Bốn ngày vừa qua sẽ trở thành một phần lịch sử đau thương của người dân bên bờ sông Bàn Thạch, xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk (huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên cũ).

Đêm người dân khóc gào kêu cứu

Con đường dẫn từ UBND xã Hòa Thịnh vào những ngôi làng ngập sâu như Phú Hữu, Mỹ Cảnh, Mỹ Lâm, Mỹ Điền, Mỹ Trung... tan hoang dần hiện rõ. Tài sản gần như thiệt hại hoàn toàn sau bốn ngày lũ nhấn chìm cả khu vực. 

Ở vùng này, Hòa Thịnh được thiên nhiên trù phú cho những cánh đồng màu mỡ nuôi sống bao thế hệ. Nhưng trận lũ đã biến "thung lũng ấm no" thành biển nước thảm họa.

Trở về căn nhà sau khi lũ rút, vợ chồng ông Huỳnh Trung Thoại (86 tuổi, thôn Mỹ Trung) nước mắt chảy dài trên khuôn mặt nhăn nheo. Nhiều đồ đạc vật dụng ngập ngụa bùn non. Những bao lúa vợ chồng già vất vả làm lụng giờ mọc mầm.

"Tôi già chừng này, sống gần một thế kỷ ở đây mà chưa từng thấy trận lũ nào tàn khốc đến vậy. Lũ lớn nhất trước đây là năm 1993, nhà tôi ngập chỉ tới cửa sổ, còn lần này nước lên mút nóc. Tôi với vợ sống được nhờ con trai liều mạng dắt kịp qua dòng lũ đến nhà hàng xóm trú trên gác", ông Thoại nói.

Còn bà Nguyễn Thị Là (78 tuổi, vợ ông Thoại) nói 26 người nếu không có gác mái nhà bà Năm Trúc thì có thể đã chết cả. Bốn ngày "kinh hãi như chiến tranh" bà Là vừa trải qua, bà bất lực chỉ còn biết chắp tay "vái trời ngừng mưa cứu dân".

Thôn Phú Hữu là nơi ngập sâu nhất Hòa Thịnh, chỉ còn mỗi cầu Bến Củi là vượt qua đợt lũ. Người dân kinh hãi nhất là lúc 2h sáng 19-11, lũ đạt đỉnh, trừ những nhà lầu, còn lại người dân phải phá mái chui lên nóc nhà ngồi. Lũ đi qua, trâu bò chết la liệt từ chuồng trại ra tận những cánh đồng.

Trở về nhà cũng là tiệm tạp hóa sau lũ, chị Nguyễn Thị Kim Lài (32 tuổi) trơ mắt nhìn hàng hóa như đống bùn. Chị kể đêm 18-11 lũ lên, nhà ngập 1m, 2m rồi 3m. Khi lũ gần tới nóc, hai vợ chồng gào thét kêu cứu.

"Lúc đó tôi nghe cả làng kêu la. Hoảng quá, tôi đăng lên Facebook cầu cứu cộng đồng. Nhờ vậy mà người dân trong thôn đọc được chèo ghe đến, hai vợ chồng tôi đục mái nhà chui ra. Suýt nữa chết ngạt rồi", chị Lài bồi hồi nhớ lại.

Tang thương khắp tâm lũ Hòa Thịnh

Nỗi ám ảnh vẹn nguyên, mỗi lần có xe cứu thương chạy ngang cánh đồng, người dân lại ngoái cổ nhìn theo, họ hỏi nhau "ai chết nữa vậy". Thống kê của chính quyền vùng rốn lũ xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk đến tối 22-11, toàn xã có 23 người chết, 1 người mất tích. Mấy chục năm làm nghề, anh Nguyễn Văn Tiến, người làm dịch vụ mai táng ở xã Hòa Thịnh, chưa từng thấy thảm kịch nào kinh khủng đến vậy.

"Hôm qua nước rút đợt đầu, tôi hỗ trợ khâm liệm cho 13 người, còn hôm nay đã làm 9 đám tang rồi. Chẳng biết tới tối còn ai gọi nữa không. Đời tôi tiếp xúc với người quá cố liên tục nhưng chưa khi nào ám ảnh như trận đại hồng thủy này", anh Tiến nói.

Khi chúng tôi đến, anh Tiến đang khâm liệm cho hai vợ chồng ông Nguyễn Nghiệp (85 tuổi) và bà Nguyễn Thị Nhựt (81 tuổi). Anh liên tục hối thúc anh em làm nhanh để còn đi giúp người khác.

