![]() |
Giá thuốc cao đang khiến 1 tỉ người trên thế giới chỉ sử dụng 1USD/đầu người/năm (ảnh minh họa) - Ảnh: N.C.T. |
Chi phí nghiên cứu tìm ra thuốc mới các thập niên qua ngày càng lớn nhưng kết quả không tương xứng với sự đầu tư. Số lượng thuốc mới được Cơ quan Dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép hằng năm sụt giảm trong thập niên vừa qua so với các thập niên trước.
Chi phí cao nhưng kết quả không cao
Số lượng thuốc đang nghiên cứu trong năm 2009 lên đến 9.605 loại so với 5.930 loại (năm 1998) nhưng chắc chắn số thuốc nghiên cứu thành công và được cấp phép sẽ không quá 30-40 loại. Chi phí cho nghiên cứu phát minh thuốc mới ngày càng cao. Chỉ trong vòng hơn một thập niên (từ năm 1990-2006), chi phí bình quân để phát minh thuốc mới đã tăng gần sáu lần, từ 173 triệu USD (1990) lên đến 1,1 tỉ USD (2006).
Trong thập niên 2001-2010 đã xuất hiện những khó khăn trong công tác nghiên cứu - phát triển thuốc mới như hiệu suất thành công sút giảm.
Năm 2001, FDA chỉ cấp phép cho 24 phân tử thuốc mới, ít hơn số phân tử được cấp phép trong sáu năm trước đó mặc dù nguồn vốn đầu tư tăng gấp hai lần từ năm 1997; các sản phẩm nghiên cứu thất bại ở giai đoạn nghiên cứu cuối cùng hoặc sau khi đưa ra thị trường, nghĩa là các công ty đã đầu tư không có cơ hội thu hồi vốn và lợi nhuận; nhiều thuốc đến thời kỳ hết hạn bảo hộ sở hữu trí tuệ, xuất hiện các phiên bản thuốc gốc trên thị trường, lợi nhuận giảm...
Do tình hình như trên, các công ty dược phẩm đa quốc gia chuyển hướng sang nghiên cứu các thuốc mới chữa các bệnh nhiều người mắc, đặc biệt là các bệnh phục vụ dân cư và nhóm người bệnh ở các nước phát triển có khả năng chi trả cao.
Nhiều bệnh của các nước nghèo chỉ có một danh mục thuốc điều trị cũ kỹ. Một số bệnh được gọi là “bệnh hiếm” ít người mắc hầu như không có thuốc mới để chữa trị.
Độc quyền thuốc mới phát minh
Không cần đi sâu phân tích cũng có thể dễ dàng nhận thấy thị trường các thuốc phát minh và/hoặc các biệt dược phát minh của các tập đoàn dược phẩm đa quốc gia, các công ty dược nghiên cứu - phát minh là một thị trường không hoàn hảo với rất nhiều hình thức độc quyền. Trong thị trường này, cơ chế cạnh tranh bị triệt tiêu.
Đặc điểm điển hình nhất của “thị trường không hoàn hảo” là công ty độc quyền có khả năng định đoạt giá cả của thuốc và điều khiển mối quan hệ cung - cầu để thủ lợi. Vì vậy, sự quản lý nhà nước và/hoặc sự can thiệp của Nhà nước về giá cả đối với các dược phẩm độc quyền là hoàn toàn cần thiết để khắc phục sự “lệch lạc” của thị trường, đảm bảo quyền lợi của người bệnh và giảm chi phí khám chữa bệnh cho ngân sách y tế.
1 tỉ người chỉ sử dụng 1 USD tiền thuốc/người/năm Giá thuốc cao đang làm khoảng 1 tỉ người trên thế giới chỉ có thể sử dụng 1 USD tiền thuốc/đầu người/năm trong khi với doanh số 610 tỉ USD trong năm 2006, mức tiêu dùng thuốc bình quân trên thế giới là 100 USD/người/năm. 1 tỉ người ở các cường quốc công nghiệp hiện sử dụng 75% doanh số dược phẩm toàn cầu và tỉ lệ này được dự đoán sẽ tăng đến 80% vào năm 2015. Để đối phó với sự xuất hiện các phiên bản thuốc làm mất vị thế độc quyền của các thuốc phát minh và để hạn chế sự cạnh tranh giảm giá thuốc phát minh, các công ty dược phẩm đa quốc gia đang xây dựng chiến lược “tận thu” lợi nhuận do các bằng phát minh đem lại. Trong công nghiệp dược phẩm xuất hiện khái niệm “chiến lược kéo dài thời hạn của bằng phát minh”. Hiểu một cách thông thường, đây là chiến lược mà các hãng phát minh áp dụng để cùng với việc đăng ký bảo hộ hoạt chất mới họ sẽ đăng ký cả một “kho phát minh” cho từng đặc điểm khác nhau của thuốc. Vào thập niên 1980, bản danh sách này còn tương đối hạn chế, chỉ bao gồm bốn khía cạnh là: công dụng chữa bệnh ban đầu, quy trình sản xuất và các sản phẩm trung gian, dạng đóng gói lớn, công thức bào chế và thành phần của thuốc. Đến thập niên 1990, chỉ sau mười năm danh mục này đã tăng gần năm lần bao gồm đến 18 vấn đề. “Kho phát minh” này thật sự là một “rào cản về kỹ thuật và luật pháp” để ngăn chặn sự xuất hiện các thuốc phiên bản, buộc người bệnh - đặc biệt là người bệnh ở các nước đang phát triển - không có sự chọn lựa nào khác là phải phụ thuộc vào các thuốc phát minh. |
Kỳ 1: Quyền của người nghèoKỳ 2: Khi hãng dược khổng lồ thua kiệnKỳ 3: “Gã khổng lồ” thuốc phiên bản giá rẻKỳ 4: Thái Lan: quyết định chấn động!Kỳ cuối: Những bịa đặt “kinh điển”
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận