Món nem của nhà tôi
Ngày lên, từng cơn nắng hiếm hoi của mùa lách nhẹ qua những đám mây rồi thả mình xuống mấy khóm quỳnh anh vàng rực rỡ. Ngôi nhà thấp thoáng sau vườn tiêu đang rộ trái, mấy nhóc ùa vào khu vườn ổi vừa hái vừa dí nhau chạy quanh. Mới đến sân thôi mùi đã dâng lên phưng phức, ba má đang gói nem!
Nếp nhà đã vậy từ rất lâu, Tết là phải đầy đủ thịt dầm, thịt xíu, bánh tét và nem. Trong các món truyền thống đó có lẽ thứ gây nghiện đối với đứa con dâu vụng về này chính là món nem gói lá chuối. Thích nó, không chỉ vì quá ngon mà nem còn là sự kết hợp tuyệt vời của những thứ cây lá trong vườn nhà.
Đám riềng tranh thủ chút nắng lên liền soi mình xuống ao làm duyên, quanh năm có cần ai chăm đâu cũng điềm nhiên xanh mướt, chỉ cần móc nhẹ gốc ra là những củ ú múp phơi mình, đôi bàn tay rắn rỏi của ba lật từng củ cho vào rổ rồi đem vào rửa nhẹ ở cái vòi cạnh sân.
Đây sẽ là thứ gia vị nồng ấm, giúp nem trở nên thơm hơn, ngon hơn và giúp tiêu hóa tốt hơn cho người sử dụng.
Có ba, mọi thứ nặng nhọc trong ngôi nhà ba gian xinh xinh ba chu toàn hết, từ việc đánh cái luống đất cho con dâu trồng hoa cánh bướm tới việc tỉa tót lại cái hàng chè tàu cho tươm tất đón Tết. Nhìn ba cặm cụi mà nghe trong gió xuân cái gì đó rất bình yên, vững chãi.
Túm nem đã gói xong
Se lạnh, cơn gió xuân không quên ru mình trên vườn tiêu đang mướt, từng chùm trái xanh căng tròn, e thẹn trong lá hứa hẹn một mùa thu hoạch rôm rả. Và đó cũng là thứ gia vị chính làm nên hương vị của nàng nem quyến rũ.
Trong một cây nem ít nhất phải 4-5 hạt tiêu, ở xứ này chỉ cần nghe tên tiêu Tiên Phước là tự nhiên thấy cay và thơm ngay đầu lưỡi rồi, huống chi là được thưởng thức cái nồng nàn của tiêu trong miếng nem chua chua béo béo, nó giống như những dấu chấm than duyên dáng trong một bài thơ xuân hữu tình.
Và trong từng hạt tiêu đó không chỉ có thơm, có cay mà còn có cả hơi ấm của đôi bàn tay hái trái, phơi khô, sàng sảy rồi bỏ bao cất kỹ dùng quanh năm. Má luôn là cội nguồn của tất cả những yêu thương có được.
Hàng chuối sứ chưa thấy được trọng dụng liền phe phẩy tàu lá nhắc nhở, từ từ, rồi tất cả sẽ được hòa nguyện cùng nhau trong cái gói nem bé xíu xinh xinh.
Thịt ba chỉ mới mổ ra còn hơi ấm, tiêu, riềng, tỏi, ớt, mắm, muối, gia vị, tất cả sẽ được má cân nhắc liều lượng phù hợp để mỗi thứ phát huy tốt nhất vai trò của mình. Má hiểu chúng giống như hiểu tâm tính của mỗi đứa con trong gia đình mà có cách yêu thương, bảo ban tốt nhất.
Nếu bao bọc con kỹ lưỡng bằng tình yêu vô hạn của một người mẹ thì má gói ghém cái nem cũng rất cẩn thận với hai lớp áo xinh xinh. Phần lá ổi được bọc bên trong, chúng được má giao nhiệm vụ là nâng niu định dạng, tạo mùi thơm đặc trưng cho nem.
