Tốc độ tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm chỉ đạt 5,52% (trong khi nghị quyết Quốc hội đặt ra cho cả năm là 6,7%), riêng ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng trưởng âm; nợ công nhiều khả năng sẽ vượt trần (65% GDP) vào cuối năm.

Khi sắp mãn nhiệm khóa XIII, trả lời phóng viên Tuổi Trẻ, nhiều đại biểu Quốc hội nói rằng họ còn day dứt vì những “món nợ” với cử tri chưa trả được, mà tập hợp lại thì có mấy “món” lớn.

Đó là tăng trưởng kinh tế thấp; nhiều chuyện lớn chưa được giải quyết tốt (an toàn vệ sinh thực phẩm, ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông); tham nhũng chưa được đẩy lùi; chủ quyền lãnh thổ quốc gia bị đe dọa...

Phải kể thêm một “món nợ” gần đây là những sai sót trong Bộ luật hình sự mà Quốc hội khóa XIV phải nhận lại từ khóa XIII.

Nhiệm kỳ mới của Quốc hội bắt đầu cùng với thời điểm đất nước bước sang một giai đoạn hội nhập mới, sau khi đã ký kết hàng loạt hiệp định thương mại tự do (FTA) và chuẩn bị phê chuẩn Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Việc thực hiện các hiệp định này chắc chắn mang lại nhiều thay đổi trong đời sống kinh tế - xã hội, hay như cách người ta vẫn nói là nó đem lại cả cơ hội và thách thức. Chỉ có điều nếu cơ hội mà tận dụng được ít thì thách thức sẽ nhiều lên.

Mười năm trước, khi bước chân vào WTO, ngồi nghe các phiên thảo luận thì thấy nhiều đại biểu Quốc hội rất lạc quan về tăng trưởng kinh tế, thậm chí có người cho rằng VN có thể đạt GDP 8-9% trong thời gian dài sau đó để sớm hóa hổ hóa rồng.

Nhưng cuộc sống lại không như mong đợi, suốt thời gian dài chúng ta phấn đấu tăng trưởng rất khó khăn, các chỉ số kinh tế vĩ mô thiếu ổn định.

“Nhanh và bền vững”, mục tiêu đã được ghi trong nhiều nghị quyết của Đảng và Quốc hội, chưa thể trở thành hiện thực.

Thậm chí khi VN chưa đạt được mục tiêu phát triển “nhanh” thì yếu tố “bền vững” cũng luôn bị đe dọa. Năng lực cạnh tranh thấp, nợ công, nợ xấu, tái cơ cấu chậm, biến đổi khí hậu, rồi gần đây nhất là nhân tai Formosa... đang đặt ra cho Quốc hội, Chính phủ những bài toán rất khó giải.

Cách đây vài ngày, khi trao đổi với nguyên phó thủ tướng Vũ Khoan, chúng tôi có hỏi rằng Quốc hội khóa mới nên có động thái gì với tình hình nêu trên, ông cười và nói rằng: “Tôi không ở vị thế trả lời câu hỏi này”.

Nhưng sau một hồi trầm ngâm, ông đưa ra gợi ý: “Tôi cho rằng phát triển kinh tế không quá chậm nhưng có hiệu quả, chất lượng cao và bền vững hơn vẫn là đòi hỏi hàng đầu”.

Còn một đòi hỏi hàng đầu khác, đó là phải lấy lại lòng tin của người dân trong cuộc chiến chống tham nhũng, như thời gian gần đây dư luận hết sức chú ý với các chỉ đạo của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Dự án Luật phòng chống tham nhũng (sửa đổi) sẽ sớm được đặt lên bàn nghị sự của Quốc hội. Hi vọng Quốc hội sẽ giải thành công “bài toán luật” này, để không còn bị các chuyên gia quốc tế chê luật của VN giống “cọp không răng”.