Hơn 10 năm sống ở Việt Nam và cuộc hôn nhân với người vợ Việt đã cho Ray nhiều trải nghiệm thú vị với văn hóa  Việt Nam, đặc biệt là những dịp quan trọng như Tết.

Nhân dịp Tết Ất Tỵ, ông bày tỏ cảm nghĩ của mình về món bánh chưng và truyền thống tốt đẹp của người Việt trong từng chiếc bánh. Tuổi Trẻ Online biên tập và lược dịch.

Một miếng bánh chưng no cả ngày

Cứ mỗi dịp sắp Tết, tôi lại nhớ đến khung cảnh mình ở sân sau nhà vợ ở ngoại ô Bình Dương, trong tiếng xe máy chạy ngang, tiếng chó sủa và tiếng gió xào xạc qua những tán cây, ngắm cả gia đình quây quần trên nền xi măng gói bánh chưng.

Bánh chưng là một món ăn truyền thống dịp Tết của Việt Nam, được làm từ gạo nếp, đậu xanh, thịt heo, gói trong lá dong. Món ăn này có từ thời Hùng Vương thứ sáu và gắn liền với một truyền thuyết đã ăn sâu vào văn hóa Việt suốt hàng thế kỷ.

Ngoài ra còn có một phiên bản tương tự là bánh tét, được làm từ nguyên liệu tương tự, nhưng có hình trụ dài.

Nhìn ba vợ tôi tập trung cao độ, tôi thấy rõ niềm đam mê và sự tỉ mỉ mà ông dùng để kết hợp từng nguyên liệu, tạo nên món đặc trưng chỉ có một lần trong năm này. 

Nhiều người Việt xem việc chia sẻ những chiếc bánh này với gia đình và bạn bè trong dịp Tết là một niềm vinh hạnh.

Còn với người nước ngoài, trải nghiệm ăn bánh chưng để lại rất nhiều ấn tượng. 

Tôi chỉ có thể miêu tả món ăn này bằng từ "nặng". Một miếng bánh thôi cũng đủ khiến bạn no cả ngày. Sao mà không no cho được, cả một lớp gạo nếp dẻo đặc kết hợp với nhân đậu xanh được nhồi chắc tay thế kia mà.

Năm ngoái, tôi được tặng một cái bánh chưng, và khi cầm trên tay, tôi có cảm giác như đang cầm một thỏi vàng. Thật sự là nặng lắm!

Cấu trúc của món ăn với phần nhân đậu chắc chắn, được nhồi trong một lớp gạo nếp, bên ngoài bọc lá, rồi còn được cố định chắc chắn bằng một sợi dây lạt giúp hoàn thiện cách trình bày và cũng dễ vận chuyển. 

Sợi lạt này còn có thể đóng vai trò như một công cụ cắt bánh nữa. Được tận mắt chứng kiến người Việt biểu diễn kỹ thuật này thú vị lắm.

Món bánh làm bằng cả trái tim

Tuy nhiên, thật tiếc rằng tình yêu của tôi dành cho bánh chưng thường kết thúc khá sớm. Là một người nước ngoài, việc dung nạp lượng carbohydrate lớn chỉ từ một miếng bánh thường khiến tôi no đến mức khó chịu cả ngày.

Bánh khá ngon, nhưng do kết cấu đặc nên dễ bị "no ngang", chưa kể còn dễ "lỡ trớn" ăn quá nhiều mỗi khi được mời một miếng nữa.

Với những người nước ngoài có gia đình Việt Nam, phải ghé thăm 4 - 5 hay thậm chí là 6 nhà trong những ngày Tết, lượng calo nạp vào chắc chắn sẽ vượt quá mức cho phép.

Nhưng có một điều mà người nước ngoài thường ít biết là bánh chưng không chỉ dành cho mấy ngày Tết. Món này được chế biến để có thể bảo quản trong tủ lạnh hàng tuần sau đó. Đây chính là điều bất ngờ đặc biệt, sau Tết, mỗi ngày bạn đi làm về sẽ thấy bánh chưng chiên, ăn kèm kim chi và một chút thịt cho bữa tối.

Đây mới thực sự là nét truyền thống mà tôi thích nhất của món ăn này.

Thông thường, cha vợ tôi và cả nhà sẽ loay hoay cả ngày ở sân sau để làm khoảng 20 cái bánh chưng. Dù cực nhưng đó là món quà được làm bằng cả trái tim.

Bánh chưng thực sự là biểu tượng của tinh thần Tết và ý nghĩa cộng đồng sâu sắc trong văn hóa Việt Nam. Như truyền thuyết từ thời Hùng Vương thứ sáu đã nhắc đến, nó mang trong mình tinh thần đích thực của dân tộc Việt.

Tết năm nay cũng thế thôi, tôi sẽ lại được mời ăn rất nhiều bánh chưng. Tôi sẽ tìm mọi lý do để tránh bớt, nhưng rồi đến tháng hai, tháng ba, tôi sẽ lại bất ngờ thấy bánh chưng trên bàn ăn khi về nhà ăn tối. 

Nhưng trên hết, tôi sẽ dành một khoảnh khắc để ngắm nhìn gia đình và ghi nhớ sự tử tế thật sự ẩn chứa trong từng chiếc bánh chưng mà họ làm và chia sẻ trong năm nay.

Chúc Mừng Năm Mới và chúc sức khỏe đến tất cả mọi người!

Sinh viên Pháp, Mỹ, Đức mặc áo dài, gói bánh chưng đón Tết Việt

Xúng xính áo dài, nghe hát quan họ, bày mâm ngũ quả, gói bánh chưng, chơi cà kheo, nhảy sạp..., sinh viên quốc tế thích thú khi được hưởng không khí Tết Việt.