Bản thân chúng cũng luôn biết mình mang trọng trách lớn hơn thế là sẵn sàng tiêu diệt mấy em vi khuẩn có hại mon men. Chính vì vậy má chọn lựa từ vườn ổi những chiếc lá ổi non vừa để ăn không bị cứng mà vẫn đủ già để có thể giúp hệ tiêu hóa tốt hơn.
Và lớp áo thứ 2 để có thể hãnh diện đi khoe quanh với bà con đó là lớp lá chuối bao bọc bên ngoài, ba chọn những tàu lá đủ non, phơi heo héo rồi lau sạch sẽ. Má tước lá bề ngang vừa đủ để gói rồi cố định lại bằng những sợi dây cũng được tước từ bẹ chuối ra. Tất cả vừa vặn đều đặn trong một thỏi nem xanh tròn, bắt mắt.
Cái lành lạnh của tiết trời cuối năm vụt tan khi ba lấy cây gạt cái phần than hồng dưới bếp bánh tét sang một bên. Phần than còn đỏ rực được dập bớt lửa bằng cách vùi thêm ít tro tàn. Phía bên trên, ba treo tất cả nem vừa gói lên gác bếp. Lúc mới về làm dâu thấy lạ, hỏi má tại sao phải làm như vậy, má cười kêu là phải trải qua thử thách gian nan chút thì nó mới ngon được.
Loay hoay thử giải thích nó theo một cách khoa học chút, có lẽ nhiệt độ bình thường không đảm bảo được điều kiện cho quá trình lên men nên phải treo giàn bếp để có được nhiệt độ âm ấm nem mới chua được. Treo giàn bếp khoảng 2-3 ngày là có thể bảo quản trong tủ lạnh ăn dần.
Với văn hóa đón Tết cổ truyền ở vùng quê Quảng Nam này, thì năm mới mọi người sẽ đến thăm nhà và chúc Tết nhau, giữa câu chuyện vui vẻ đầu năm thì sẽ cùng chúc nhau ly bia hoặc rượu.
Lúc đó, nem gói lá chuối sẽ là thứ được đem ra mời nhau nhâm nhi, mỗi gia đình sẽ có hương vị nem khác nhau nhưng chung quy vẫn là ngọt, chua, cay, béo và thơm lừng mùi lá ổi lá chuối đan quyện, càng ăn càng cuốn hút. Lột cây nem ra ăn kèm vài múi tỏi, dường như xuân đọng lại nơi đầu lưỡi với sự kết hợp nhuần nhuyễn của các loại cây lá theo cùng.
Vẫn còn y đó vị cay xè của miếng ớt bay, cái thứ ớt không trồng mà mọc tự nhiên ngoài vườn rồi trời nuôi đất dưỡng, người chỉ có ra hái khi cần. Mọi thứ đều từ vườn nhà và được ba má đưa vào trong gói nem một cách chuẩn xác, tinh tế nhất.
Với ba má, nem không chỉ là món để đãi khách tới nhà mà còn là món quà ba má làm quà cho các con ăn Tết, có bao nhiêu yêu thương cũng được gói gửi hết vào đấy, để khi khách tới nhà chúng con lại hãnh diện khoe ‘ngon lắm, của ông bà nội sắp nhỏ gói cho’.
Chút gió rào rạc ngoài cây đa đầu ngõ nhắc nhở ngày đã về chiều, cánh đồng trước mặt nhà lúa đang thì con gái, mượt mà nhấp nhô trong nắng, mùa xuân trong veo trong khung cảnh yên bình đến lạ. Tụi nhỏ lại tung tăng rượt đuổi nhau giữa hai hàng chè tàu mát rượi.
Ba đem xách nem khoảng chừng hơn trăm cái bỏ lên xe, cẩn thận dặn dò về bỏ tủ. Má gom rau củ ngoài vườn thêm một giỏ xách nữa, cứ vậy là mang Tết về nhà. Con đường nông thôn được bê tông hóa sạch sẽ vẫn không cảm thấy ngột ngạt vì ven đường đã có hai hàng hoa quỳnh anh vàng đang rực sắc.
Cũng như cách đón Tết, mừng xuân ở nơi đây, mặc dù giữa thời hiện đại chỉ cần vài tin nhắn thôi là có tất cả vẫn nhưng ở đây vẫn còn nguyên vẹn là ‘Tết cổ truyền’ với nhiều món ngon mà ba má tự tay làm.
Đó cũng là cách ba má khắc sâu vào lòng chúng tôi những nét đẹp truyền thống của quê hương và cho chúng tôi cảm nhận được sự gần gũi và tình yêu thương, sự quan tâm vô bờ bến mà người dành cho con. Đâu đó ngoài kia, nắng xuân rạng rỡ mang lời biết ơn sâu sắc lan tỏa tới người, tới khu vườn xanh mát và một miền quê đầy ấm áp, thương yêu!
"Món Tết quê nhà" cảm ơn hơn 700 bạn đọc đã gửi bài
Cuộc thi là nơi chia sẻ những bí quyết về các món ăn truyền thống ngày Tết, cũng là cơ hội cho những người con xa quê được dịp chia sẻ những cảm xúc về ngày Tết, những câu chuyện đón Tết, ký ức sum họp ấm áp, mâm Tết xa quê của bạn...
Bạn đọc có thể viết về những câu chuyện thú vị quanh mâm cơm Tết, những món ăn tình thân sum họp gia đình, những món ăn "bắt buộc" phải có trong mâm cơm ngày Tết của từng vùng miền, những món ăn đặc trưng... cũng như tâm tư về ngày Tết quê mình qua ẩm thực.
Thời gian nhận tác phẩm từ ngày 20-10 đến hết ngày 15-12-2022. Lễ trao giải dự kiến diễn ra vào ngày 31-12-2022, tác giả và tác phẩm đoạt giải cuộc thi sẽ được công bố trên giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân Quý Mão 2023.
Các bài sơ khảo sẽ được in thành sách.
Bài dự thi tối đa 1.500 chữ, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa gửi về email montetquenha@tuoitre.com.vn.
Ban tổ chức đã nhận được hơn 700 bài của bạn đọc. Danh sách bạn đọc gửi bài từ 20-10 đến ngày 14-12:
Tương Quan, Nguyễn Tín, lê tuyết, kim cương, Tuan bui thanh, Hoang Tran, Đinh Trung, Đình Tuấn Đào, Chung Thanh Huy, tran van tam, Van Hung Nguyen, Trang nguyen Thi, Mai Trang, Dung Huynh Thi, phương phương trần, Thanh Xuân Nguyễn, Anh Tu Nguyen, Ngọc Diễm, Hạnh Bảo, Anh Tran, Nhu Phuong, Le Phuc An Nguyen, An nhiên Lý, anhhung phamtruong, Khiem Thi Hoang, Dung Tran, mỹ liên phạm, Phạm Anh Tuấn, Sửu Nguyễn, Hậu Nguyễn, Quang Ngo, Quynh nhu, Thanh Nga