Ngôi đền Borobudur của Indonesia mới đây đã đưa ra những hạn chế đối với du khách và thời gian tham quan. Ảnh: kemenparekraf.go.id

Nhiều điểm du lịch nổi tiếng thế giới đã quay trở lại vòng xoáy quá tải khách du lịch như thời kỳ trước đại dịch COVID-19.

Theo bà Lionel Saul, giảng viên thỉnh giảng tại Trường Kinh doanh Khách sạn EHL ở Mỹ, chính sự gia tăng của các hãng hàng không giá rẻ, dịch vụ cho thuê nhà ngắn hạn và tàu du lịch là một phần khiến tình trạng quá tải du lịch diễn ra như hiện nay. Bà nói: "Mạng xã hội, những người có sức ảnh hưởng, phim ảnh và chương trình truyền hình cũng vậy. Vì chúng đưa nhiều người đến cùng một nơi. Họ chỉ đến, chụp một bức ảnh selfie đẹp, đăng chúng lên mạng xã hội, tăng mức độ nổi tiếng của nơi này… và rời đi".

Lượng khách du lịch ngày càng gia tăng. Liên hợp quốc ước tính dân số thế giới sẽ đạt 8,5 tỷ người vào năm 2030. Và theo Tổ chức Du lịch Thế giới, dự kiến từ nay đến năm 2030, sẽ có thêm 50 triệu lượt khách du lịch quốc tế mỗi năm, chủ yếu đến từ châu Á.

Nhiều biện pháp ngăn chặn

Bà Tatyana Tsukanova cho biết, ngôi làng Hallstatt của Áo, nơi là nguồn cảm hứng cho loạt phim bom tấn "Frozen" của Disney, đã xuất hiện trong một bộ phim truyền hình Hàn Quốc. Ngay lập tức, địa điểm này trở thành cơn sốt du lịch. Mỗi năm họ đã phải tiếp đón khoảng 1 triệu khách. Người dân ở đây thậm chí đã xây tường chắn, nhưng sau đó, chính quyền buộc đã phải hạ xuống vì phản ứng dữ dội của dư luận.

Các thành phố và địa điểm khác như Machu Picchu ở Peru, Acropolis ở Athens, Borobudur ở Indonesia, các bãi biển ở Sardinia đang giới hạn lượng du khách hàng ngày. Trong khi đó, Venice, Bora Bora thì hạn chế các tàu du lịch lớn.

Theo Guardian, thành phố Amsterdam "tiên phong" trong việc chống tình trạng quá tải du lịch, đã hạn chế các xe buýt, cửa hàng du lịch, khai trương khách sạn mới và cho thuê nhà Airbnb. Họ cũng đang xem xét cấm tàu du lịch và chuyển khu đèn đỏ nổi tiếng của thành phố ra khỏi trung tâm thành phố.

Thủ đô Hà Lan đã phát động một chiến dịch du lịch độc đáo vào tháng 4. Cụ thể, Hà Lan yêu cầu một số du khách – cụ thể là khách du lịch nam, trẻ tuổi người Anh – tránh xa nếu họ đến thành phố với mục đích xấu như sử dụng ma túy hay tiệc tùng.

Một số thành phố đang nhắm vào ví tiền của du khách bằng cách đưa ra mức phạt cho những hành vi xấu. Thành phố Venice phạt du khách ngồi trên mặt đất ăn uống, bơi trong kênh và mặc đồ bơi đi dạo. Bắt đầu từ năm 2024, thành phố sẽ thử nghiệm một chiến thuật mới: Thu phí 5 USD cho những người đến trong ngày.

Ivan Saprov, người sáng lập công ty công nghệ du lịch Voyagu có trụ sở tại Mỹ, cho biết các loại thuế du lịch mới sẽ bắt đầu áp dụng ở Valencia, Tây Ban Nha; Manchester, Anh; Thái Lan và Iceland. Bali cũng sẽ đánh thuế du khách 10 USD bắt đầu từ tháng 2/2024.

Tuy nhiên, các khoản phí liên quan đến tính bền vững không phải là điều "khó nuốt" đối với khách du lịch. Ông Saprov nhấn mạnh: "Sau khi nói chuyện với khách hàng, chúng tôi rất ngạc nhiên trước những phản hồi tích cực. Gần 40% trong số họ đồng ý và ủng hộ vì doanh thu tạo ra có thể được sử dụng để cải thiện cơ sở vật chất và dịch vụ thú vị cho cả khách du lịch và người dân địa phương".

Không ít du khách ủng hộ phí phát triển bền vững 200 USD mỗi ngày của Bhutan, được công bố vào năm 2022. Tuy nhiên, theo một khảo sát, tiền phạt và lệ phí không thể ngăn chặn tình trạng du lịch quá mức. Bà Tsukanova cho rằng rất cần sự hợp tác giữa chính quyền thành phố, địa điểm du lịch, du khách và cả người dân.

Quản lý dòng khách du lịch

Tổng thư ký Zurab Pololikashvili của Tổ chức Du lịch Thế giới nói với CNBC Travel rằng chìa khóa để vượt qua tình trạng quá tải du lịch nằm ở quản lý dòng khách du lịch và cần có thêm sự giúp ích của công nghệ.

Để giải quyết tình trạng quá tải khách du lịch mà vẫn thu hút dòng tiền khách chi trả, một số quốc gia đang lôi kéo du khách đến thăm những khu vực ít người đến hơn.

Indonesia đã giới thiệu "10 Bali mới" vào năm 2016 - sau đó giảm xuống còn "5 Bali mới", để giới thiệu cho du khách những địa điểm đẹp khác trong nước. Trong khi đó, các quan chức du lịch Nhật Bản đang thúc đẩy du khách đến thăm các vùng nông thôn.

Darrell Wade, đồng sáng lập của Intrepid Travel, cho biết du lịch phải phát triển và tái tạo. Một trong những vấn đề của du lịch hiện nay là đi ngược lại với sự tái tạo. Nó mang tính khai thác - và điều này không thể tiếp tục lâu hơn nữa. "Bạn không chỉ đến, chụp ảnh, ngắm cảnh rồi rời đi", ông nhấn mạnh.

Thúc đẩy du lịch phát triển lành mạnh

Bà Saul thông báo nhóm của bà đang nghiên cứu một mô hình kinh doanh khách sạn mang tính tái tạo. Theo đó, khách du lịch giúp đỡ cộng đồng mà họ ghé thăm, để cho những du khách "không chỉ đến… tham quan rồi rời đi". Bà cho biết du khách có thể khôi phục các rạn san hô, trồng thảm thực vật hoặc đảm bảo số tiền họ chi có lợi cho người dân bản địa bằng cách chọn các khách sạn nhỏ hơn và nhà hàng do gia đình sở hữu.

Theo ý kiến của bà Tsukanova, thách thức lớn nhất hiện giờ là định hướng thay đổi tư duy đi du lịch của du khách theo một hướng khác. Đó là đưa vào sử dụng một ứng dụng mà du khách có thể đếm xem đã ghé thăm bao nhiêu quốc gia, bao nhiêu khu vực./.