Theo các chuyên gia, cần giải pháp căn cơ để giảm lượng hồ sơ hoàn thuế TNCN - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Trường hợp có số thuế phải nộp thêm từ 50.000 đồng trở xuống năm nay cũng sẽ không phải quyết toán thuế.

Mới 118.000 cá nhân có tài khoản giao dịch điện tử

Theo số liệu thống kê của Cục Thuế TP.HCM, kỳ quyết toán thuế năm vừa qua có đến 52.916 hồ sơ của các cá nhân thuộc diện có hai nguồn thu nhập trở lên và phải trực tiếp đến quyết toán thuế tại Cục Thuế TP.HCM. Nếu tính thêm cả các chi cục thuế, con số này lớn hơn.

Tuy nhiên hiện mới có 118.000 cá nhân có tài khoản giao dịch thuế điện tử, trong đó đa số là hộ, cá nhân kinh doanh, rất ít người làm công ăn lương. 

Lý do trước đây cơ quan thuế mới triển khai mở tài khoản giao dịch thuế điện tử cho hộ, cá nhân kinh doanh để nộp tờ khai thuế khoán, báo cáo sử dụng hóa đơn, gia hạn thuế theo nghị định 41... Đến nay ứng dụng này mới nâng cấp để triển khai cho cá nhân từ kỳ quyết toán thuế này.

Cơ quan thuế cho biết việc mở tài khoản giao dịch thuế điện tử là một tiện ích, giúp giảm thủ tục hành chính, người nộp thuế cũng không phải đến cơ quan thuế để quyết toán thuế TNCN như trước.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, việc người nộp thuế kê khai thuế qua tài khoản điện tử chỉ giúp giảm lượng hồ sơ giấy, giảm việc tập trung đông người trong những ngày cuối cùng của kỳ quyết toán chứ không giảm lượng hồ sơ quyết toán thuế mà cơ quan thuế phải giải quyết. Số lượng hồ sơ quyết toán hoàn thuế năm nay dự báo sẽ tăng do từ 1-7-2020 mức giảm trừ gia cảnh đã được tăng lên.

Không nhiều người được miễn quyết toán thuế

Một giải pháp mới khác là miễn quyết toán thuế TNCN cho những trường hợp có số thuế phải nộp thêm từ 50.000 đồng trở xuống. Về lý thuyết nhiều người sẽ được lợi, nhưng theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, sẽ không giúp giảm mạnh hồ sơ quyết toán thuế TNCN vì số hồ sơ dạng này rất ít.

Trong năm 2020, nếu chỉ tính riêng tại văn phòng Cục Thuế TP.HCM, số hồ sơ phát sinh số thuế nộp thêm từ 50.000 đồng trở xuống chỉ có... 420 hồ sơ. Đây là số rất nhỏ so với 14.861 trường hợp phải nộp thêm thuế cùng năm.

Số hồ sơ quyết toán thuế TNCN nói chung và hoàn thuế TNCN những năm gần đây tăng theo chiều thẳng đứng. Năm ngoái số hồ sơ hoàn thuế tăng 29%. Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, lý do tăng mạnh là quy định khấu trừ thuế TNCN với các khoản thu nhập vãng lai.

Với quy định này, những trường hợp không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng, mỗi lần được chi trả thu nhập từ 2 triệu đồng đều bị tạm khấu trừ 10%, trước khi được quyết toán thuế vào cuối năm sau khi tổng hợp thu nhập cả năm.

Do nhiều người thu nhập tự do có thu nhập rất thấp nên đến kỳ quyết toán thuế, những người này sẽ được hoàn lại toàn bộ khoản tiền thuế TNCN đã đóng do mức thu nhập trên chỉ đủ giảm trừ cho bản thân.

3 cách để được cấp tài khoản giao dịch thuế điện tử Dữ liệu: Ánh Hồng - Đồ họa: TUẤN ANH

Mức khấu trừ 2 triệu đồng quá lạc hậu

Theo chuyên gia Nguyễn Thái Sơn, việc khấu trừ theo một mức 10% như hiện nay với khoản thu nhập vãng lai từ 2 triệu đồng rất bất cập vì cuối năm cơ quan thuế sẽ phải vất vả ký hồ sơ hoàn thuế TNCN cho người có thu nhập thấp, đồng thời truy thu thuế những cá nhân có thu nhập cao.

"Cần nâng mức khởi điểm khấu trừ với các khoản thu nhập vãng lai lên 5 triệu đồng, mức 2 triệu đồng đã quá lạc hậu, chưa thay đổi từ thời điểm áp dụng Luật thuế TNCN đến nay. Trong khi mức giảm trừ gia cảnh đã điều chỉnh 2 lần. Cơ quan thuế nên đẩy mạnh chống thất thu từ những khoản lớn thay vì quá chi li, vừa ảnh hưởng đến người nộp thuế, vừa gây quá tải cho cơ quan thuế" - ông Sơn nói.

Theo ông Nguyễn Đức Nghĩa - giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM, năm 2020 do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 nên thu nhập của nhiều người giảm mạnh, số lượng hồ sơ hoàn thuế TNCN sẽ tăng. 

Dù năm nay Tổng cục Thuế kéo dài thời gian quyết toán thuế TNCN với cá nhân có hai nguồn thu nhập trở lên, diện phải tự quyết toán thuế TNCN thêm 1 tháng nhưng không giảm áp lực nhiều vì họ sẽ dồn nộp hồ sơ qua tháng 4, thay vì tháng 3.

"Giải pháp căn cơ vẫn là điều chỉnh mức khởi điểm khấu trừ với thu nhập vãng lai vì mức 2 triệu đồng đã áp dụng từ năm 2013 nên đến nay không còn phù hợp" - ông Nghĩa kiến nghị.

Có gì lạ trong ngày đầu quyết toán thuế thu nhập cá nhân?

TTO - 18-3 là ngày đầu tiên trong chương trình hỗ trợ quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2018, có hàng trăm cá nhân, tổ chức đến Cục Thuế TP.HCM nộp hồ sơ quyết toán, trong đó có khá nhiều người lần đầu tự đi làm hồ sơ.