
Tổng thống Mỹ Donald Trump dự tiệc trao huân chương Kennedy Center tại Bộ Ngoại giao ở Washington, D.C., ngày 6-12-2025 - Ảnh: Reuters
Văn bản dài 33 trang lập luận rằng lộ trình trước đây sai lầm và làm suy yếu sức mạnh Mỹ. Chiến lược mới thu hẹp đáng kể phạm vi các vấn đề Washington coi là lợi ích sống còn, xác định các mục tiêu: kiểm soát biên giới chặt chẽ, "chấm dứt kỷ nguyên di cư hàng loạt", tái thiết vị thế thống trị của ngành công nghiệp và năng lượng, tăng cường quân đội.
Chiến lược nhấn mạnh hiện đại hóa năng lực răn đe hạt nhân và tạo ra "mái vòm vàng" - hệ thống phòng thủ tên lửa mới để bảo vệ nước Mỹ.
Ưu tiên Tây Bán cầu
Khác với các chính quyền trước tập trung chống khủng bố và đối đầu với Nga, Trung Quốc, chiến lược lần này dành sự chú ý đáng kể cho Tây Bán cầu. Văn bản giải thích: "An ninh biên giới là yếu tố quan trọng nhất của an ninh quốc gia", do đó "Mỹ phải chiếm vị trí hàng đầu ở Tây Bán cầu".
Mỹ dự định duy trì sự hiện diện quân sự đáng kể để kiểm soát các tuyến đường biển, ngăn chặn di cư bất hợp pháp, giảm buôn người và buôn ma túy. Kể từ tháng 9, Hải quân Mỹ đã định kỳ tiến hành các cuộc tấn công vào tàu nghi vận chuyển ma túy gần Venezuela.
Tuy nhiên, khu vực này không chỉ nhận được "cây gậy" tăng cường sức mạnh quân sự mà còn nhận được "củ cà rốt" - lời hứa hợp tác chặt chẽ hơn với các chính phủ Mỹ Latin và khu vực tư nhân để tạo điều kiện cho các thương vụ chiến lược và cơ hội đầu tư cho các công ty Mỹ.
Với Trung Quốc, theo tờ Politico, ngôn từ của Tổng thống Trump cứng rắn nhưng thận trọng và không khiêu khích. Tài liệu bị trì hoãn công bố do bất đồng liên quan đến Trung Quốc. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, đang tham gia đàm phán thương mại nhạy cảm với Bắc Kinh, yêu cầu giảm bớt căng thẳng, và ông Trump đã đồng ý.
Chiến lược hứa "tái cân bằng mối quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc, ưu tiên sự có đi có lại và công bằng", nhấn mạnh đối đầu kinh tế và công nghệ gay gắt, tái khẳng định Mỹ sẽ không dung thứ bất kỳ thế lực nào giành quyền kiểm soát Biển Đông.
Về vùng lãnh thổ Đài Loan, chiến lược tuyên bố hòn đảo này quan trọng "một phần vì sự thống trị trong sản xuất chất bán dẫn, nhưng chủ yếu vì có quyền tiếp cận Chuỗi đảo thứ hai và chia Đông Bắc Á và Đông Nam Á thành hai chiến trường quân sự riêng biệt".
Vì 1/3 lượng hàng hải toàn cầu đi qua Biển Đông, ngăn chặn xung đột liên quan đến vùng lãnh thổ Đài Loan là ưu tiên hàng đầu. Tài liệu nhấn mạnh Mỹ không ủng hộ bất kỳ thay đổi đơn phương nào ở eo biển Đài Loan.
Về Nga, theo tờ Politico, tài liệu này không đặc biệt gay gắt với Matxcơva. Tài liệu nêu rõ ưu tiên "chấm dứt nhận thức về NATO như một liên minh ngày càng mở rộng" - một điều "dễ nghe" đối với người Nga.
