Một tàu tuần tra của Trung Quốc “hộ tống” tàu tiếp tế của Philippines trên Biển Đông - Ảnh: AFP

Ông Carter thẳng thắn cảnh báo hậu quả từ những hành động của Trung Quốc.

“Trung Quốc không được theo đuổi quân sự hóa trên biển Đông. Những hành động cụ thể sẽ dẫn đến những hậu quả cụ thể”, ông nói trong một bài diễn văn tại San Francisco. Đồng thời nhấn mạnh quan điểm đảm bảo tự do hàng hải trên thế giới, đặc biệt là khu vực Biển Đông, nơi khoảng 30% thông thương của thế giới đi qua đây mỗi năm của quân đội Mỹ.

Khi được hỏi những hậu quả đó là gì, ông nói quân đội Mỹ đã tăng cường triển khai lực lượng đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương và sẽ chi 425 triệu USD cho các cuộc tập trận và huấn luyện với các nước trong khu vực này đến năm 2020.  

Ông Carter cũng tiết lộ Lầu Năm Góc đã lên kế hoạch chi hơn 8 tỉ USD trong năm tài khóa 2017 để mở rộng đội tàu ngầm và tàu không người lái dưới biển. 

Trong khi đó, ngày 2-3, truyền thông Philippines dẫn lời ngư dân nước này nói Trung Quốc đã điều 5 tàu đến khu vực gần đảo Palawan ngăn chặn ngư dân Philippines tiếp cận ngư trường truyền thống của mình. 

Tờ Philstar dẫn lời các ngư dân nước này khẳng định có rất nhiều “tàu màu trắng và màu xám” của Trung Quốc ở bãi Hải Sâm (hay Jackson theo cách gọi của Philippines). 

Theo Philstar, đây là khu vực đánh bắt cá thường xuyên của người dân Philippines trên Biển Đông.

Một ngư dân giấu tên ở tỉnh Tây Mindoro kể: “Những con tàu màu trắng và xám của Trung Quốc, trong đó có khoảng bốn tàu neo đậu trong lòng bãi, đã cản và không cho chúng tôi vào bên trong”.

Cũng theo nguồn tin riêng của Philstar, phía Philippines đã tiến hành các chuyến bay tuần tra ở khu vực và xác nhận có ít nhất có bốn tàu hải cảnh Trung Quốc ở bãi Hải Sâm.

Thị trưởng thành phố Kalayaan (đơn vị hành chính do Philippines đặt ra để quản lý một khu vực nằm trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam) cũng xác nhận thông tin trên.

Ông Eugenio bito-onon Jr khẳng định “có rất nhiều tàu Trung Quốc ở đó” hơn một tháng nay nhưng từ chối cho biết thêm chi tiết.