Cuộc gặp về vấn đề Biển Đông diễn ra ngày 3-11 tại Bắc Kinh được đánh giá không đem lại kết quả đột phá, nhưng là bước tiến khi nhìn lại những căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước thời gian qua.

Đạt được ít tiến bộ

"Những cuộc tham vấn này là một phần trong nỗ lực không ngừng nhằm duy trì các đường dây liên lạc cởi mở và quản lý một cách có trách nhiệm mối quan hệ Mỹ-Trung", báo South China Morning Post ngày 4-11 dẫn lời Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố, trong đó khẳng định cần phải nối lại các kênh liên lạc quân sự để tránh "thông tin sai lệch và tính toán sai lầm".

Theo đó, Washington đánh giá cuộc gặp giữa ông Mark Lambert, phó trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề Trung Quốc và Đài Loan, và ông Hong Liang, quan chức Trung Quốc phụ trách các vấn đề biên giới và đại dương, là "thực chất, mang tính xây dựng và thẳng thắn" về một loạt vấn đề hàng hải.

Theo cách nói ngoại giao, điều này có nghĩa cuộc đàm phán đang khởi động và đạt được ít tiến bộ. Tuy nhiên các nhà phân tích nhận định với mối quan hệ đã rạn nứt trong năm qua, việc hai bên còn đàm phán với nhau đã là điều rất quan trọng.

Truyền thông Quốc xác nhận cuộc gặp nhưng không cung cấp thông tin chi tiết.

Mỹ tiếp tục cảnh báo hành động nguy hiểm của Trung Quốc

Trong tuần này, Washington tiếp tục cảnh báo "các hành động nguy hiểm và bất hợp pháp" của Bắc Kinh ở Biển Đông, bao gồm cả việc can thiệp vào hoạt động tiếp tế của Philippines vào ngày 22-10 tại bãi Cỏ Mây, và việc Trung Quốc chặn máy bay Mỹ một cách không an toàn vào ngày 24-10.

Ông Rick Waters, cựu phó trợ lý thư ký phụ trách Trung Quốc và Đài Loan của Bộ Ngoại giao Mỹ và hiện là giám đốc điều hành của tổ chức Eurasia Group, nhận định những cuộc chạm mặt ở cự ly gần như vậy có khả năng vượt khỏi tầm kiểm soát.

"Trên thực tế, ở một khía cạnh nào đó, rủi ro mà tôi lo ngại vào năm tới thậm chí không phải là về cuộc bầu cử [Mỹ]..., mà là sự gia tăng đáng kể các vụ ngăn chặn quân sự không an toàn đối với máy bay Mỹ và đồng minh dọc vùng ngoại vi [Trung Quốc]. Những điều này hiện đang xảy ra ở mức 2 đến 3 lần mỗi tuần", ông Waters đánh giá.

Ông Waters cho rằng khả năng xảy ra va chạm ở Biển Đông là tương đối thấp, nhưng nếu điều đó xảy ra, "sự leo thang sẽ rất khó quản lý trong môi trường này".

Cuộc thảo luận giữa ông Lambert và ông Hong diễn ra sau một loạt hoạt động ngoại giao cấp cao, bao gồm các cuộc đàm phán về khí hậu và các cuộc gặp của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị vào tuần trước tại Washington.

Cả Mỹ và Trung Quốc đều đang chuẩn bị cho cuộc gặp giữa ông Tập và ông Biden, dự kiến vào tháng 11 này. Chủ tịch Trung Quốc dự kiến sẽ đến California (Mỹ) để dự Hội nghị cấp cao APEC vào tháng 11 tới.

Đến Mỹ, ngoại trưởng Trung Quốc kêu gọi đối thoại sâu sắc để bớt hiểu lầm

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị thừa nhận giữa nước này với Mỹ có những bất đồng, song hai nước cũng có những lợi ích chung và do đó cần phải đối thoại.