Năm 2025, Bộ Công Thương đưa ra dự báo quy mô thị trường bán lẻ tăng lên 350 tỉ USD, đóng góp 59% tổng ngân sách. Theo nhiều chuyên gia, để chứng tỏ sức hấp dẫn trong dài hạn, ngành bán lẻ Việt Nam cần rất nhiều giải pháp để tăng trưởng đột phá.

Mỹ phẩm ngoại tăng trưởng ở thị trường Việt

Theo Trung tâm Nghiên cứu bán lẻ, năm 2024 ngành bán lẻ Anh lao đao với sự sụp đổ của các chuỗi cửa hàng lớn như Homebase và The Body Shop.

Trong đó, The Body Shop là thương hiệu mỹ phẩm đình đám với nhiều người Việt, đặc biệt là giới trẻ.

Nếu như tháng 3-2024 The Body Shop đã nộp đơn xin phá sản ở Mỹ (đóng cửa 50 cửa hàng) và Canada (33 cửa hàng), The Body Shop Việt Nam vẫn hoạt động bình thường, mở rộng mạng lưới cửa hàng khu vực trung tâm các TP lớn.

Ghi nhận thị trường Việt Nam, hiện hãng mỹ phẩm Anh có 41 điểm bán được vận hành. 

Nhiều doanh nghiệp "thấm đòn" sau dịch và kinh tế nhiều biến động trong năm qua, nhưng riêng chuỗi thương hiệu này tại Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh mảng kinh doanh bán lẻ trực tuyến, đặc biệt bán lẻ thông qua mạng xã hội.

Theo báo cáo, sau dịch COVID-19, The Body Shop Việt Nam có tốc độ tăng trưởng doanh thu với tỉ lệ tăng kép hằng năm trên 20%, trong khi kết quả hợp nhất của tập đoàn sở hữu... tăng trưởng âm.

Dễ thấy nhất ở hãng mỹ phẩm này năm qua là tổng doanh thu bán lẻ trên 5 sàn thương mại điện tử phổ biến lần lượt tăng hơn 30% và hơn 12% so với cùng kỳ năm trước.

Chị Nguyễn Thị Xuân (nhân viên cửa hàng trên đường Mạc Thị Bưởi, quận 1, TP.HCM) cho hay chị không biết cụ thể doanh thu như thế nào, chỉ biết khách liên tục ra vào mua hàng.

"Tôi bán hàng ở đây gần 7 năm, dù khó khăn nhưng khách vẫn tăng mua sản phẩm. Dịp Tết cửa hàng bán lẻ rất chạy, thương hiệu kinh doanh ổn nên nhân viên luôn bám trụ công việc", chị Xuân nói.

Tương tự, ngày 9-1, Tuổi Trẻ trao đổi với đại diện Tập đoàn mỹ phẩm L'Oreal tại Việt Nam về tình hình bán lẻ của thương hiệu mỹ phẩm quốc tế có mặt ở Việt Nam hơn 15 năm với hàng chục nhãn hàng lớn toàn cầu. Theo đại diện tại Việt Nam, doanh thu bán lẻ tại thị trường hơn 100 triệu dân năm 2024 có mức tăng trưởng hai con số, tăng 17%.

"So với trước dịch COVID-19, mức tăng này không bằng. Nhưng lấy mốc từ sau dịch COVID-19, mức tăng năm 2024 là tăng mạnh, tăng hơn năm trước.

Thị trường bán lẻ ở Việt Nam khá tốt, đặc biệt khi thương mại điện tử phát triển. Vì thế, trong tháng 1-2025 này, chúng tôi sẽ tung ra thị trường thêm một thương hiệu mỹ phẩm từ Hàn Quốc vào thị trường Việt.

Từ việc xây dựng đa kênh bán hàng trên nhiều nền tảng, cộng với đa dạng dòng sản phẩm thương hiệu quốc tế, chúng tôi sẵn sàng tâm thế bước mạnh vào thị trường Việt Nam vì có sức mua rất tốt", vị này thông tin.

Tăng thêm sản phẩm vào thị trường Việt để đa dạng hàng hóa, đón cơ hội từ thị trường bán lẻ nhưng L'Oreal tại Việt Nam không thuê hay mở rộng mặt bằng.

Chi phí này thay cho chi phí quảng bá, xây dựng kênh bán hàng online, tăng khuyến mãi có lợi cho người tiêu dùng, tăng sức mua... để hy vọng mức tăng trưởng 17% lên hơn 20 - 25% trong năm 2025.

Sức mua thị trường trong nước tăng

Ngoài mỹ phẩm có mức tăng trưởng từ bán lẻ, thực phẩm, đồ uống hay các sản phẩm đã qua chế biến cũng mang lại sự tươi sáng cho ngành hàng, "lội ngược dòng" so với thị trường nước ngoài.

Là tập đoàn xuất khẩu dẫn đầu thị trường Việt Nam về sản phẩm nha đam với sản lượng 15.000 - 17.000 tấn/năm, xuất khẩu đến 20 quốc gia trên thế giới... như Nhật Bản, Hàn Quốc, một số nước châu Âu, Đông Âu, Trung Đông, Đông Nam Á...

Năm 2024 là năm "đặc biệt" với GC Food vì doanh thu thuần gần 720 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế gần 100 tỉ đồng, sáng nhất trong nhiều năm qua.