Nguyen, Đức Anh, thuy luong, yen pham, lưu thị bình, Mai Nguyen Van, Tuan Dao Minh, Nguyễn Thị Thu, Phú Hữu Huỳnh, Đức Thọ Phạm, Vu ta tu, Le Quoc Ky, Hoà Nguyễn Văn, Le Dieu, Tuan cuong, Hải Yến Trịnh Thị, Minh Trinh, Nhien Phuong, Lê Thanh An, Tuyết Lan Lê Thị, Dũng mai Đức, Thai Hoang, Diệu Lê, Trang Nguyễn Thuỳ, Thanh Kỳ Võ, Bếp của Sen, em Nguyên, thoai ngo, Le Hoang Hiep, Tuấn Khang Nguyễn, Lê Phương Thảo, Vũ Trần,My Nguyen, Dung Ha, Yến Trinh, Minh Phung, Quang Ngo, Minh Loc Duong Van, Nguyễn Hiên, Nga Cao, Thanh Thu Nguyen, Pham Anh Tuan, Hiển Bùi, Hoai Le Thi, Lieu Nguyen, Quynh Truc, thuy chu minh, Sinh Nguyen, Ngoc Tran, phuong hoai, Toản Cao Ngọc, hoan doan, Nguyen Tuong Van, van tu nguyen, huuthinh do, Ruby Pham, Si Lecong, Cao Phan Thanh, My Nguyen, Long Bao quynh, Tôi yêu Việt Nam, Nhung Mai, Thinh Nguyen, nhi Nguyễn, Huyền Nguyễn, Thảo Ngô, Hữu Đức Nguyễn, Tuandao Minh, Duong Le Duc, Nguyen Thi Huyen Nga, Tran Hieu Nguyen, Thanh Tam, phuong hoai, Hoai Vu, Trung mai, van luong, Duc Nguyen Huu, Thi Thuy Tran, Như Hiền, Uc Nguyen, Ngoan Do, Lai Nguye, Binh Nguyen Thanh, Ha Nguyen, Thao Nguyen Hoang, Khanh Ha Ca Vo, lưu thị bình, Quốc rin Pham, Ma Tân Xứ Nẫu, duyên hồng pt, Nguyễn Thị Ánh Nguyệt, Trần Hiếu Nguyễn, my Nguyễn, Dinh Trung, Tho Ton, Tuyen nguyen, Nguyễn Thị Thùy Trang, Dung ha, Vu ta tu, Tèo cao minh, Thi dao mai, Trần Mẫn Đạt Huỳnh, giang vy, Thu Nguyễn, ngoc nguyen, Nguyễn Thi lê My, Thanh Nga Nguyen, Cook Tom, Hoc Nguyen van, tuyethuynh1964, Dieu Linh ha Thi, Dong Nguyen The, Quỳnh Iris de Prelle, Mỹ Hà Đoàn, Duy Buu, Tường Anh Linh, Tuyết Nhung Triệu, Song Dai, Dong Mây Thong, Trang Nguyễn Thị Thùy, Hạnh Bảo, Trần Hiếu Nguyễn, phước vothi, Trần Thị Thoan, vinh hoa nguyen, Đạt Nguyễn Huỳnh, Thị Hiền Lê, Phùng Mỹ Lâm, Hien Duong, Minh Út Nguyễn, Loc Le, Phuong Hoai, Binh An, Ha Thu, Nguyễn Ngọc Hùng, Kim Ngân Cao, Nga Cao, Nguyễn Văn Mai, Hồng Thắm, duc nguyen nguyen, Thi Thuy Tran, Phạm Huỳnh Luân, Dương lê Đức, Tường Anh Linh, ngoc nguyen, Thanh Tú Nguyen dat vo, Hien Le, Hoa Mai, trang pham, lang Ton That, Kim Ha Tran, ngoc nguyen, thanhtuantqn, Trieu Ve, Le Minh Hai PT, Quỳnh Chi Ngô, Chau Que Huynh Ngoc, Diep Bui, Hoi Le Quang, Peter Ben, Anh Thư Pham, Luu Cam Van, khue viet truong, Minh La Thao, Van Hung Nguyen, Xuan Thi, Nhu Y Le Huynh, Si Lecong, Dũng Mai Duc, ngoc nguyen, Nguyen