Chưa kịp dứt lời thì điện thoại đổ chuông, anh Tiến vừa thò tay vào túi quần, vừa nói: "Gì nữa đây, không lẽ còn nữa hả trời...".

Ông Nguyễn Văn Thắng (con trai ông Nghiệp) ngồi thất thần khi cha mẹ không còn. Người đàn ông gần 60 tuổi cứ trách mình, bởi nhà ông chỉ cách nhà cha mẹ chừng 200m, vậy mà lúc lũ lên, ông cũng chỉ đục mái leo lên nóc ngồi. "Nhà cha mẹ tôi nằm trên giồng đất cao nhất thôn, vậy mà nước vẫn ngập gần 3m. Trong khi lũ 1993 chỉ mới tới sân. Cũng vì lũ lịch sử trước đây không hề hấn gì mà tôi chủ quan", ông Thắng nói.

Trưa 21-11 lũ rút, nhà cha mẹ nước ngang bụng, ông lội vào mò mẫm dưới nước thì vớ được cha mẹ mình.

Không khí tang thương bao trùm cả xã, những đám tang lặng lẽ không kèn không trống, bởi số người chết quá nhiều. May sao, trong trùng trùng nỗi đau của những gia đình mất người thân, vẫn còn đó sự sẻ chia của chính quyền, làng xóm.

Tiếng khóc nỉ non bên dòng Kỳ Lộ

Những xóm làng bên dòng sông Kỳ Lộ, xã Tuy An Tây, Đắk Lắk (huyện Tuy An, Phú Yên cũ) nhớp nháp bùn đất khi nước lũ vừa rút ra. Từ đầu làng tới cuối ngõ, người dân cấp tập mang quần áo, chén bát, vật dụng ra sân tẩy rửa, dọn dẹp ngôi nhà sau những ngày dầm mình trong lũ. Sâu trong con đường nhỏ ngoằn ngoèo dẫn vào thôn Trung Lương 1, có một căn nhà nhỏ đang ẩn giấu nỗi đau rất lớn.

Trong căn phòng chật chội có tới hai chiếc bàn thờ khói hương nghi ngút, bên trên là di ảnh vợ chồng cụ Lê Ngộ (95 tuổi) và cụ Nguyễn Thị Chỉnh (90 tuổi). Họ đã dắt tay nhau về miền mây trắng, sau cơn lũ kinh hoàng rạng sáng 20-11.

Ngồi thất thần trước di ảnh cha mẹ, bà Lê Thị Kim Hồng (53 tuổi) đấm ngực, khóc nỉ non, ray rứt bởi không thể cứu được đấng sinh thành. Nhà cha mẹ nhỏ, nhưng xây trên nền móng khá cao, từng chống được lũ lịch sử 2009, bà Hồng không lo lắng gì. Chỉ khi chính căn nhà của bà bị nước lũ ngập vào gần 2m, bà mới bàng hoàng nhận ra cha mẹ đã lành ít dữ nhiều, nhưng đành khóc trong bất lực, không thể cầu cứu được ai trong dòng lũ xiết.

Sáng sớm hôm sau, chồng bà Hồng lội nước ngang ngực về tìm kiếm không thấy ông bà và nghĩ rằng họ đã được cứu hộ đón đi. Nhưng ít giờ sau, nước lũ rút dần, bà phát hiện cha mẹ đã nằm bất động bên dưới đống rác rến ngay trong phòng khách.

Lễ tang được tổ chức vội vã để chạy lụt, chính quyền xã huy động hai chiếc máy múc đào huyệt trên khu rẫy của gia đình, bởi nghĩa trang nhân dân của xã còn đang chìm trong nước lũ. Mấy đứa cháu làm ăn xa trong TP.HCM, chưa kịp về nhìn ông bà lần cuối. 

Trong cơn lũ này, những xã thuộc huyện Tuy An cũ trước đây như Tuy An Bắc, Tuy An Đông, Ô Loan, Tuy An Nam và Tuy An Tây đã có ít nhất 17 người chết và mất tích.

Những hình ảnh nhói lòng, tang thương từ tâm lũ Hòa Thịnh

Lũ rút, cả xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk (huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên cũ) lộ ra tang thương lẫn thiệt hại. Những cái nhún vai rùng mình cùng lời kể hãi hùng trong đêm lũ lên không có điểm dừng.