Theo ông Nguyễn Văn Thứ - chủ tịch GC Food, kết quả này không đến từ sức bật của hoạt động xuất khẩu ở thị trường ngoại mà đến từ thị trường trong nước, đặc biệt hình thức bán lẻ.

"Sức mua bán lẻ ở thị trường trong nước với mặt hàng nha đam, thạch dừa chế biến của tập đoàn tăng 60% năm 2024.

Nhiều khách hàng lớn chuyên sản xuất sữa chua, nước giải khát và chuỗi nhà hàng, quán cà phê tăng lựa chọn sản phẩm của chúng tôi. Sức mua bán lẻ tăng trên cả bán hàng trực tiếp lẫn trên các nền tảng nên sắp tới chiến lược kinh doanh của GC Food là sẽ tập trung mũi nhọn vào đây", ông Thứ lý giải.

Thời gian qua, hệ thống kinh doanh thực phẩm hay ngành thực phẩm và đồ uống (F&B) có sự chuyển mình tích cực của nhiều kênh bán lẻ. Trong triển lãm nguyên liệu ngành F&B mới đây, các chuyên gia nhấn mạnh ngành F&B tại Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng trung bình hằng năm từ 10 - 12%.

Thay đổi chiến lược để thích ứng

Quy mô nhiều chuỗi cửa hàng, nguồn vốn đầu tư nước ngoài gia tăng, sự "lên ngôi" của thương mại điện tử sau dịch COVID-19 là những tiềm năng của ngành bán lẻ tại Việt Nam.

Song sức ép từ các doanh nghiệp FDI cũng là thách thức đòi hỏi doanh nghiệp nội địa ngành bán lẻ cần nhiều nỗ lực.

Nhìn nhận dưới góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Thứ dự đoán rằng năm 2025 kinh tế tăng trưởng sẽ còn chậm, thị trường thế giới giảm cầu; doanh nghiệp nói chung, đặc biệt doanh nghiệp bán lẻ, cần thay đổi chiến lược để thích ứng với xu thế thời cuộc, với thói quen và văn hóa của người tiêu dùng.

"Bán lẻ truyền thống; bán trên các sàn thương mại điện tử với nhiều xu hướng như đa kênh, tăng cá nhân hóa trải nghiệm để tăng tương thích giữa sản phẩm và nhu cầu khách hàng; xu hướng mua hàng từ xem đánh giá của KOLs; xu hướng tiêu dùng bền vững... là tổng quan bức tranh ngành bán lẻ ở Việt Nam.

Để bức tranh này luôn có sức hấp dẫn, ngành bán lẻ cần rất nhiều giải pháp bám sát xu hướng và từng doanh nghiệp cũng có giải pháp riêng", ông Thứ gợi ý.

Trong khi đó, ông Lê Trung Nam, giám đốc EPS Investing Việt Nam, cho biết thị trường Anh, Đức... dân số bị già hóa; GDP ở các nước phát triển trong năm qua tăng trưởng rất thấp so với Việt Nam (giữ được đà tăng trưởng tăng 5,5%, thuộc tốp cao thế giới, đứng thứ 34) nên thị trường bán lẻ eo hẹp.

Ông Nam phân tích: "Việt Nam có dân số trẻ, gen Z chiếm đa số chi tiêu. Dù khó khăn hay xu hướng tiết kiệm, thế hệ này vẫn chi tiêu bình thường, kéo theo ngành bán lẻ tăng trưởng.

Hơn nữa, sau đại dịch COVID-19, cung và cầu gặp nhau tạo chất xúc tác cho ngành bán lẻ vì xu hướng thị trường bị thay đổi.

Lý do có thể nhắc thêm là tác động chính sách kích thích bán lẻ của Trung Quốc muốn thúc đẩy mạnh ngành bán lẻ, tác động ngành bán lẻ Việt Nam vì hàng Trung Quốc đáp ứng nhu cầu thị trường Việt".

Bên cạnh đó, giải pháp mà ông Nam đưa ra để ngành bán lẻ Việt Nam phát triển thì điều quan trọng nhất vẫn là tiếp tục chính sách hỗ trợ cho nhà đầu tư, thông thoáng cởi mở, vì tâm lý chỗ nào thuận lợi sẽ có sức hút nhà đầu tư trong và ngoài nước.

"Doanh nghiệp vừa làm vừa hiện thực hóa đam mê kinh doanh, rồi còn gián tiếp tạo công ăn việc làm, thu nhập, đóng góp ngân sách. Về yếu tố thị trường, thị trường chuyển biến như thế nào thì doanh nghiệp phải thay đổi.

Ở đây là có sản phẩm phù hợp với người trẻ, nếu bỏ rơi thị trường sẽ lạc hậu. Thời đại của data và trí tuệ nhân tạo, để phát triển mạnh ở thị trường bán lẻ, doanh nghiệp nên có phân tích thị trường qua những như con số rõ ràng hơn để dễ trúng mục tiêu hơn cảm tính như trước đây", ông Nam nói.

Mỗi ngày người Việt góp 2 tỉ đồng lợi nhuận cho Aeon, các ông lớn bán lẻ khác thu ra sao?

Sức tiêu dùng nội địa đang hồi phục giúp các doanh nghiệp bán lẻ thực phẩm thu về hàng nghìn tỉ đồng.