Khanh Linh, Nhung Pham, Kieu Nguyen, Hương Giang Nguyen Thi, Thanh chung chi, Thắm Bùi Thị Ngọc, Hải Bùi Thị, Nguyễn Thị Huyền Nga, Thuy Ho, Khải Trần Kym nè, Nguyễn Nhật Thanh, Yên Trám, Lê Lê, Bích Ngọc, Vũ Thần, Tạ Thanh Hải, Nhà Mây, Tùng Minh, Huong nguyen, Thị Thúy Trần, Hoàng Trần, Thanh chung chi, Vu ta tu, Hạnh Nhân Le, Kim Anh Huynh, Trương Minh Thua, Thương Hoài, Thanh Le, Hành Nghĩa, Thắm Bùi Thị Ngọc, Hồng Anh Nguyen, ThienLoc Huynh, Công Nguyễn, Nẻo Về Thiện Lành, Châu Quế Huỳnh Ngọc, nghia pham, văn Tuấn, Diệu Hiền Dương, Bích Ngọc, manh hoainam, Thuy Le, Nhung Dinh, Kha Nguyen, Lý Thị Dung, Nguyễn Thị Nở, Hien Duong, Quỳnh Nguyễn, Yến Anh Nguyễn, Nguyen Hongminh, Vũ Trần, Anh Vo, Hà Trần, Thu Hien, yen pham, Nguyen Minh, Tran Dang, Lê Văn Dũng, Hiền Anh Vũ thi, tu nguyễn đình, Kha Nguyen, Minh Tran, Anh Thien Nguyen Do, Ms Hoa, Thị Mai Hien Le, Loan Mai, Anh Nguyen, Nguyen Thi Hong Minh, bsn JoLy, (BeTo) Mưc, Thảo Nguyễn Hoàng, Ngoan Đỗ, nguyen hoa binh, phuong lien du,Thiên Nhất Trần, Hà Trần, Minh Vân Lê, Nhung Dương Thị, Ngan Lam, Huong Bui, Duong Hung, Võ Bích hạnh, Đoàn Hòa, Hùng Đinh Ngọc, Lư Thế Nhã, Thắng Phạm, Nguyệt Lại, Minh Tien, Nguyen Do, Thu Hằng Trần Thị, nguyen huyen, sg wong lan, Hai Duong Thanh, Tuyet Minh Tran, Le Le, Minh Thu, Hạo Phùng, Luyen Dinh, Ngô Quốc Việt, Minh Nguyen, Huynlinh Voduong, Tran Van Thai, Hùng Đinh Ngọc, Hảo Nguyễn Như, Loan Mai, Dung Thanh, Hoang Anh Linh, Thu Hoang, Đức Anh, Bích Phạm, Đinh Lệ, Bach Phan Tran, Nguyễn Phạm Hải Dương, Thị Hương Nguyễn, Thiên Di Kim, Bích Nhàn Nguyễn Thị, Ngô Nữ thùy Linh, Vien ngoc tran, mai lương phuong, Tra My, Phạm Thị Quyên, Mỹ Châu Nguyễn Thị, Bui Ngoc Thuy, van Truong tran, tam minh, Nga Cao, lan Huong Le Thi, Hai Bui Thi, Phuc Nguyen Nhan, Yến Lê, son pham, Hong tuoi nguyen, Linh Linh, Tuan Buu Le, Dinh Trung, thanh lan, Tặng vũ, Hoai phuong tran, ngoc nguyen, Hong ha Mary, Sơn Pham, Duc Phan Tan, Hồng Nguyễn, Quỳnh Chi Nguyễn Hoang Van, Đinh Phùng Văn, uyen bao, tu mai, Ngoc Hong, Thi Nguyen, Truc Nguyen, maitao, thảo vy, Tu Hao Lam, Huyen Nguyen Thi, Từ Linh, Trúc Phương Tivi Mẹ, Mai Tao, Giao Thừa Nguyễn, Tặng Vũ, văn Trương Trần, Phương Lý, Giao Thừa Nguyễn, Hiền Trần, Nhật Linh Phạm Ngọc, Nhan Hoang, Thị Liêu, Hồng Anh Nguyễn, ...
BAN TỔ CHỨC
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận