Tổng cục Hải quan tổ chức họp báo thông tin về vụ việc doanh nghiệp nhập hàng sản xuất tại Trung Quốc nhưng ghi xuất xứ Việt Nam - Ảnh: L.THANH

Trao đổi với báo chí tại cuộc họp báo về công tác đấu tranh chống gian lận xuất xứ của ngành hải quan chiều 19-7, ông Âu Anh Tuấn - quyền cục trưởng Cục Giám sát quản lý hải quan, Tổng cục Hải quan - cho biết qua công tác kiểm tra, giám sát, quản lý khi làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và kiểm tra sau thông quan, cơ quan hải quan phát hiện nhiều hàng hóa được sản xuất tại nước ngoài khi nhập khẩu về Việt Nam đã ghi sẵn dòng chữ "Made in Vietnam".

"Thậm chí có nhiều lô hàng nhập khẩu về Việt Nam đã ghi sẵn "Sản xuất tại Việt Nam", "Xuất xứ Việt Nam"… hoặc trên sản phẩm và/hoặc bao bì sản phẩm, phiếu bảo hành thể hiện bằng tiếng Việt các thông tin về nhãn hiệu, địa chỉ trụ sở doanh nghiệp, trang web, trung tâm bảo hành tại Việt Nam để tiêu thụ nội địa hoặc xuất khẩu" - ông Tuấn thông tin.

Bên cạnh đó, có nhiều hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài, dán nhãn hàng hóa hoặc ghi xuất xứ hàng hóa được sản xuất tại nước ngoài, hoặc không thể hiện nước xuất xứ trên nhãn hàng hóa. Tuy nhiên, khi đưa ra lưu thông, tiêu thụ nội địa thì doanh nghiệp thay nhãn mới ghi "Made in Vietnam" hoặc "sản xuất tại Việt Nam" hoặc "xuất xứ Việt Nam"…. Đây là hành vi lừa dối người tiêu dùng.

Theo lãnh đạo Cục Giám sát quản lý hải quan, không chỉ doanh nghiệp trong nước mà cả doanh nghiệp FDI cũng nhập khẩu nguyên vật liệu, bán thành phẩm, linh kiện, cụm linh kiện, phụ tùng để sản xuất, gia công, lắp ráp nhưng hàng hóa không trải qua công đoạn gia công, sản xuất hoặc chỉ trải qua công đoạn gia công, sản xuất, lắp ráp đơn giản, không đáp ứng tiêu chí xuất xứ theo quy định nhưng khi xuất khẩu khai xuất xứ Việt Nam trên nhãn hàng hóa, hoặc hợp thức hóa bộ hồ sơ để xin cấp giấy chứng nhận xuất xứ của Việt Nam.

Ông Tuấn cũng nhấn mạnh có doanh nghiệp thành lập nhiều công ty, mỗi công ty nhập khẩu một số cụm linh kiện, phụ tùng hoặc bộ phận tháo rời để lắp ráp hoặc bán cho công ty khác thực hiện gia công, lắp ráp công đoạn đơn giản, không đáp ứng tiêu chí xuất xứ theo quy định nhưng ghi sản xuất tại Việt Nam hoặc xuất xứ Việt Nam để tiêu thụ tại thị trường trong nước nhằm đánh lừa người tiêu dùng hoặc xuất khẩu.

Thủ đoạn vi phạm của doanh nghiệp là hàng hóa có xuất xứ từ nước ngoài chuyển tải qua Việt Nam để hợp thức hóa hồ sơ hoặc xin cấp giấy chứng nhận xuất xứ, sau đó xuất khẩu sang nước thứ ba.

Doanh nghiệp sử dụng C/O giả hoặc C/O không hợp lệ, khai sai xuất xứ hàng hóa để được áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt theo các hiệp định thương mại tự do khi làm thủ tục hải quan.

Hành vi này dẫn đến nguy cơ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị các nước điều tra, áp thuế chống bán phá giá, thuế tự vệ, thuế trợ cấp ở mức rất cao, gây thiệt hại cho các nhà sản xuất Việt Nam, mất uy tín trên thị trường quốc tế hoặc bị hạn chế xuất khẩu vào các thị trường này nếu bị nước nhập khẩu phát hiện và áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại.

Về các vụ việc gian lận xuất xứ thời gian qua, Cục Điều tra chống buôn lậu dẫn chứng vụ Công ty TNHH MTV thương mại tổng hợp Bảo Tiến An nhập khẩu từ Trung Quốc 3.300 bộ khóa mang nhãn hiệu Khóa Việt - Tiệp, 1.560 van bếp gas đã dán tem kiểm nghiệm của Tổng công ty Bảo hiểm Bảo Minh Việt Nam. 

Công ty TNHH MTV XNK Thành Quý và Công ty TNHH thương mại Aeolus Henan đã nhập khẩu từ Trung Quốc 2.880 bút bi ghi nhãn hiệu Thiên Long, 438 bộ tay nắm khóa cửa Huy Hoàng, 287 dòng hàng không khai báo hải quan nghi vấn hàng giả nhãn mác...

Tức những món hàng hóa tưởng chừng thấp giá trị nhất.