tan lại bật ra trên khuôn miệng móm mém. Cả nhà nghe thấy thì cũng bật cười theo. Hạnh phúc không giấu nổi trên từng gương mặt. Mùi thịt kho trứng vờn quanh khắp gian nhà.

Giờ đây, dù bà đã đi xa, nhà cũng chẳng còn chật chội, sân nhà mới cũng rộng hơn nhưng mùi thịt kho ngày ấy, hơi ấm từ căn bếp củi cũ, tiếng cười giòn tan của bà… vẫn vẹn nguyên trong ký ức tôi.

Bữa cơm đoàn viên ngập tràn tiếng nói cười như chỉ mới hôm qua. Tất cả sẽ trở thành những kỷ niệm ấm áp, đẹp đẽ, theo tôi suốt đời.

Để mỗi khi nhớ lại, bản thân sẽ bất giác mỉm cười, lòng cảm thấy bình yên khó tả, như bà vẫn còn ở đây. Bên nồi cơm củi nóng hổi, bàn tay gầy xới cơm, rồi cười móm mém. Và trong căn nhà ván cũ được dựng nên từ tình nghĩa, có nồi thịt kho trứng thơm nồng tình thương.

Mời bạn đọc tham gia cuộc thi viết

Mái ấm ngày xuân

Như một món ăn tinh thần mỗi dịp Tết đến xuân về, báo Tuổi Trẻ cùng đối tác đồng hành là Công ty Xi măng INSEE tiếp tục mời bạn đọc tham gia cuộc thi viết Mái ấm ngày xuân để chia sẻ giới thiệu về ngôi nhà - mái ấm của bạn, về những đặc điểm ngôi nhà cùng những kỷ niệm mà bạn nhớ mãi không quên.

Ngôi nhà nơi ông bà, cha mẹ và bạn sinh ra, lớn lên; ngôi nhà do chính bạn tận tay xây dựng; ngôi nhà nơi bạn đón cái Tết đầu tiên cùng gia đình nhỏ... đều có thể gửi về cuộc thi để giới thiệu đến bạn đọc cả nước.

Bài viết Mái ấm ngày xuân phải chưa từng tham gia bất kỳ cuộc thi viết nào, chưa từng được đăng trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội. Tác giả chịu trách nhiệm về bản quyền, ban tổ chức có quyền biên tập, bài khi lựa chọn đăng trên các ấn phẩm Tuổi Trẻ sẽ được nhận nhuận bút.

Cuộc thi diễn ra từ ngày 1-12-2025 đến 15-1-2026, mời gọi tất cả người Việt Nam không giới hạn độ tuổi, nghề nghiệp đều được tham gia.

Bài viết Mái ấm ngày xuân bằng tiếng Việt tối đa 1.000 chữ, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa (không nhận ảnh video minh họa lấy từ mạng xã hội không có bản quyền). Chỉ nhận bài qua email, không nhận qua đường bưu điện để tránh thất lạc.

Bài viết dự thi gửi đến địa chỉ email maiamngayxuan@tuoitre.com.vn.

Tác giả phải ghi địa chỉ, điện thoại, email, số tài khoản, số căn cước công dân để ban tổ chức liên lạc, gửi nhuận bút hoặc giải thưởng.

Cán bộ nhân viên báo Tuổi Trẻ và người nhà có thể tham gia cuộc thi viết Mái ấm ngày xuân nhưng không được xét giải. Quyết định của ban tổ chức là quyết định cuối cùng.

Lễ trao giải Mái ấm ngày xuân và ra mắt giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân

Ban giám khảo gồm các nhà báo, nhà văn hóa tên tuổi cùng đại diện báo Tuổi Trẻ sẽ xét duyệt chấm giải từ các bài đã qua sơ khảo và chọn trao thưởng.

Lễ trao giải, ra mắt giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân dự kiến tổ chức tại Đường sách Nguyễn Văn Bình, TP.HCM vào cuối tháng 1-2026.

Giải thưởng:

1 giải nhất: 10 triệu đồng + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân;

1 giải nhì: 7 triệu đồng + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân;

1 giải ba: 5 triệu đồng + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân;

5 giải khuyến khích: 2 triệu đồng mỗi giải + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân.

10 giải bạn đọc bình chọn: 1 triệu đồng mỗi giải + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân.

Số điểm bình chọn được tính dựa trên tương tác với bài viết, trong đó 1 sao = 15 điểm, 1 tim = 3 điểm, 1 like = 2 điểm.

Nhà từ đường

Nhà từ thuở chỉ là nhà thật ấm áp xiết bao. Nơi đó mấy đứa con quấn quýt bên cha mẹ mỗi tối. Là nơi có tiếng cười đùa của mấy chị em, tiếng làu bàu của ông bố già không quen nghe nhạc trẻ.