Cựu sĩ quan tình báo Mỹ Scott Ritter bình luận với Sputnik rằng chiến lược mới chứng minh Nhà Trắng đã "giải phóng mình khỏi di sản của chủ nghĩa bài Nga hậu Chiến tranh lạnh". Chính quyền Trump thừa nhận cách tiếp cận này gây bất ổn và "cực kỳ nguy hiểm".
Ông Georgy Asatryan, Phó giám đốc Viện Kinh tế và chiến lược quân sự thế giới tại Trường Kinh tế cao cấp Nga, trả lời tờ Kommersant: Những chiến lược an ninh trước đây của các tổng thống George W. Bush, Barack Obama và Joe Biden đã liệt kê các đối thủ và kẻ thù, trong khi chiến lược của ông Trump tránh điều này.
"Ông Biden đã nhắc đến nước Nga hơn 70 lần với giọng điệu cực kỳ tiêu cực; ở đây chỉ có 10 lần, không một lần nào tiêu cực", ông Georgy Asatryan nói.
Châu Âu cần "sửa chữa quỹ đạo"
Chiến lược mô tả châu Âu là khu vực vừa quan trọng vừa dễ bị tổn thương. Một mặt, đây là nơi tập trung các nguồn lực kinh tế, công nghệ và văn hóa toàn cầu đáng kể; mặt khác, lục địa này đang đối mặt với những thách thức về di cư, khủng hoảng văn minh và tỉ lệ sinh giảm.
Tài liệu chỉ trích gay gắt các cấu trúc siêu quốc gia như Liên minh châu Âu, cáo buộc làm suy yếu quyền tự do chính trị và chủ quyền của các quốc gia thành viên. Chiến lược nhận định Mỹ không thể "bỏ rơi châu Âu", nhưng châu Âu cần "sửa chữa quỹ đạo hiện tại".
Người châu Âu bị chỉ trích vì kiềm chế các đảng cực hữu và theo đuổi các chính sách di cư không phù hợp. Nhà Trắng nghi ngờ dòng người di cư khiến các cường quốc châu Âu khó duy trì bản sắc lịch sử và văn hóa.
Chiến lược chỉ trích thái độ của "một số quan chức châu Âu" đối với cuộc xung đột Ukraine, những người được chiến lược nhận định là "đang nuôi dưỡng những kỳ vọng phi thực tế về chiến tranh, bản thân họ đang nắm quyền trong các chính phủ liên minh thiểu số bất ổn, nhiều chính phủ chà đạp các nguyên tắc dân chủ cơ bản và đàn áp phe đối lập".
Mỹ cũng cáo buộc các nước châu Âu phớt lờ ý kiến của cử tri. Các tác giả của bản chiến lược mới bày tỏ hy vọng về một kết thúc nhanh chóng: "Lợi ích quan trọng nhất của Mỹ là đàm phán để nhanh chóng chấm dứt xung đột ở Ukraine, ngăn chặn chiến tranh lan rộng, khôi phục sự ổn định chiến lược với Nga và đảm bảo tái thiết Ukraine sau chiến tranh".
Bước ngoặt mang tính cách mạng
Chuyên gia Georgy Asatryan đánh giá chiến lược này "mang tính cách mạng" vì đánh dấu sự đảo ngược hoàn toàn chính sách đối ngoại Mỹ trong nhiều thập kỷ.
Ông dẫn chứng: văn bản tuyên bố "Nước Mỹ đã lạc lối", sau đó lần lượt bác bỏ các trụ cột chính sách từ sau Thế chiến 2 - chủ nghĩa toàn cầu tân tự do, xuất khẩu dân chủ, can dự vào xung đột nước ngoài, và ủng hộ đồng minh. Đây là "liều lượng chủ nghĩa biệt lập chưa từng thấy" trong các tài liệu chiến lược trước đây.
Theo The Insider, chiến lược của ông Trump đã chuyển từ toàn cầu hóa sang ưu tiên nghiêm ngặt lợi ích quốc gia.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận